اقتصاد ۲۴- انتقاد از کیفیت پایین برخی از خودرو‌های تولید داخل و همچنین راه‌های غیر استاندارد موضوع جدیدی نیست و کار تاجایی پیش رفت که مدتی قبل پلیس رسما مقابل شماره گذاری پراید و سواری پژو ۴۰۵ ایستاد و تولید آن را متوقف کرد و نقاط حادثه ساز در جاده‌ها نیز مشخص شدند. اما همچنان هم هر از چندگاهی کیفیت پایین خودرو‌های تولید داخل به بحث روز محافل بدل می‌شود و در تازه‌ترین این اظهارات نیز مقایسه قربانیان پراید با کرونا مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است.
پیشتر نیز سید ابراهیم رییسی که در زمان تبلیغات انتخاباتی‌اش گفته بود «باید کاری کنیم تا فناوری صنایع نظامی و دفاعی در صنایع خودرو سازی سرریز شود»، بار دیگر و این بار در مقام رییس جمهوری در سفر به بوشهر بر این موضوع تاکید کرده و گفت: «بیشترین تحریم‌های ما در صنعت نظامی و هسته‌ای بوده، اما بیشترین توفیقات را داشته‌ایم، چون به صورت جهادی عمل کرده‌ایم و انگیزه تحول در آن وجود داشته است. بعضی‌ها می‌گویند چرا شما موشک می‌سازید، اما در صنعت خودروسازی مشکل دارید؟ چون ما تکنولوژی صنعت موشکی را در صنعت خودروسازی سرازیر نکردیم.»
تاکید رییس جمهور بر سرازیر کردن تکنولوژی صنعت موشکی به صنعت خودروسازی، اما تاکنون منجر به تغییر خاصی در صنعت خودرو و حتی ارتقاء استاندارد‌های ساخت و تولید نیز نشده است، تا جایی که جانشین رییس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا نیز از کیفیت پایین خودرو‌ها انتقاد کرده و معتقد است «به قدری انتظارات را از خودروی تولید داخل پایین آورده‌ایم که اگر خودروسازی در تولیداتش استاندارد دست و پا شکسته یورو ۵ را پاس کند، انگار تمام تکلیفشان را انجام داده‌اند.»
ضرورت توجه به آموزش و مهندسی ترافیک
سردار سید تیمور حسینی به موضوع حوادث ترافیکی اشاره کرده و می‌گوید: تصادف موضوعی چند وجهی و پیچیده است که جزو دغدغه‌های اصلی پلیس راهنمایی و رانندگی محسوب می‌شود. در این خصوص، اما دستگاه‌های بسیاری نیز مسئولیت دارند که تاکنون اظهارنظر‌های مختلفی در مورد آن مطرح شده است.
بیشتر بخوانید: پژو ۲۰۶ خود به خود آتش گرفت
وی با اشاره به سه عنصر راه، وسیله نقلیه و انسان در وقوع تصادفات تصریح می‌کند: برای اینکه بتوانیم ترافیک استاندارد و مطلوبی داشته باشیم، لازم است که شرایط و زیرساخت‌ها برای مهندس ترافیک را به نحو شایسته پیاده‌سازی کنیم.
حسینی، مهندسی ترافیک را دارای شاخص‌های تعریف شده و اصولی دانسته و می‌افزاید: امروز در بسیاری از کشور‌های جهان مهندسی ترافیک به اجرا درآمده و نتایج آن نیز مشخص است. اجرای این موضوع منجر به اثربخشی آموزش‌ها نیز خواهد شد و در واقع تمام کاربران ترافیک از راننده تا عابرپیاده و مسافر و ... شامل آن می‌شوند.
جانشین رییس پلیس راهور ناجا به موضوع آموزش نیز اشاره و اظهار می‌کند: آموزش اصل بسیار مهمی است که البته در کنار دیگر اقدامات از جمله مهندسی ترافیک می‌تواند کیفیت و اثربخشی بیشتری هم داشته باشد. در واقع زمانی که یک کاربر ترافیک در محیطی که مهندسی ترافیک در آن اجرا شده حضور داشته باشد، هم آموزش‌ها را بهتر و سریعتر فراخواهد گرفت، هم این آموزش‌ها برایش کاربردی‌تر خواهند بود و هم اجرای آن آسان‌تر خواهد بود.
حسینی با اشاره به موضوع تصادفات، می‌گوید: کارشناسان ترافیک در سراسر جهان بر این باورند که ۹۵ درصد از مشکلات حوزه ترافیک با مهندسی ترافیک حل خواهد شد و تنها نزدیک به پنج درصد آن مربوط به اجرای قوانین و مقررات است، اما متاسفانه در کشور ما این انتظار وجود دارد که تمام امور به واسطه جریمه حل و فصل شود و همین سبب شده تا صرفا بابت وقوع هر تصادف یا مشکل ترافیکی از پلیس انتظار داشته باشند.
وی با تاکید بر اینکه مهندسی ترافیک در کشورمان مشکلات بسیاری دارد، اظهارمی‌کند: این موضوع در کشورمان فاصله زیادی با استاندارد‌ها دارد و متاسفانه آموزش‌ها نیز بسیار ضعیف و ناکارآمد است و سازمان‌هایی هم که مهندسی ترافیک و آموزش جزو وظایف ذاتیشان محسوب می‌شود، نسبت به این موضوع بی‌تفاوت هستند یا در عمل اقدام چندانی انجام نداده‌اند.
جانشین رییس پلیس راهور ناجا تصریح می‌کند: در این شرایط اجرای مقررات تاوان ناکارآمدی بخش‌های مربوط به مهندسی ترافیک را می‌دهد و این انتظار وجود دارد که از طریق جریمه بی‌نظمی‌هایی که محصول ضعف در مهندسی ترافیک و آموزش است، جبران شود. نتیجه این شرایط نیز واضح است و سبب می‌شود که فقط پلیس در برابر ترافیک و تصادفات پاسخگو باشد و دیگر دستگاه‌های مسئول هیچ پاسخی ندهند.
حسینی با تاکید بر اینکه هیچ استانداردی چنین رفتار و انتظاری را تایید نمی‌کند، می‌گوید: تصادف پدیده‌ای ناشی از بی نظمی است و به جرأت می‌توان گفت که هیچ تصادفی رخ نمی‌دهد، مگر آنکه یک تخلف یا بی نظمی رخ داده باشد. شما ببینید علت تصادفات در تهران چیست؟ سرعت و سبقت غیرمجاز، عدم توجه به جلو، خستگی و خواب آلودگی، صحبت با تلفن همراه، حرکت از مسیر‌های ممنوعه و غیرمجاز و ... تمام این‌ها یک نوع بی نظمی است.
به گفته وی، این بی نظمی‌ها نیز خودشان از یک بی نظمی دیگر نشأت گرفته‌اند که همان بی نظمی در آموزش است. وقتی در مهندسی ترافیک و آموزش ما نظمی وجود نداشته باشد، طبیعتا بی نظمی در رعایت مقررات نیز بیشتر شده و تخلفات افزایش پیدا می‌کند. خب در این شرایط مگر اجرای قانون چقدر می‌تواند اثربخشی داشته باشد؟ طبیعی است که اثربخشی آن کمتر می‌شود.
حسینی با اشاره به آمار جانباختگان و مصدومان حوادث ترافیکی در طول سال، می‌افزاید: ما در طول یک سال چند هزار کشته و چندصدهزار مصدوم حوادث ترافیکی داریم که تصادفات عامل آنان است. عامل تصادفات را هم که تشریح کردیم و در نهایت به جایگاه آموزش و مهندسی ترافیک رسیدیم. آیا بهتر نیست که به چای چندین هزار میلیارد خسارات ناشی از تصادفات در طول سال بیشتر به موضوع آموزش و مهندسی ترافیک توجه شود؟
جانشین رییس پلیس راهور ناجا به موضوع راه و ایمنی وسایل نقلیه نیز اشاره کرده و به ایسنا می‌گوید: ما به راه‌های استاندارد و وسایل نقلیه استاندارد نیاز داریم. متأسفانه این موضوع محقق نشده است. در حوزه راه ممکن است گفته شود که مثلا بخشی از یک مسیر ایمن سازی شده یا فلان جاده استاندارد است. اما سوال اینجاست که فرض کنیم که فاصله مبداء تا مقصد ما ۱۰۰۰ کیلومتر باشد. آیا اگر در این میان ۵۰ کیلومتر از راه استاندارد شده باشد و مابقی غیر استاندارد باشد، می‌توان امیدوار بود که این موضوع روی کیفیت رانندگی اثر بگذارد؟ قطعا باید تمام راه‌ها استاندارد باشد و در غیر اینصورت تغییری در شرایط ایجاد نمی‌شود.
حسینی از وضعیت ایمنی و کیفیت خودرو‌های ساخت داخل نیز انتقاد کرده و اظهار می‌کند: کیفیت و ایمنی خودرو‌ها نیز باید ارتقاء پیدا کند. امروز ما آنقدر سطح توقعمان از محصولات تولید داخل را پایین آورده‌ایم که اگر خودرویی بتواند استاندارد دست و پا شکسته یورو ۵ را پاس کند، بگوییم تکلیفش را انجام داده است. نباید اینطور باشد. امروز شرکت‌های بزرگ خودروسازی در جهان در حال کار روی خودرو‌های هوشمند هستند و ما آنقدر سطح توقمعمان را پایین آورده‌ایم که به ترمز ضد قفل رضایت داده‌ایم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا برای اصلاح این موارد نیازی به اصلاح قانون وجود دارد یا خیر؟ به ایسنا می‌گوید: همه این‌ها مربوط به قانون نیست. یکسری از این موارد به ملاحظات بر می‌گردد.
تا رفتار‌های اجتماعی اصلاح نشود، نمی‌توان رفتار رانندگی را تغییر داد
جانشین رییس پلیس راهور ناجا با اشاره به فعالیت پلیس راهور در کشورمان تصریح می‌کند: گاهی وضعیت ترافیک یا فرهنگ ترافیک ایران را با کشور‌های دیگر مقایسه می‌کنند. خب اینجاست که من تاکید دارم موضوع نباید فقط متوجه پلیس بوده و انتظارات را تماما از پلیس مطرح کنیم. ما می‌بینیم که مثلا کشوری فرهنگ ترافیکی بالایی دارد، اما مأموران پلیس آن خیلی کمتر از مأموران پلیس ما فعالیت می‌کنند. خب این ناشی از همان موضوع توجه به آموزش و مهندسی ترافیک است. در آن کشور‌ها به مهندسی ترافیک و آموزش توجه ویژه شده است.
وی ادامه می‌دهد: در چنین کشور‌هایی دستگاه‌های مسئول در حوزه آموزش، فرهنگ‌سازی و تبلیغات پای کار آمده‌اند و نتیجه‌اش نیز امروز مشخص است. لازم است در کشورما نیز همه دستگاه‌ها و سازمان‌ها برای بهبود اوضاع ترافیکی پای کار بیایند و به وظایفشان عمل کنند. وگرنه تا زمانی که رفتار‌های اجتماعی اصلاح نشود، نمی‌توانیم رفتار‌های رانندگی را تغییر دهیم.
به گزارش ایسنا، باید دید که آیا انتقادات صریح پلیس، تاکیدات شفاف رییس جمهور و مطالبه افکار عمومی می‌تواند مسیری را برای اصلاح کیفیت خودرو‌های تولید داخل، استانداردسازی معابر و توجه به مهندسی ترافیک و موضوع آموزش فراهم کند یا همچنان در بر همان پاشنه سابق خواهد چرخید؟