جامعه ۲۴- این روزها شاهد زمین لرزه‌های متعددی در اطراف شهر تهران هستیم که نمونه اخیر آن روز گذشته در منطقه کیلان استان تهران با قدرت ۳.۳ ریشتر رخ داد. این زمین لرزه در ۱۵ کیلومتری کیلان در استان تهران، ۱۸ کیلومتری ایوانکی در استان سمنان و ۲۲ کیلومتری آب سرد در استان تهران رخ داد.
این زلزله و زلزله‌هایی که اخیرا رودهن، دماوند و ... در اطراف تهران را لرزاند نشان می‌دهد خطر وقوع زلزله در شهر تهران در یک قدمی پایتخت نشینان است.
زلزله تهران تا چه حد متحمل است؟
اما زلزله تهران تا چه حد متحمل است و میزان خسارت آن چقدر است؟ در این زمینه سید محمود فاطمی عقدا گفت: بر اساس علم زلزله شناسی هرگاه مقدار تنش منطقه‌ای به حدی برسد که از مقاومت سطح گسل بیشتر شود، گسل شکسته و زلزله رخ می‌دهد. ما هیچ اطلاعی از میزان انرژی داخل گسل‌ها نداریم و نمی‌توانیم به یقین بگوییم میزان انرژی گسل‌ها در چه حدی است. بعد از وقوع زمین لرزه اگر متوسط باشد و دیگر زلزله‌ای رخ ندهد می‌توان گفت زمین لرزه مستقل است و گسل فعال است.
حداکثر توان گسل‌های تهران ۷.۳ ریشتر است
وی در مورد اینکه حداکثر قدرت زلزله در تهران چقدر می‌تواند باشد؟ گفت: براساس زلزله‌های قبلی که در گذشته ثبت شده است در گستره تهران بیشترین زمین لرزه‌ای که امکان رخ دادن دارد، حدود ۷.۳ ریشتر است و انتظار ما برای بزرگترین زلزله در تهران همین مقدار است.
این زلزله شناس در مورد اینکه خطرناک‌ترین گسل تهران کدام گسل است، با بیان اینکه گسل مشا و فشم بیشترین تخریب را در طول تاریخ ثبت کرده‌اند، گفت: گسل مشا گسلی بسیار خطرناکی محسوب می‌شود، این گسل در محدوده پردیس به گسل شمال می‌رسد و گره تکتونیکی ایجاد می‌کند که این مکان را بسیار خطرناک می‌کند. گسل شمال تهران تا کردان کرج امتداد دارد. در حوزه گسل ری هم به علت گسترش شهر‌های ری، ورامین، پاکدشت، قرچک و شهریار به علت بافت جمعیتی بالا به هم پیوسته هستند و به علت جمعیت بالا و بافت فرسوده می‌تواند در زلزله‌های با قدرت بالا خطرآفرین و پر تلفات باشد.
بیشتر بخوانید: چرا زمین لرزه در ایران افزایش یافته است؟
داده‌های اشتباه در مورد تلفات زلزله تهران
این استاد دانشگاه خوارزمی در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود اگر زلزله ۷ ریشتری بیاید تلفات تهران میلیونی خواهد بود، با رد این موضوع تاکید کرد: داده‌هایی که به آن استناد می‌شود و بر اساس آن افراد و مسئولان می‌گویند که زلزله تهران تلفات چند صد هزار یا میلیونی دارد، قدیمی است و نمی‌توان گفت که با زلزله ۷ ریشتری چند نفر در تهران کشته می‌شوند. من به عنوان فردی که تجربه زلزله‌های گذشته را دارم می‌گویم که جای نگرانی در این رابطه در صورت رعایت قوانین ایمنی نیست. بعد از زلزله رودبار و بم، کار ایمن سازی و ساخت و ساز تهران دچار تحول شد. قطعا خسارت وارد به زلزله تهران آنگونه نیست که در آن داده‌ها به آن استناد شده است.
هشدار در مورد خطر اجزای غیر سازه‌ای در مورد زلزله
وی با اشاره به اینکه اگر آئین نامه ۲۸۰۰ زلزله در ساخت و ساز رعایت شود دیگر نباید از وقوع زلزله ۷ ریشتری هم وحشت کرد، افزود: رعایت استاندارد‌های ساخت و ساز و آئین نامه ۲۸۰۰ زلزله هنگام ساختمان قطعا همه نگرانی‌ها را کاهش می‌دهد. بهتر است تا زمان وقوع زلزله بزرگ که فرصت داریم آسیب پذیری را با رعایت قوانین و اصلاح بافت فرسوده کم کنیم. بهتر است از این فرصت باقی مانده به بهترین شکل استفاده کنیم.
این زلزله شناس با ابراز نگرانی از خطر اجزای غیر سازه‌ای گفت: ما بیشتر از اینکه نگران ریزش ساختمان‌ها باشیم، نگران مقاومت اجزای غیر سازه‌ای در سطح شهر هستیم که می‌تواند باعث ایجاد خطر شود. اگر این اجزا مقاومت نداشته باشند، حوادث جانی را می‌توانند در پی داشته باشند.
زلزله‌های کوچک خطرناک نیست
فاطمی عقدا در مورد اینکه آیا زلزله‌های کوچک در اطراف تهران خطرناک است و باید نگران آن بود؟ گفت: تهران جزو مناطق فعال زلزله هست و همیشه زلزله‌های کوچک به ویژه در گسل مشا و شرق تهران رخ می‌دهد. این زمین لرزه‌ها زیر حد متوسط است و عادی تلقی می‌شوند. اگر این زمین لرزه‌ها روند صعودی نداشته یا بین آن‌ها فاصله زمانی بیفتد هیچ نگرانی ندارد و پیش لرزه تلقی نمی‌شوند. این زمین لرزه‌ها با این قدرت، توان فعال کردن گسل و تاثیر روی آن برای فعال شدن را ندارند.