اقتصاد ۲۴- همانطور که پیش‌بینی می‌شد، اعتراضات اصفهان به خشونت کشیده شد و به ایران نخستین احتمال موجود به واقعیت پیوست. سوال مهم این بود که چرا تمام اعتراضات مردمی در ایران به خشونت کشیده می‌شود؟ چه سازوکاری وجود دارد که حتی یک اعتراض معمولی هم تبدیل به یک بحران امنیتی می‌شود. رویداد۲۴ این موضوع را با جهانبخش محبی نیا استاد دانشگاه و نماینده مجلس بررسی کرده است. او معقتد است که اعتراض حق طبیعی مردم است و باید آن را به عنوان یک حق طبیعی بپذیریم و دولت‌هایی که به مقابله با اعتراض‌ها می‌روند، محکوم به شکست هستند.
جهانبخش محبی نیا نماینده سابق مجلس می‌گوید: ما باید تعصب را کنار بگذاریم و جامعه ایران را باور کنیم و برخوردی مبتنی بر معرفت داشته باشیم. جغرافیایی که در آن قرار داریم و تاریخ ایران و اعتراضاتی که داشتیم نشان می‌دهد که در برخورد‌های این‌چنینی یکسری استعداد‌هایی داریم، اما متاسفانه به اعتراض و برخورد صحیح با اعتراض‌ها عادت نداریم.
وی ادامه داد: طبق قانون اساسی مردم اجازه دارند که اعتراض کنند، اما نسبت به اینکه ما بستر آن را آماده کنیم هنوز فاصله داریم. زمانی که اعتراض‌ها به گوش مسئولان می‌رسد، باید آن‌ها را به تعادل برساند و نخوت و روحیه فرعونی را از آن‌ها دور می‌کند. متاسفانه عادت نکردیم اعتراض‌ها را به شکل رسمی بشنویم و بپذیریم و نسبت به آن اعتراض وفادار بمانیم و در حوزه تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی‌هایمان بیاوریم. اما چه بخواهیم و چه نخواهیم، دوره اعتراضات شروع شده است و جمهوری اسلامی ایران برای تعامل با اعتراض‌ها نیازمند یک حکمرانی و چارچوب دارد. اگر این چارچوب را نداشته باشد، اعتراض‌ها به هم وصل می‌شود و مصیبت به وجود می‌آید.
با رفتار‌های ساختارشکنانه هم باید با سعه صدر برخورد کنیم
محبی‌نیا با بیان اینکه اعتراضات مردم اصفهان در حالی رخ داد که همواره در این مناطق همواره شاهد کمترین اعتراض‌ها را بودیم، تصریح کرد: در اعتراضات آبان ماه، اعتراض‌های خوزستان، شهریار، تهران و سایر شهرها، اعتراض‌های صنفی داشتیم. این اعتراض‌های اخیر نحوه جدیدی از تعامل مردم با حکومت است و موضوع عجیب و غریبی هم نیست و زائده تحولات و عوامل مختلفی هم می‌تواند باشد. در کنار آب، موضوع بیکاری، گرانی افسارگسیخته، تحریکات‌مرزی، فساد برخی مسئولان و ... باعث بروز و تشدید این اعتراضات شده است. زمانی که جواب منطقی و صحیحی به این اعتراضات داده نشود، تقریبا به سمت یک تهدید ملی پیش می‌رود؛ بنابراین در چرایی و چیستی این اعتراض‌ها، باید باور کنیم که مردم حق اعتراض و عصبانیت دارند و گهگداری هم اگر طیفی از این معترضین ظهور ساختارشکنانه داشتند، باید سعه صدر داشته باشیم؛ ما این مسائل را فرانسه، آمریکا و دیگر کشور‌ها مشاهده می‌کنیم که اعتراض تبدیل به یک حق شده و ملت‌ها با این روش خودشان را به اثبات می‌رسانند.
دولت‌هایی که به جنگ اعتراض‌ها می‌روند شکست می‌خورند
وی ادامه داد: دولت‌هایی که به جنگ اعتراض‌ها می‌روند شکست می‌خورند. اما دولت‌هایی که راه مسالمت‌آمیز و منطقی و پذیرش اعتراض‌ها را در پیش بگیرند، از اعتراض‌ها می‌توانند به راحتی عبور کنند.
بیشتر بخوانید: آخرین اخبار از اعتراضات مردم اصفهان
این نماینده مجلس با بیان اینکه دلیل اصلی عدم تحمل در برابر اعتراض‌ها و به خشونت کشیده شدن آن‌ها این است که کارشناسان خبره در بزنگاه‌های مربوط به اعتراض‌ها وجود ندارند، گفت: به محض اینکه کسی در حوزه‌ای تبحری به دست می‌آورد دست به جابجایی می‌زنیم، نیرو‌های کارشناس و اصیل را به دلیل مسائل جناحی و سیاسی به حوزه‌های دیگر منتقل می‌کنیم و متاسفانه فکر می‌کنند با کوچکترین اعتراض سیستم و سامانه نظام برهم می‌خورد، این‌ها از حضور مردم یک ترس و فوبیای عجیب و وحشتناکی دارند. در صورتی که در همین اصفهان در روز‌های اول مدنی‌ترین اعتراض‌ها را از خود نشان دادند. مردم اصفهان همان مردمانی هستند که در دوران جنگ برخی روز‌ها صد‌ها شهید را در شهرشان تشییع می‌کردند. حالا که حق خودشان را می‌خواهند و این حق را در قالب اعتراض و ... نشان می‌دهند، آن را نمی‌پذیریم و متاسفانه در نظام بروکراسی تنگ‌نظر هستیم و بیخودی هراسناک هستیم.
اگر اعتراض را به رسمیت بشناسیم، ماهیت شورش و امنیتی پیدا نمی‌کند
محبی نیا می‌گوید اعتراض را باید به رسمیت شناخت و نسبت به تامین حقوق مردم تا جایی که مقدور است، با حضور و مشارکت خودشان، تصمیم‌سازی کرد. اگر اعتراض را به رسمیت بشناسیم دیگر اعتراض‌ها ماهیت شورش و امنیتی پیدا نمی‌کند. این ترس از عدم صعه صدر کارشناسان و همچنین از ناشی گری نیرو‌هایی است که در این حوزه مسئولیت مستقیم دارند و همچنین آموزش‌های لازم و منطقی برای این گونه موارد را در سرلوحه خودمان قرار ندادیم.
وی ادامه داد: البته باید واقعیت را هم بپذیریم که حضور افراد مفسده‌جو برخی مواقع موجب عدم شناخت دقیق مسئولین مربوطه می‌شود و مبارزه با ضد انقلاب را به قدری بزرگ می‌کنند که مصلحت عامه و حقوق معترضان نادیده گرفته می‌شود و یک آنارشی ایجاد می‌شود. در حوزه اعتراضات مدنی نیز معترضین باید همیشه حواسشان جمع باشد که چارچوب اعتراض را به نحوی با مهارت پیش ببرند که بهانه‌ای به دست افرادی خارج از اعتراض ندهند.
اعتراضی که دو هفته طول بکشد بهتر از اعتراضی است که دو روز هم دوام ندارد، ولی با خشونت تمام می‌شود
محبی نیا معتقد است اگر اعتراضی دو هفته در آرامش و بدون خونریزی و درگیری طول بکشد بهتر از این است که دو روز طول نکشد، اما برای کشور کلی مصیبت به بار بیاورد. زمانی که در مجلس بودیم تاکید داشتیم که باید پلیس ضد شورش داشته باشیم. پلیس ضد شورش باشد دیگر گروه‌های دیگر حق ورود به موضوع را ندارند و آن‌ها با کوچکترین هزینه و خسارت با اعتراض‌ها مواجه می‌شوند و اگر بنا باشد که مردم را متفرق کنند در نهایت با آب مثلا این کار را انجام می‌دهند. پلیس ضد شورش اصلا به اسلحه و باتوم نیاز ندارند. چرا فکر می‌کنیم اگر اعتراضی ده روز طول بکشد حتما خبری است و نظام از هم می‌پاشد. خیر، اینگونه نیست. اعتراض مانند آزادی و عدالت طلبی و ... حقوق عمومی شده است. در همه جای دنیا به سمت پذیرش این موضوع می‌روند و مطمئن باشید در دهه آتی کشور‌های بسته‌ای همچون چین و روسیه و خاورمیانه را هم دربر خواهد گرفت. پس چه بهتر از همین حالا حکمرانی اعتراض را ایجاد کنیم و این حکمرانی باید به نفع مردم و نظام باشد، زیرا هر دو ذی نفع هستند.
وی ادامه داد: دوره مصادره به مطلوب اعتراض گذشته است و هیچ نظامی نمی‌تواند این شیوه اعتراض‌ها را به نفع خود مصادره کند. برخی از مسئولان ناشی محلی با اعتراض به مردم و ضد انقلاب خطاب کردن مردم که می‌خواهند به درجات بالاتر برسند، باید آن‌ها را کنترل کرد و این کنترل کردن وظیفه شورای عالی امنیت ملی است و باید به جد در مقابل آن بایستد. به طور مثال اکنون که مسئله آب میان یزد و اصفهان و چهارمحال است، نمایندگان مجلس، ائمه جمعه و استانداران نباید به نفع استان خودشان صحبت کنند. این مسئله ملی است و به کلیت کشور مربوط است و شورای عالی امنیت ملی در این زمینه کم‌کاری می‌کند و مقصر است. در واقع نسبت به این مسائل در روز‌های اول آن اهمیتی که باید داده نمی‌شود تا به بحران برسد! حتما باید به بحران برسد که با خون جمع کنید مسئله را؟ من این موضوع را در آبان ۹۸ هم دیدم. مسئله بعدی این است که برخی نسبت به این اعتراض‌ها نگاه ایدئولوژیکی دارند و متاسفانه این نگاه مسئله را خراب‌تر می‌کند. باید نگاه واقع بینانه‌ای داشته باشیم. نمی‌شود بخاطر یک یا دو درصد حضور ضد انقلاب و حتی شعار‌های ساختارشکنانه که محکوم است، ۹۸ درصد مردم را با همان نگاه ببنیم و مردم را با همان برند و نشان ببینیم.
محبی‌نیا ادامه داد: اظهار نظر برخی از نمایندگان را ببینیم، جز خراب کردن موضوع و اینکه روی آتش بحران بنزین بریزند، فایده دیگری نداشتند. طبیعتا باید این‌ها را در مرکز کنترل کرد. فکر می‌کنم جمهوری اسلامی نسبت به حل مسئله مصمم است، اگر به هر دلیلی مدیریت این امور را به دست افراد ناشی در وزارت کشور، نهاد‌های امنیتی و ... بگذاریم، بحران‌ها شدیدتر خواهد شد. اعتراض‌ها همدیگر را پیدا می‌کنند و اگر اعتراض‌ها هم‌خانواده شوند، به هیچ وجه امنیت ملی ما توان و تحمل این نوع سینرژی را نخواهد داشت.