جامعه ۲۴ - طی روزهای گذشته، خبری منتشر شد مبنی بر اینکه رشته «امر به معروف و نهی از منکر» در مقاطع ارشد و دکتری راهاندازی میشود. بر این اساس، در نشست مشترک چند روز قبل مدیر حوزههای علمیه کشور و رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر بر این موضوع تأکید شده و یکی از مصوبات این جلسه مشترک، ایجاد این رشته در حوزه علمیه بوده است.
همچنین در وبیناری که پیرامون تبیین رویکردهای جدید ستاد امر به معروف و نهی از منکر، شامگاه یکشنبه برگزار شد، رئیس قرارگاه احیای بینش امر به معروف و نهی از منکر اظهار کرده بود که قرار است رشتهای در مقاطع ارشد و دکتری به عنوان رشته امر به معروف و نهی از منکر راهاندازی و محتوای درسی در این زمینه تولید شود.
مهران صمدی، رئیس این قرارگاه در این وبینار عنوان کرد که اعضای هیات علمی متخصص و علاقهمند میتوانند در زمینه تولید محتوای کتابهای آموزشی این رشته با ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور همکاری کنند. در ستاد امر به معروف و نهی از منکر هم معاونتی به اسم معاونت علمی و آموزشی تشکیل شده که کار این معاونت تهیه محتوای آموزشی برای گروههای مطالبهگری است و قرار است واحد درسی تعریف بشود و این واحد درسی در دانشگاهها تدریس بشود.
انتشار این خبر در رسانههای داخلی و خارجی، با واکنشهای جدی و طنزی در فضای عمومی جامعه روبرو شد و به سرعت به عنوان یکی از موضوعات داغ فضای مجازی طی روز گذشته در رأس توجه بود.
درباره ضرورت و یا عدم ضرورت ایجاد رشتهای با عنوان «امر به معروف و نهی از منکر» با حجتالاسلام محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم به گفتگو پرداختیم که مشروح آن در ادامه از نظر میگذرد.
فاضل میبدی با بیان اینکه با چنین اقدامی موافق نیستم، گفت: به هر میزان که موضوعات دینی و مذهبی تبدیل به نهادها و دستگاههایی شود که در آنها مدرک ملاک عمل و پذیرش افراد است، از فرهنگ اسلامی دور شدهایم. در حوزه علمیه باید درباره این موضوع طرح بحث شود که اگر این تصمیم درست باشد و عدهای بخواهند برای موضوع امر به معروف و نهی از منکر، رشته آکادمیک ایجاد کنند، چه بر سر این مقوله که یکی از فروع دین است میآید؟ اینکه عدهای با انگیزههای شغلی و نه دینی و اسلامی، مشغول به تحصیل در این رشته شوند و مدرک بگیرند، اقدام بیهودهای بوده و دیگر امر به معروف و نهی از منکر نیست.
این مدرس حوزه علمیه ادامه داد: امر به معروف و نهی از منکر، فرایندی دارد که البته تحت شرایط به وجود آمده این امر در جامعه ما هم محقق نخواهد شد، لذا با ایجاد رشته و اعطای مدرک نیز مشکل حل نمیشود. مدرکگرایی در هر موضوعی از دین و مذهب، به نفع اسلام نیست.
بیشتر بخوانید: طالبان نام وزارت زنان را به وزارت امر به معروف و نهی از منکر تغییر داد +فیلم
به گفته وی، هر چقدر از تعداد نهادها و دستگاههای تحت عناوین دینی و مذهبی کاسته شود و این مقولات وابستگی کمتری به دولت داشته باشد، نفع بیشتری برای جامعه و فرهنگ دینی به همراه دارد، چرا که با ایجاد این نهادها و دستگاهها، عملاً آزادی در بسیاری از امور جامعه سلب میشود، کما اینکه میبینیم سالهاست ستاد و مجموعهای به وجود آمده و عنوان امر به معروف و نهی از منکر را یدک میکشد، اما قادر نیست در برابر فسادهای گسترده و کلان بایستد.
امر به معروف و نهی از منکر را به احزاب آزاد و مطبوعات بسپریم
فاضل میبدی در ادامه با تأکید بر اینکه اگر این کار به احزاب آزاد و مطبوعات سپرده شود، نتایج خیلی بهتری به همراه خواهد داشت، گفت: نیازی به ایجاد رشته تحصیلی در زمینه امر به معرف و نهی از منکر نیست. مبارزه با فساد، یکی از اهداف امر به معروف و نهی از منکر است و اتفاقاً در اینجا صحبت از فسادهای خرد و کوچک نیست که میآیند یک خانم را با هزار ترفند و به کارگیری ابزار قدرت وارد خودروی گشت ارشاد میکنند! منکر اصلی جامعه ما این نیست.
وی ادامه داد: وقتی پس از این همه سال نتوانستهایم وضعیت معیشت را بهبود ببخشیم و ارزش پول ملی ما اینقدر پایین آمده و تورم بالاست و بیکاری بیداد میکند و چرخ اقتصاد نمیچرخد، یعنی منکر در جامعه وجود دارد و باید مبارزه با این نوع فسادها در اولویت باشد. بر این اساس، کسی که مشغول تحصیل در رشته امر به معروف و نهی از منکر میشود اطلاعی درباره این فسادها ندارد و در نتیجه بعدتر توانایی مقابله و نهی از منکر در جامعه در او وجود ندارد، اما احزاب و مطبوعات دست بازتری در این زمینه دارند و اطلاعات بیشتری در اختیارشان است.
به بیان این مدرس حوزه علمیه، اگر جامعه بخواهد قوام پیدا کند و امر به معروف و نهی از منکر به معنای واقعی کلمه محقق شود، باید آزادی عمل بیشتری به احزاب و مطبوعات داده شود. مبارزه با فساد در جامعه باید توسط مطبوعات و احزاب آزاد دنبال شود. یکی از فعالیتهای این دو گروه، همین نوع مبارزه است. ای کاش در طول این سالها این اتفاق میافتاد و مبارزه با فساد و امر به معروف و نهی از منکر، به اینها واگذار میشد، اما متاسفانه با وجود تک صداییها، مشاهده میشود که فساد نیز گسترش بیشتری داشته است.
فاضل میبدی در پایان گفت: احزاب و مطبوعات صدای دیگر جامعه و مردم هستند و آنان درک بیشتری از مشکلات جامعه داشته و توانایی بیشتری در پیگیری مفسدهها دارند؛ لذا این موضوع نیازی به ایجاد رشته، تعریف نهاد و سازمان و هیئت علمی و قطعا ردیف بودجه و ... ندارد.