اقتصاد ۲۴- مذاکرات بهبود روابط ایران و عربستان همچنان در حال انجام است و به گفته وزیر خارجه عربستان به صورت دوستانه پیگیری می‌شود. گفتگو‌های محرمانه تهران و ریاض جدی‌تری شده و به گفته روزنامه عربستانی الشرق الاوسط دو طرف در حال مذاکره برای حل اختلاف بر سر یمن هستند. احتمال بازگشایی قریب الوقوع سفارت‌ها نیز از دیگر نتایج این مذاکرات می‌تواند باشد.
تهران و ریاض درحالی مذاکرات دو جانبه خود را بعد از گذشت ۵ سال از قطعی روابط آغاز کرده‌اند که شرایط منطقه بسیار بحرانی است. از یک سو بحران افغانستان وبازگشت طالبان، از سوی دیگرتنش میان ایران و کشور آذربایجان و به تازگی هم از دست دادن کرسی‌های پارلمان از سوی حزب موردح مایت ایران در عراق، همه و همه باعث شده تا مذاکرات ایران و عربستان اهمیت ویژه‌ای پیدا کند و به نوعی هر دو کشور اساسا به این بهبود روابط نیاز داشته باشند. زیرا آمریکا نیز دیگر حامی سیاست‌های ریاض نیست و همین مسئله هرچند موقتی، اما عربستان را بیش از پیش به ایران نزدیک کرده است.
صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه در این رابطه به رویداد۲۴ می‌گوید: روابط میان ایران و عربستان ابعاد مختلفی دارد که یک بعد از آن انتظارات دو جانبه از همدیگر است که در خصوص موضوعاتی همچون حج، تجارت، همکاری امنیتی و ... است؛ این بحث کلی روابط دو جانبه است. روابط چند جانبه یا منطقه‌ای میان تهران و ریاض نیز که شامل بحث‌های یمن، عراق، سوریه، لبنان، افغانستان و سایر همسایگان است.
بیشتر بخوانید: ارتش اسرائیل یک پایگاه اطلاعاتی ویژه برای جاسوسی از برنامه هسته‌ای ایران ایجاد کرده
زنگنه به مذاکره‌کنندگان ایران و عربستان در بحث منطقه‌ای توصیه کرد که در جا‌هایی که تعارض سیاست‌ها وجود دارد، نکات را پیدا کنند و نقش قدرت‌های خارجی در افزایش تنش در منطقه را تعریف و مشخص کنند و سعی کنند با کمک همدیگر از دخالت قدرت‌های خارجی جلوگیری کنند. وی در این باره تاکید کرد: اساس روابط تهران و ریاض باید بر اساس اراده ملت‌های این دو کشور باشد و از تجاوز، حمله نظامی، تلاش برای تغییر رژیم‌ها به صورت قهری و نظامی جلوگیری شود. اینکه ملت‌ها بتوانند آزادی بیان، آزادی اظهارنظر و مشارکت در روند سیاسی کشورهایشان داشته باشند. این چارچوب کلی روابط منطقه‌ای و چندجانبه‌ای باید به آن توجه کرد.
زنگنه با بیان اینکه شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی در تمایل به بهبود روابط دو کشور بی‌تاثیر نیست، یادآور شد: خواست کشور‌های همسایه برای بهبود روابط می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. تغییراتی که در سیاست‌های آمریکا در قبال عریستان رخ داد و به بیرون کشیدن شبکه پاتریوت از خاک این کشور منجر شد را نمی‌تواند در رویکرد جدید ریاض بی تاثیر دانست. اما به هر ترتیب آمریکا باشد یا نباشد، ایران و عربستان همسایه هستند و باید نسبت به مسائلشان به توافقاتی برسند. همواره این نگرانی وجود دارد که به محض اینکه مذاکرات ایران و عربستان به نتیجه گیری نزدیک شود، اعدام چند جوان شیعه و مومن، این روند را برهم بزند. حتما مقامات دو کشور باید مراقب اوضاع و احوال داخلی دو کشور باشند و از کاری که ممکن است این روند را مختل کند و یا به تحریک افراد خارجی و یا افراطی و تندور منجر شود جلوگیری کنند.
اسرائیل به دنبال تشدید تنش علیه ایران در منطقه است
این کارشناس سیاست خارجی می‌گوید طبیعی‌ترین حالت ممکن در روابط ایران و عربستان این است که تهران و ریاض روابط خوب و محترمانه و آرامی داشته باشند. غیرطبیعی آن است که کشور‌ها سعی کنند علیه همدیگر کار کنند و گروه‌ها و جمعیت‌های داخلی را بر ضد هم تحریک کنند. همه این موارد باید بررسی و کنترل شود. وقتی دو دولت با هم مذاکره می‌کنند نماینده کل کشور هستند و این مذاکرات باید بر اساس حسن نیت صورت بگیرد. حسن نیت یک اصل است و ایران دنبال این است که منطقه آرام باشد و کشور‌ها باهمدیگر همکاری داشته باشند. سیاست آمریکا و اسرائیل است که خواهان تشدید تنش در منطقه هستند و اسرائیل در حال ایجاد بی ثباتی علیه ایران است. بدون حسن نیت روابط شکل نمی‌گیرد و هزینه آن را ملت‌ها باید بپردازند.
بیشتر بخوانید: اجباری شدن واکسیناسیون کرونا؛ مخالفان و موافقان چه می‌گویند؟
زنگنه با اشاره به شروطی که در مذاکره تهران و ریاض از سوی ایران مطرح شده مانند تعطیلی شبکه ایران ایینترنشنال نیز گفت: به نظرم این‌ها مسائل بزرگی نیستند که کشوری در حد ایران بخواهد شرط بگذارد. اگر عربستان پول ایران اینترنشال را ندهد خود به خود تعطیل می‌شود. اگر توافق شود که تبلیغاتی علیه همدیگر نداشته باشند، این تحرکات متوقف خواهد شد. این مسائل موضوعاتی است که علاوه بر سازمان امنیتی عربستان و برخی از کشور‌های عرب منطقه سازمان‌های غربی در آن دخیل هستند، بنابراین آن هم یک بحث امنیتی است و زمانی که اصل تثبیت شود که نسبت به حاکمیت همدیگر احترام قائل باشند، همه این ابزار از بین خواهد رفت.
نفوذ ایران در منطقه طبیعی است و باید مورد احترام قرار بگیرد
این کارشناس با بیان اینکه حل مسئله یمن به مذاکره مستقیم نیرو‌های عربستان با حاکمان صنعا بستگی دارد، یاد آور شد: براساس حسن نیت باید روابط تنظیم شود و ایران هم از راه حل‌های مسالمت آمیز حمایت خواهد کرد. نفوذ یک امر لحظه‌ای نیست و اگر ایران نفوذی در منطقه داشته باشد به تاریخ و آداب و رسوم ایران در سال‌های سال برمی‌گردد. نفوذ ایران در منطقه تاریخی و طبیعی است، این نفوذ‌ها باید مورد احترام طرف مقابل قرار بگیرد. روابط ایران و عربستان به وضع حاکمیت در عربستان و جریان‌های بین المللی برمی‌گردد. فعلا آمریکا ناگریز است که جل و پلاسش را از منطقه جمع کند و از راه دور کارهایش را انجام دهد. اگر عربستان در انتظار این باشد که دولتی مانند ترامپ مجددا روی کار بیاید که حامی مطلق و بدون، چون و چرا از سیاست‌های عربستان باشد، طبیعتا این بهبود روابط با ایران موسمی و فصلی خواهد بود. کشور‌ها اصولا باید بتوانند برای دراز مدت برنامه ریزی کنند و از نوساناتی که میان دو کشور ایجاد می‌شود جلوگیری کنند.