اقتصاد ۲۴- حبیب فرجی دانا، کارشناس بازار سرمایه درباره روز‌های آینده بازار سهام گفت: مهم‌ترین عاملی که در بازار مهم است انتشار گزارش‌های شش ماهه شرکت‌ها است و انتظار گزارش‌های قابل توجه از شرکت‌های پتروشیمی، پالایشگاهی، سنگ آهنی و سیمانی در بازار وجود دارد.
فرجی‌دانا ادامه داد: این گزارش‌ها اگر بهتر از پیش‌بینی‌ها باشند بازار واکنش بهتری خواهد داشت. در گروه پالایشگاهی به انتشار گزارش‌های شش ماهه و سه ماهه نزدیک شدیم و این عامل هم جریان مثبتی را در بازار ایجاد می‌کند.
وی درباره عوامل منفی اثرگذار در بازار گفت: اگر قیمت‌های جهانی کاهشی باشند، روند بازار ریزشی است. اما بعید است افت قیمت در کامودیتی‌ها وجود داشته باشد.
این کارشناس بازار در بخش دیگری گفت: بازار به سمت سهم‌هایی رفته است که p/e مناسب‌تری دارند و این گروه‌ها با اقبال بیشتری مواجه می‌شوند گروه پالایشگاهی، اوره‌ساز‌ها و پتروشیمی‌ها در این دسته قرار دارند.
محتاط و در انتظار
فراتر از تحرکات روز گذشته نماگر‌های بورسی، اما یک مساله مهم دیگر وجود دارد که کمتر موردتوجه سرمایه‌گذاران خرد قرار گرفته است. بررسی اعداد و ارقام به ثبت رسیده طی روز گذشته نشان از آن دارد که به‌رغم نوسان‌اندک شاخص‌های بورس و فرابورس آنچه که زیر پوست قیمت‌ها رخ داده، به‌خوبی نحوه احتیاط بازار و رویکرد آن به عدم‌اطمینان فعلی را نشان می‌دهد. این عدم‌اطمینان هم چیزی نیست جز آینده برجام؛ برجامی که به‌ثمر نشستن مذاکرات آن به‌زعم فعالان خرد بازار دو رو بیشتر ندارد: در این دیدگاه یا مذاکرات به ثمر می‌نشیند و رشد قیمت دلار را به مانند سال‌های دولت نخست روحانی به محاق می‌برد یا ناکام خواهد شد و با داغ‌تر کردن تنور تورم، بورس را در چرخه دیگری از صعود تورمی قرار می‌دهد.
اینکه آیا این دیدگاه ساده به‌اندازه کافی احتمال وقوع دارد یا نه یا اینکه تمامی احتمالات را در خود لحاظ می‌کند یا خیر؛ امری است که موضوع بحث این گزارش نیست. با این حال تجربه تمامی بازار‌های مالی دنیا و عملکرد نزدیک به ۶ دهه‌ای بازار سهام کشور به‌خوبی نشان می‌دهد که وزنی سنگین در سمت و سوی بازار خواهد داشت، چرا‌که در هر صورت مواجهه قیمت‌ها با واقعیت بسیار دیرتر از روبه‌رو شدن آن‌ها با انتظارت رخ می‌دهد. اما نشانه‌های احتیاط بازار را می‌توان در کاهش پیوسته ارزش معاملات خرد دانست.
بیشتر بخوانید: پیش‌بینی زمان رشد جدید شاخص بورس
روز گذشته این معیار اندازه‌گیری اشتیاق سرمایه‌گذاران حقیقی مجددا در بازار سهام کاهش یافت و به حدود ۲ هزار و ۷۹۴میلیارد تومان رسید. ثبت چنین رقمی از ۲۹خرداد سال‌جاری بی‌سابقه است و حکایت از آن دارد که بورس تهران روندی منفی را در معاملات خرد پی‌گرفته است. همان‌طور که در گزارش روز گذشته نیز اشاره شد این احتمال وجود دارد که با شکسته‌شدن روند صعودی ارزش معاملات خرد شاهد افت آن تا محدوده ۱۲۰۰میلیارد تومان یعنی رکورد کاهش ۱۵ فروردین‌ماه نیز باشیم. از سویی دیگر حجم اندک صف‌های خرید و فروش نیز حاکی از آن است که در بازار هیجان محسوسی برای فروش سهام وجود ندارد و آن چه که هم‌اکنون جای خود را به واهمه روز‌های نخست بهار امسال داده، نه ترس و هیجان فروش بلکه صرفا احساس نیاز به احتیاط بیشتر است. در روزی که شاخص‌کل بورس تهران با رشد ۱۳/ ۰درصدی همراه شد، از ۳۴۳ نماد معامله‌شده، قیمت پایانی ۱۲۷ سهم (۳۷درصد) مثبت بود و در مقابل ۲۰۸ سهم (۶۱ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این روز ۱۹نماد (۶ درصد) صف خریدی به ارزش ۷۱ میلیارد تومان تشکیل دادند، اما در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش در ۲۵ نماد بورسی (۷درصد) به ارزش ۷۳میلیارد تومان بودیم.
دم و بازدم بورس تهران
پس از دو روز افت شاخص کل بورس، سومین روز هفته با رشد نماگر اصلی تالار شیشه‌ای دنبال شد و بازگشایی مثبت بازار جهانی سبب شد تا شرکت‌های کامودیتی‌محور با تحریک نسبی تقاضا همراه شوند. با این حال افزایش تردید برای حضور در گردونه معاملات سهام و البته دست نگه داشتن فعالان بورسی سبب شده است تا فضایی کم‌رمق را شاهد باشیم. جایی که بدون وجود اثری از صف‌های سنگین فروش، ارزش معاملات خرد پس از ۴ ماه مجددا به سطوح کمتر از ۳هزار میلیارد تومان نزول کرد.
شاخص‌کل در پایان معاملات روز گذشته اندکی مثبت شد. رشد ۱۳/ ۰ درصدی حاصل شده در این روز توانست نماگر اصلی بازار سهام را به محدوده یک میلیون و ۴۵۷ هزار واحد برساند. چنین رویدادی اگرچه باتوجه به بازگشایی مثبت بازار جهانی کمی طبیعی بود، اما همچنان دلار سیگنال منفی به بازار ارسال می‌کند.
در حال‌حاضر به‌نظر می‌رسد این نوسان‌های کوچک برای مدتی ادامه داشته باشد. ضمن آنکه شواهد موجود از روند نزولی ارزش معاملات خرد سهام و خالص خرید منفی حقیقی‌ها حکایت از بیشتر‌شدن تردید سرمایه‌گذاران نسبت به گذشته دارد. بر این اساس بیراه نیست اگر بگوییم که بازار سهام در شرف خواب معاملاتی قرار گرفته است. در چنین شرایطی با وجود افت ارزش معاملات خرد، خبری از تشکیل صف‌های سنگین در دو سمت خرید و فروش سهام نیست؛ رویدادی که از نبود هیجان و رویکردی از پیش‌تعیین‌شده برای خرید و فروش سهام و دست‌نگه‌داشتن سرمایه‌گذاران تا زمانی دیگر حکایت می‌کند.