اقتصاد ۲۴ - چند روز پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در نشست خبری در یک حرکت نمایشی با گوشی یکی از خبرنگاران اعلام کرد که سرعت اینترنت تقریبا ۳ برابر بیش از پروانه اپراتور‌های تلفن همراه است.
عیسی زارع که به مناسبت هفته کتاب و روز کتابگردی در دفتر یکی اپلیکیشن حضور یافته بود، با گوشی یکی از خبرنگاران در جلسه تست سرعت اینترنت انجام داد و گفت: در حالی که به دلیل مشکلات مربوط به عدم توسعه شبکه توسط اپراتورها، سرعت کاربران در سراسر کشور به‌طور میانگین ۵ تا ۶ مگابیت‌برثانیه را نشان می‌دهد و در پروانه اپراتورها ۲ مگابیت‌برثانیه آمده است، اما الان سرعت دانلود حدود هشت برابر این مقدار را نشان می‌دهد.
وی در پاسخی دو پهلو به انتقادات درباره کندی اینترنت در این روزها، از یک سو این انتقادات را قبول کرد و گفت که اپراتور‌های تلفن همراه در صدد رفع آن هستند و از سوی دیگر، بخشی از انتقادات را ناشی از فضاسازی دانست.
اما در کنار اینترنت تفلن همراه، کاربران نسبت به کندی اینترنت خطوط تلفن ثابت نیز به شدت معترض هستند و شرایط سرعت اینترنت در خطوط ثابت را بسیار بدتر از سرعت اینترنت تلفن همراه می‌دانند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش تر، دلیل سرعت نامناسب اینترنت در خطوط ثابت را عدم توسعه شبکه ارتباطی در این بخش از طریق توسعه کابل فیبر نوری عنوان کرده‌بود. زارع پور برای حل این مشکل وعده داد؛ فیبر نوری در منزل برای تک‌تک خانه‌های مردم را تا پایان دوره وزارت خود یعنی ۴ سال پیش رو محقق خواهد کرد.
جایگزینی کابل مسی با فیبر نوری تا درب منازل در دولت‌های گذشته نیز مورد توجه بوده، اما به دلیل مشکلات مالی و نبود سرمایه‌گذار متوقف مانده یا کند پیش رفته است.
از نگاه کارشناسان، بحث‌های مطرح شده برای سرعت اینترنت تلفن همراه و تحقق وعده‌های توسعه فیبر نوری برای افزایش سرعت اینترنت ثابت از سوی وزیر ارتباطات جای بحث بسیاری دارد.
به گفته کارشناسان؛ راه‌اندازی فیبر نوری نیاز به سرمایه‌گذاری کلانی دارد، در حالی که شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت بخش خصوصی مشکلات مالی بسیاری دارند و مخابرات نیز برای توسعه خدمات خود درخواست افزایش تعرفه‌های مخابراتی را داده است، ضمن اینکه با توجه به تحولاتی که در حوزه اینترنت در جهان در حال رخ دادن است، دیدگاه توسعه خانه به خانه فیبر نوری دیگر چندان قابل قبول نیست، آن هم برای سال‌های آینده که تحولات فناوری حوزه اینترنت بسیار بیشتر از امروز خواهد بود.
آینده‌نگری در طرح‌های توسعه اینترنت وجود ندارد
مهدی غیبی کارشناس فناوری اطلاعات در اینباره گفت: نکات مهمی که در توسعه سرعت اینترنت باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد زیرساخت‌های شبکه اینترنتی کشور و تحولات جهانی است.
وی ادامه داد: در زیر ساخت شبکه اینترنت یک فرستنده، یک مسیر و گیرنده وجود دارد که تا امروز در کشور ما در بخش اینترنت ثابت فرستند و گیرنده تا حدودی توسعه یافته اما، مسیر ارسال عقب ماندگی زیادی داشته است.
غیبی با بیان اینکه در اینترنت ثابت، فیبر نوری مسیر ارسال است، افزود: فیبرنوری در کشور بسیار کم توسعه یافته و حتی در بسیاری از مناطق وجود ندارد. وی معتقد است؛ انحصار توسعه شبکه فیبرنوری توسط مخابرات موجب شرایط فعلی شده است.
غیبی یادآور شد: در سال ۹۰-۸۹ در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد با سر و صدای زیاد مناقصه‌ای راه‌اندازی شد تا از ظرفیت بخش خصوصی برای توسعه شبکه فیبر نوری استفاده شود، اما به دلایل نامعلومی به رغم برگزاری این مناقصه طرح اجرا نشد و این زیر ساخت در انحصار مخابرات ماند.
وی با اشاره به سخنان وزیر ارتباطات درباره توسعه خانه به خانه فیبر نوری آن را در زمان کنونی دیر، غیر ضرور و با تحمیل هزینه زیاد برای دولت توصیف کرد.
وی افزود: اینکه در مناطقی از کشور توسعه فیبرنوری و استفاده از اینترنت ثابت ضرورت دارد جای بحث نیست، اما حوزه اینترنت در دنیا در حال دگرگونی است و باید در سیاستگذاری‌های آینده این دگرگونی‌ها را مدنظر قرار داد.
وی سیاستگذاری بر پایه توسعه اینترنت همراه و آینده نگری در حوزه اینترنت ماهواره‌ای را از جمله مواردی برشمرد که باید مسئولان در طرح‌های توسعه اینترنت کشور، به آن‌ها توجه کنند.
غیبی تصریح کرد: به دلیل عدم توسعه اینترنت ثابت، درحال‌حاضر تمامی فشار‌ها بر اینترنت تلفن همراه است که موجب کاهش کیفیت در آن نیز شده است.
این کارشناسان بر این باور است که در توسعه اینترنت برای چهارسال آینده باید ابتدا بر اساس تحولات پیش رو نیاز سنجی انجام شود و سپس بر اساس آن توسعه زیرساخت‌ها صورت گیرد.
طبق آخرین آمار منتشر شده در اسپیدتست، درحال‌حاضر متوسط سرعت دانلود اینترنت موبایل در ایران ۳۵.۰۹ مگابیت‌برثانیه و متوسط سرعت آپلود اینترنت موبایل، ۱۲.۶۲ مگابیت‌برثانیه و تاخیر ۳۸ میلی‌ثانیه است که رتبه ایران را به ۷۳ از میان ۱۴۰ کشور رسانده است.
در حوزه اینترنت ثابت نیز، متوسط سرعت دانلود در ایران، ۲۲.۰۱ مگابیت‌برثانیه و متوسط سرعت آپلود ۱۲.۹۹ مگابیت‌برثانیه و تاخیر، ۴۲ میلی‌ثانیه است که رتبه ایران را به ۱۳۴ از میان ۱۷۵ کشور می‌رساند.
بیشتر بخوانید: پاسخ عجیب وزیر ارتباطات به گلایه از کندی اینترنت
این در حالی است که، تا ماه اکتبر سال ۲۰۲۱، متوسط جهانی سرعت دانلود اینترنت موبایل، ۶۸.۴۱۴ مگابیت‌برثانیه و متوسط جهانی سرعت آپلود اینترنت موبایل، ۱۳.۷۹ مگابیت‌برثانیه و تاخیر ۳۶ میلی‌ثانیه است. در حوزه اینترنت ثابت نیز متوسط جهانی سرعت دانلود، ۱۱۶.۸۶ مگابیت‌برثانیه و متوسط جهانی سرعت آپلود ۶۴.۷۳ مگابیت‌برثانیه و تاخیر ۱۸ میلی‌ثانیه است.
به عبارت دیگر، متوسط سرعت دانلود اینترنت موبایل در ایران با متوسط سرعت دانلود جهانی فاصله ۳۳.۳۲۴ مگابیت‌برثانیه، متوسط سرعت آپلود اینترنت موبایل در ایران با متوسط سرعت آپلود جهانی فاصله ۱.۱۷ مگابیت‌برثانیه و تاخیر اینترنت موبایل در ایران با تاخیر جهانی فاصله ۲۴ میلی‌ثانیه دارد.
همچنین، در متوسط سرعت دانلود اینترنت ثابت در ایران با متوسط سرعت دانلود جهانی فاصله ۹۴.۸۵، با متوسط سرعت آپلود جهانی فاصله ۵۱.۷۴ مگابیت‌برثانیه و تاخیر اینترنت ثابت در ایران با تاخیر جهانی فاصله ۱۶ را نشان می‌دهد.
رتبه ۷۳ از میان ۱۴۰ کشوربرای اینترنت موبایل و رتبه ایران را به ۱۳۴ از میان ۱۷۵ کشور برای اینترنت ثابت، نشان می‌دهد، ایران فاصله بسیاری با متوسط سرعت اینترنت در سطح جهانی دارد.
به نظر می‌رسد، با فاصله طولانی که بین سرعت اینترنت در ایران و متوسط سرعت جهانی وجود دارد، وزیر ارتباطات دست کم در دست یافتن به شرایط مطلوب در سرعت اینترنت ثابت مطابق آنچه وعده داده، راه سختی را پیش رو دارد. ضمن اینکه در تحقق این وعده باید مطابق با تحولات جهانی آینده نگر باشد. ۴ سالی که وزارت ارتباطات برای اجرای طرح توسعه فیبر نوری عنوان کرده است، در حوزه اینترنت زمان زیادی است چراکه در دنیای امروز هر روز شاهد ظهور و بروز تحویلی تازه در فناوری این حوزه هستیم.