جامعه ۲۴، امروزه حرفه معلمی صرفا انتقال اطلاعات به نسل بعدی نیست، بلکه معلمها بهگونهای آموزش یافتهاند که بتوانند افرادی تربیت کنند که توانایی تحلیل مسائل، حل مشکل، نوآوری و کار تیمی را داشته باشد. به همین دلیل برخی از کشورهای جهان به این حرفه بسیار اهمیت داده و جایگاه بسیار بالایی برای معلمهای خود در نظر گرفتهاند. ۱۰ کشور چین، مالزی، تایوان، روسیه، اندونزی، کره جنوبی، ترکیه، هند، نیوزیلند و سنگاپور از جمله این کشورها هستند که معلمانشان از جایگاه بالایی برخوردار است. بهطور مثال، در چین اعتبار معلم مانند اعتبار یک پزشک است.
شاخص جهانی منزلت اجتماعی معلمها، از جمله شاخصهایی است که اعتبار و موقعیت معلمهای جهان را ارزیابی میکند. بنیاد وارکی (Varkey) که در لندن واقع شده، این شاخص را تدوین کرده است. بنابر اعتقاد کارشناسان بنیاد وارکی معلمی مهمترین شغل در جامعه است چرا که معلمها آموزش کودکان و نسل بعدی جامعه را عهدهدار هستند و باید آنها به اندازه پزشکان مورد احترام قرار بگیرند.
هنگام بررسی جایگاه معلمها در کشورهای مختلف ضروری است عواملی همچون میزان دستمزد، احترامی و منزلت معلم در جامعه و نزد دانشآموزان همچنین تعداد دانشآموزان در هر کلاس مورد توجه قرار گیرند.
دستمزد معلمها
وقتی صحبت از دستمزد معلمها میشود، نهتنها باید به مقدار پرداختی آنها توجه کرد، بلکه باید این مقدار حقوق را با پرداختیهای فارغالتحصیلان رشتههای دیگر تحصیلی مقایسه کرد. برای جذب افراد توانا و کارآمد برای حرفه معلمی باید شرایط پرداختی آنها خوب و معقول باشد. معلمها برای اینکه بتوانند تمام توجه خود را به شاگردانشان معطوف کنند نباید نگران معیشت خود باشند.
بیشتر بخوانید: کمیسیون آموزش مجلس بخشی از معلمان را در لایحه رتبه بندی حذف کرد
احترام و منزلت معلم
هرچیزی را نمیتوان با پول سنجید. جایگاه اجتماعی معلمها هم خیلی مهم است. موقع بررسی منزلت اجتماعی معلمها، اعتباری که جامعه و بهویژه دانشآموزان برای معلمهای خود قایل هستند هم بررسی میشود. مثلا در کدام کشور خانوادهای فرزند خود را تشویق میکند حرفه معلمی را برگزیند.
تعداد دانشآموزان یک کلاس
تعداد دانشآموزان یک کلاس هم از اهمیت بسیاری برخوردارست. وقتی تعداد شاگردان کلاس معقول باشد، معلمها تعامل بیشتری با دانشآموزان خود خواهند داشت و کارایی محصلان بالا میرود. اما در کلاسهای شلوغ، معلمی به کاری بهشدت خستهکننده تبدیل میشود و آنها نتیجهای مطلوب از کار و زحمت خود نمیبینند.
در کشورهایی که به تربیت فرزندان و نسل بعدی جامعهشان اهمیت میدهند، جایگاه و منزلت اجتماعی معلمها را بالا نگه میدارند تا افراد شایسته و لایق جذب این حرفه شوند.
ویژگیهای یک معلم خوب و کارآمد
معلم خوب تاثیر بسیار زیادی بر زندگی دانشآموزان دارد این تاثیر از موفقیت آنها در مدرسه تا موفقیتهای طولانیمدت در زندگیشان، را در بر میگیرد؛ بنابراین باید بهترین و تواناترین افراد جامعه نقش معلمی را عهدهدار باشند. در بیشتر کشورهای دنیا، هنگام استخدام معلم، ویژگیهایی را در نظر میگیرند که در ادامه به آنها اشاره شده است:
روابط عمومی قوی؛ مهارتهای ارتباطی قوی یکی از ویژگیهای اصلی معلمهاست. آنها باید بتوانند با دانشآموزان خود با هر اخلاق و پیشزمینهای بهخوبی ارتباط برقرار کنند.
شنونده خوب؛ معلمی که گوش شنوای خوبی نداشته باشد نمیتواند تعامل مناسبی با شاگردان خود برقرار کند.
سازگارپذیری؛ افرادی که میخواهند حرفه معلمی را دنبال کنند باید بتوانند سازگاری بالایی با محیطزیستی که دایما در حال تغییر و تکامل است داشته باشد.
تعهد کاری و دلسوزی؛ معلم باید در قبال حرفه و توقعی که از او میرود، احساس مسئولیت کند و وظایف خود را به درستی انجام دهد. درضمن او باید با دلسوزی و رفتار مناسب با دانشآموزان خود داشته و با راهنماییهای سازنده آنها را هدایت کند.
صبوری، خلاقیت، آموزش کار گروهی به دانشآموزان و همیشه بهروز بودن از ویژگیهای دیگر معلمهاست.
در واقع کشورهایی که برای جایگاه معلم ارزش بالایی قایل هستند، هنگام استخدام معلم سختگیریهای بسیاری دارند و به دنبال افرادی هستند که تواناییهای ضروری برای معلم شدن و همچنین عشق و علاقه به این حرفه را داشته باشند. این افراد معمولا دورههای مختلف سختی را میگذرانند و در صورت قبولی با بهترین امتیاز، میتوانند وارد این حرفه شوند.
جایزه جهانی معلم
جایزه جهانی معلم، جایزهای یک میلیون دلاری است که هر سال بهوسیله بنیاد وارکی به معلمی اهدا میشود که سهم چشمگیری در حرفه خود داشته باشد. معلمها از سراسر دنیا نامزد دریافت این جایزه میشوند و آکادمی جایزه جهانی معلمان قضاوت در مورد برترین معلم را انجام میدهد.
از برخی از معیارهای برنده شدن این جایزه، میتوان به استفاده از شیوههای آموزشی موثر و خلاقانه، دستیابی به نتایج قابل اثبات یادگیری دانشآموزان در کلاس درس، تاثیر در جامعه فراتر از کلاس درس، کمک به کودکان برای تبدیل شدن به شهروندانی خوب و افرادی که بتوانند با فرهنگهای مختلف ارتباط مناسب برقرار کنند و کمک به ارتقای سطح تدریس اشاره کرد.
سال ۲۰۱۹، این جایزه به معلمی از کنیا تعلق گرفت که بخش زیادی از درآمد خود را به دانشآموزان فقیر خود اختصاص داده بود و تعطیلات آخر هفته را به آنها آموزش میداد. امسال نیز ثریا مطهرنیا معلم ایرانی اهل کردستانی جزو ۱۰ نامزد دریافت این جایزه شده است.