اقتصاد ۲۴- وزیر بهداشت اخیرا از آمار تکان دهنده‌ای خبر داده و گفته بیش از ۸۵ درصد از بیمارانی که روزانه جان خود را از دست می‌دهند واکسن کرونا تزریق نکرده‌اند. بهمن ماه ۱۳۹۹، نتایج نظرسنجی ملی نشان داد که ۲۱.۵ درصد مردم علاقه‌ای به زدن واکسن ندارند. آخرین نظرسنجی‌های ایسپا نشان می‌دهد که این رقم در ماه اخیر به ۱۴.۲ درصد رسیده است.
اگرچه آمار مخالفان واکسن در ایران نسبت به جهان پایین‌تر است، اما در آستانه موج ششم شیوع کرونا در ایران، بسیاری از کارشناسان نگران جهش‌های جدید ویروس قبل از واکسینه شدن دست کم ۸۵ درصد جمعیت کشور خبر داده‌اند. در این مرحله راضی کردن افرادی که با واکسن کرونا مخالفند به بزرگترین چالش کشور تبدیل خواهد شد.
بیشتر بخوانید: «برکت» وارد کننده سینوفارم
در این گزارش برخی راه‌های قانع کردن افراد مخالف واکسن پیشنهاد داده شده است.
اول از همه مراقب باشید؛ مکالمه شما با این افراد احتمالا احساسی و تهاجمی خواهد شد. وبسایت آمریکایی «استت نیوز» در گقتگو با هایدی لارسون انسان شناس دانشگاه پزشکی لندن میگوید مسائل پیرامون واکسن‌ها اغلب بر پایه احساسات طرح می‌شوند تا واقعیت‌ها. در نتیجه، مکالمه با مخالفان واکسن احساسی و تهاجمی و در بیشتر مواقع سخت خواهد بود.
خبر خوب این اینکه بیشتر موسسات تحقیقاتی بزرگ در جهان راه‌های خوبی برای مکالمه با این افراد پیشنهاد داده‌اند. نشریه پزشکی کانادایی «هلثی دیبیت» برخی از این تحقیقات را در قالب ۶ طرح پیشنهاد داده است.
۱) همه کسانی که واکسن کرونا نمی‌زنند، ضد واکسن نیستند
ضد واکسن یک فرد شکاک است. شکاک بودن یک ویژگی شخصیتی است. بر همین اساس محققان افرادی که واکسن نمی‌زنند را به دو دسته تقسیم می‌کنند: ضد واکسن‌ها و کسانی که از واکسن می‌ترسند. ضد واکسن‌ها افراد سخت تری هستند و راضی کردن آن‌ها برای واکسن زدن کار سختی است. اما قانع کردن کسانی که از واکسن می‌ترسند با استفاده از برخی روش‌ها امکان پذیر است. تغییرات آمار مخالفان واکسن در ایران از بهمن ماه تا ماه اخیر نشان می‌دهد تعداد افراد ضد واکسن در ایران بسیار کمتر است چرا که با ورود واکسن به کشور و مشاهده نتیجه مثبت واکسیناسیون در بین جمعیت واکیسنه شده کشور، آمار مخالفان به شدت کاهش پیدا کرده و از ۲۱.۵ درصد به ۱۴ درصد رسیده است.
۲) تعصبات شناختی افراد ضد واکسن کرونا را در نظر داشته باشید
مادامی که واکسن وجود دارد، نگرانی در خصوص امنیت واکسن هم وجود خواهد داشت. نشریه «هلثی دیبیت» معقتد است رد پای رشد ضد واکسن‌ها در جهان را می‌توان تا مطالعات اندرو ویکفیلد در نشریه پزشکی لنست دنبال کرد. او مطالعاتی در سال ۲۰۱۰ انجام داد که نسبت به واکسن اوتیسم و ام ام آر تردید‌هایی را مطرح می‌کرد. واکنش‌ها نسبت به این مطالعه در نهایت سبب باطل شدن مجوز پزشکی ویکفیلد شد، اما همین که یک ایده مطرح شود دیگر نمی‌توان جلوی آن را گرفت.
مغز انسان فرآیند‌های پیچیده‌ای برای پروسس اطلاعات داراد. از همه مهمتر مغز انسان تعصبات شناختی را خیلی جدی می‌گیرد و این تعصبان به نوعی میانجی پروسس اطلاعات در ذهن انسان است. گرایش ذهن به قبول واقعیت‌هایی است که با باور‌های موجود همخوانی دارند.
۳) از عبارات مثبت درباره واکسن کرونا استفاده کنید
به ضد واکسن‌ها و مخالفان واکسن بگویید ایمنی جمعی چه اثرات مثبتی خواهد داشت. این توضیحات اراده افراد برای واکسینه شدن را تقویت می‌کند. باید به آن‌ها بگویید علاوه بر منافع شخصی باید منافع جمعی را هم در نظر داشته باشند.
از طرفی مطالعات نشان می‌دهد تاکید بر اثرات مثبت واکسیناسیون و ایمنی واکسن‌ها از توضیح و تکرار اثرات منفی بیماری اثر بیشتری دارد.
۴) داستان آدم‌های واقعی را تعریف کنید
برای اقناع افراد سعی کنید داستان‌های شخصی تان را تغریف کنید. اول از همه باید بدانید شما قرار نیست به دیگران هشدار دهید بلکه می‌خواهیند آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهید. سازمان‌های بهداشتی وظیفه اطلاع رسانی را دارند و در این کار هم جدی و مصرند. این داستان‌ها و روایت‌های شخصی هستند که بیان آن می‌تواند جهان را تحت تاثیر قرار دهد. اما مراقب باشید که باید تعادل میان اسناد علمی و روایت‌ها را نگه دارید.
بیشتر بخوانید:ثبت سفارش واکسن کرونا در دولت رئیسی متوقف شده است/ ۱۵ آبان موجودی واکسن‌های ایران تمام می‌شود +اسناد
۵) پیش فرض هایتان را تغییر دهید
افراد میان سال و کهنسان به طور کلی اگر در مورد شواهد دچار سردرگمی شوند یک تصمیم رایح می‌گیرند و آن هم کاری نکردن است. این تصمیمات هم می‌تواند ناشی از یک تعصب ذهنی است که به ما میگوید احساس خسران ناشی از اشتباهی که انجام دادیم بسیار بیشتر از خسران کاری است که نکردیم. یک راهکار برای مقابله با این افراد استفاده از ادبیات پزشکان است. یعنی باید به آن‌ها بگوییم باید واکسن بزنند به جای اینکه از آن‌ها بپرسیم دلشان می‌خواهد واکسن بزنند یا نه.
کار بعدی این است که هزینه واکسن نزدن را بالا ببرید. برای مثال دولت‌ها باید واکسینه شده‌ها را از بسیاری از مسائل مستثنی کنند. نظیر ورود به رستوران‌ها و سینما‌ها و از این دست. دولت ایران اخیرا اعلام کرده کارمندان دولتی که واکسن نزدند حق ورود به دستگاه‌های اجرایی را ندارند.
۶) اعتماد سازی کنید
در این مورد متخصصان بهداشتی نقش مهمی بازی می‌کنند: بازنگری‌ها در نحوه صحبت کردن پزشکان با بیماران درباره واکسن نشان می‌دهد داشتن یک پیام درخور و از پیش طراحی شده رویکرد مهمی است. توصیه می‌شود پزشکان با مصاحبه‌های انگیزشی شروع کنند. در این متد باید از قضاوت بیمار خودداری کرد. از این متد برای تشویق معتادان به الکل برای ترک اعتیاد استفاده می‌شود.
افرادی که از طریق این متد قانع به انجام کاری شده اند می‌گویند اول از همه احساس می‌کنند ایده آن‌ها مورد احترام طرف مقابل است. همین محترم شمرده شدن سبب می‌شود آن‌ها در تغییر موضع شان نرم‌تر باشند.