اقتصاد ۲۴- دلیل افزایش سوء تغذیه و گرسنگی جهانی در سال اخیر، عمدتاً همه‌گیری کووید۱۹ بوده است.
مطابق گزارش آژانس‌های سازمان ملل متحد، سطح سوءتغذیه جهانی وضعیت بی‌سابقه‌ای پیدا کرده و دلیلش نیز عمدتاً شیوع بیماری کووید۱۹ بوده است.
در این گزارش آمده است که تعداد افراد دارای سوءتغذیه در جهان (که به مدت پنج سال تقریباً بدون تغییر مانده بوده)، در سال گذشته حدود ۷۶۸ میلیون نفر افزایش پیدا کرده است (یعنی معادل ۱۰ درصد از جمعیت جهان و افزایش در حدود ۱۱۸ میلیون نفری در مقایسه با سال ۲۰۱۹). این رقم ۳۰ میلیون تا بیشتر از سناریویی است که در آن همه‌گیری رخ نداده بوده. عارف حسین اقتصاددان ارشد برنامه جهانی غذا گفت: «بدترین ترس‌های ما دارند تحقق می‌یابند.»
بیشتر بخوانید:ایلان ماسک ثروتمندترین فرد تاریخ شد
منابع این گزارش عبارت بودند از چند آژانس سازمان ملل متحد از جمله سازمان غذا و کشاورزی (FAO)، برنامه جهانی غذا (WFP) و سازمان بهداشت جهانی (WHO). این ارزیابی اولین بررسی جامعی بود که از زمان آغاز همه‌گیری از ناامنی غذایی ارائه گردید. این آژانس‌ها در بیانیه‌ای مشترک گفتند: «متأسفانه همه‌گیری ضعف‌های نهفته در سیستم را نشان داد. نقاط ضعفی که معیشت‌مان را به خطر می‌اندازند. هیچ منطقه‌ای در جهان در امان نمانده است.»
نسخه ۲۰۲۱ از وضعیت امنیت غذایی و تغذیه در جهان تخمین زده است که با توجه به روند‌های موجود، هدفی که توسعه پایدار سازمان ملل برای صفر کردن گرسنگی تا سال ۲۰۳۰ دارد، در محاسبات خود جمعی در حدود ۶۶۰ میلیون نفر را نادیده گرفته است. بیزلی گفت: «هجوم یکباره‌ی چندین بحران، از تغییرات آب و هوایی گرفته تا همه‌گیری کووید۱۹ به این معناست که بسیاری از کشور‌ها هیچ فاصله‌ای با قحطی ندارند.»
بنا بر گزارش برنامه جهانی غذا WFP که روز دوشنبه منتشر شد، نیمی از جمعیت افغانستان، ۲۲.۸ میلیون نفرشان، با بحران شدید گرسنگی مواجه‌اند. در پایان همان گزارش آمده است که بیکاری افسار‌گسیخته و بحران نقدینگی این معنا را می‌رساند که کشور در آستانه یک بحران انسانی است و ۳.۲ میلیون کودک زیر ۵ سال نیز در معرض خطر قرار دارند. مجموعه‌ای از گزارش‌هایی که هفته پیش از سوی دولت بایدن ارائه شد، بیانگر هشدار‌هایی جدی بودند: تغییرات آب و هوایی آثاری گسترده خواهند داشت و مشکلات متعاقب آن گریبان تمام دولت‌ها را خواهد گرفت.
دولت در میان این گزارش‌ها توضیح می‌دهد که تغییرات آب و هوایی چطور به مهاجرت می‌انجامند. این اولین بار بوده است که دولت ایالات‌متحده ارتباط میان تغییرات جوی و مهاجرت را به رسمیت می‌شناسد. برنامه جهانی غذا پیش‌تر این هشدار را در مورد منطقه «درای کریدور» در امریکای مرکزی مطرح کرده بود. بیزلی گفت: «به عنوان مثال ایالات‌متحده و منطقه‌ی واقع در امریکای مرکزی، درای کریدور، گواتمالا، هندوراس، السالوادور و نیکاراگوئه را در نظر بگیرید. در مورد همین قسمت به تنهایی می‌توان گفت که ما به افراد زیادی در آنجا غذا می‌دهیم؛ و در عین حال شرایط‌شان با توجه به وضعیت پر نوسان آب و هوایی، طوفان و سیل‌های مدام، در معرض خطراتی بی‌شمار است. وضعیت این ناحیه ویران‌گر است.»
برنامه جهانی غذا در مورد اتیوپی تخمین زده است که ۵.۲ میلیون نفر در منطقه Tigray به امداد‌های غذایی فوری نیاز دارند؛ و تیگری جایی است که نخست‌وزیر ابی احمد از سال پیش حمله گسترده‌ای را علیه جبهه آزادی‌بخش خلق رهبری کرده است. از آن زمان تا کنون هزاران غیر‌نظامی کشته و بیش از ۲ میلیون نفر نیز آواره شده‌اند.
سازمان‌های بشر‌دوستانه‌ای نظیر WFP برای تأمین منابع مورد نیاز این منطقه تلاش‌های بسیاری نموده‌اند و این کارشان وضعیت را وخیم‌تر نیز کرده است.
بیزلی در مصاحبه‌ای که در آن به موضوعات گسترده‌ای پرداخته شده بود، گفت: «نمی‌دانم آنها غذاشان را از کجا تهیه می‌کنند. سوخت ما تمام شده است. پول نقد به اندازه‌ای که پاسخ‌گوی مردم خودمان باشد نداریم. پول‌هایمان نیز ته کشیده است؛ و هیچ معامله‌ای نمی‌توانیم انجام دهیم.»
از آمار‌های تکراری که بگذریم اول خواستم پیش از ورود به بحث اصلی، کمی کلی‌گویی کرده و حرف‌های علمی بزنم. مثلاً اینکه بگویم صرف‌نظر از بررسی ابعاد نظری و مفهوم جهانی شدن که اینجا فضای آن نیست، برخی از مهم‌ترین نتایج و پیامد‌های این روند، به طور ویژه بحث فقر و نابرابری بوده است که نه فقط در مرز‌بندی‌های داخلی هر کشور به طور جداگانه، بلکه در عرصه جهانی و میان کشور‌های گوناگون هر روز بیشتر از پیش رخ‌نمایی می‌کند. این شکاف دلایل عمده‌ای هم داشته که از مهم‌ترین آنها بحث جهانی‌شدن است و پس از آن پیامد سیاست‌های نئولیبرال و از سوی دیگر نیز حاصل ضعف کشور‌های جهان سوم!
اما بیایید هم از بحث‌های تکراری بگذریم و هم از آمار‌های خسته‌کننده. همین دو روز پیش اعلام شد گرسنگی جهانی تنها با کمک ۲ درصد از ثروت ایلان ماسک قابل برطرف شدن است. این گفته مدیر سازمان کمبود مواد غذایی سازمان ملل بوده است. مدیر برنامه جهانی غذای سازمان ملل می‌گوید که تنها کسری از دارایی‌های خالص افراد فوق ثروتمند می‌تواند به حل گرسنگی جهانی کمک کند.
دیوید بیزلی در مصاحبه روز سه‌شنبه‌اش با شبکه CNN با اشاره به دو تن از ثروتمندترین افراد دنیا یعنی جف بزوس و ایلان ماسک، گفت: «میلیاردر‌ها باید گامی به پیش بردارند. منظورم صرف شش میلیارد (دلار) برای کمک به ۴۲ میلیون نفری است که اگر بهشان کمک نرسانیم به معنای واقعی از بین خواهند رفت. این کار پیچیده‌ای نیست.»
مطابق گزارش بلومبرگ، ماسک مدیر اجرایی تسلا، حدود ۲۸۹ میلیارد دلار سرمایه خالص دارد. یعنی چیزی معادل ۲درصد از کل دارایی‌های او کافی هستند برای اینکه خواسته بیزلی محقق شود. به گفته مترقیان مؤسسه مطالعات سیاست و امریکاییان برای عدالت مالیاتی، دارایی خالص میلیاردر‌های ایالات‌متحده از زمان شروع همه‌گیری تقریباً دو برابر شده و در ماه اکتبر نیز به ۵.۰۴ تریلیون دلار رسیده است.
ارزش دارایی‌های ایلان ماسک حالا با افزایش ۳۶.۲ میلیارد دلار در مدت زمان تنها یک روز، به مقداری بالاتر از اکسون موبیل رسیده است.
براساس شاخص میلیاردر‌های بلومبرگ، ثروت ثروتمندترین فرد جهان به رقم ۲۸۸.۶ میلیارد دلار رسید. این افزایش ۳۶.۲ میلیارد دلاری نیز به سبب افزایش قیمت سهام شرکت تسلا پس از سفارش ۱۰۰ هزار خودرو توسط هرتز گلوبال هلدینگ اتفاق افتاد.
تحت‌الشعاع قرار دادن ارزش یک شرکت اقتصادی قدیمی مثل اکسون شاید نقطه عطف اجتناب‌ناپذیری در مسیر ماسک تلقی شود. اما قیمت سهام خود شرکت نفت در سال جاری هیچ عقب‌نشینی نداشته است. اکسون با وجودی که در اوایل سال ۲۰۲۱ از ماسک سبقت گرفت، اما پس از آن با مشکلاتی مواجه شد.
افزایش قیمت نفت و گاز طبیعی در طول سال ۲۰۲۱ باعث شد که این شرکت از مدیر اجرایی تسلا سبقت بگیرد. با این حال رالی سوخت فسیلی اگر تا ابد به درازا می‌کشید نتیجه‌ای نداشت جز فروش بیشتر خودرو‌های الکتریکی.
حالا ارزش ماسک پس از افزایش ۳۶.۲ میلیارد دلار در یک روز بیشتر از اکسون موبیل است. تسلا به عنوان عضوی با کمترین درآمد، به باشگاه ارزش‌گذاری تریلیون دلاری‌ها پیوسته است. براساس محاسبات رویترز، مطابق آخرین پرونده، حالا سهام تسلا با افزایش ۱۴.۹ درصدی به ۱۰۴۵.۰۲ دلار رسیده و تسلا را به با‌ارزش‌ترین خودوساز جهان تبدیل کرده است.
این ریتم تند حتی خود ماسک را هم متعجب کرده. او در پاسخ به اظهارنظر راس گربر، که از بنیان‌گذاران صندوق سرمایه‌گذاری گربر کاوازاکی بوده و یکی از سهام‌داران تسلا محسوب می‌شود، در توئیتی جداگانه نوشت: «عجیب است که ارزش‌گذاری تغییر کرده. چون تسلا مشکلش تولید است، نه تقاضا.»
تسلا اولین خود‌رو‌سازی است که به جمع نخبگان شرکت‌های تریلیون دلاری می‌پیوندد. دیگر شرکت‌های این جمع عبارت‌اند از: شرکت اپل، شرکت آمازون، شرکت مایکرو‌سافت و شرکت آلفا‌بت. سهام این سازنده خودرو‌های برقی طی دو هفته گذشته، در میان هجوم اخبار مثبتی نظیر رسیدن به ارزش نادر بازار ۱ تریلیون دلاری در روز دوشنبه، چندین نقطه عطف را پشت سر گذاشت. امری که به تهییج بیشتر احساسات سرمایه‌گذاران منجر شد. آنها حالا روی پتانسیل تسلا برای رشد سریع آینده شرط‌بندی می‌کنند. آنها ایمان دارند خودرو‌های برقی جریان اصلی آینده هستند و در نهایت قرار است جایگزین خودرو‌های گازسوز شوند.
با این حال تفاوت تسلا با همتایان تریلیون دلاری‌اش این بود که برخلاف آنها، پیش از آنکه در‌آمدش به مرز ۵۰ میلیارد دلار برسد این مقام را کسب کرده است. درست است که تسلا پنجمین شرکت بزرگ در شاخص اس‌اند‌پی ۵۰۰ محسوب می‌شود، اما در رتبه‌بندی درآمد سالانه سال گذشته در جایگاه ۸۹ام قرار دارد. مقدم بر آن «شرکت مالی کپیتال وان» است؛ که در سال گذشته ۳۱.۶ میلیارد دلار درآمد داشت (در مقابل ۳۱.۵ میلیارد دلار تسلا) و ارزش آن نیز ۷۵ میلیارد دلار است. شرکت «والمارت» بیشترین درآمد را در این شاخص دارد _۵۵۹.۲ میلیارد دلار که در حدود ۴۱۷ میلیارد دلار از ارزش خود می‌کاهد.
منبع: روزنامه اینترنی فراز