اقتصاد۲۴- «پیمان مولوی» در رابطه با بورس کالا و جایگاه آن در اقتصاد کشور اظهار داشت: قبل از اصلاح اصل ۴۴ قانون اساسی، تصور غالب در کشور این بود که در اقتصاد ایران بستر‌های لازم برای شکل‌گیری اقتصاد رقابتی وجود ندارد.
وی بیان‌داشت: با رویکرد‌هایی که در اقتصاد کشور پس از پایان جنگ تحمیلی اتخاذ شد، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در کشور به‌گونه‌ای انجام شد که نقش دولت در اقتصاد کمرنگ شود و این رویکرد در قوانین برنامه‌های توسعه مورد توجه قرار گرفت.
دبیرکل انجمن اقتصاددانان گفت: پس از آن نیز تلاش شد تا با حذف یک سلسله امتیازات و انحصارها، فضا برای ورود بخش خصوصی به عرصه رقابت‌های اقتصادی بیشتر شود تا اقتصاد رقابتی شکل بگیرد و در سایه آن کارایی افزایش یابد.
مولوی افزود: بر این اساس، سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی تصویب و ابلاغ و متعاقب آن قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ تصویب شد.
ماموریت برای تقویت اقتصاد رقابتی
این کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت: با حرکت کشور به سمت رقابتی کردن اقتصاد، تشکیل برخی از زیرساخت‌ها که بسترساز اقتصاد رقابتی است موردتوجه قرار گرفت که تشکیل بورس‌های کالا از جمله آن‌هاست.
وی اظهار داشت: بی‌شک تشکیل هرکدام از بورس‌ها مانند بورس کالا و بورس انرژی، به وجود بستر‌ها و مکانیسم خاص خود نیاز دارد که در این سال‌ها و با وجود فراز و نشیب‌های خاص اقتصاد ایران، شاهد توسعه بورس‌های کالایی و به تبع آن رشد رقابت در میان صنایع هستیم.
بیشتر بخوانید: نفع کل اقتصاد از عرضه کامل محصولات پتروشیمی در بورس کالا
مولوی در ادامه افزود: شاید بتوان یکی از کارکرد‌های اصلی بورس‌های کالایی در کنار کشف نرخ‌های شفاف و عادلانه و همچنین ارائه ابزار‌های مناسب برای مدیریت ریسک ناشی از نوسان قیمت را تسهیل فرآیند عرضه محصولات و کالا‌های تولیدی بخش‌های مختلف اقتصاد دانست.
مدیریت ریسک با ابزار بورس
دبیرکل انجمن اقتصاددانان بیان‌داشت: بورس‌های کالایی نقش مهمی در مدیریت و کنترل ریسک، فراهم کردن منابع مالی برای تولیدکنندگان و کمک به برنامه‌ریزی و مدیریت شرکت‌های تولیدکننده و مصرف‌کننده کالا‌ها ایفا می‌کنند. این بورس‌ها به‌طور عمده فضایی رقابتی و آزاد برای قیمت‌گذاری منصفانه کالا‌ها فراهم می‌کنند و رانت‌های موجود در بازار‌های غیررسمی و غیر شفاف را از بین می‌برند.
وی ادامه‌داد: بررسی روند پیدایش و تکامل بورس‌های کالا در جهان حکایت از آن دارد که ظهور و گسترش فعالیت این‌گونه بازار‌ها در عرصه اقتصاد کشور‌ها از قرن ۱۹ به بعد به دنبال پاسخگویی به برخی از نیاز‌های اقتصادی و در بسیاری موارد رفع برخی تنگنا‌ها و موانع در بازار کالا‌ها بوده است. به‌عبارت‌دیگر، وجود برخی مشکلات در بازار کالا و به‌تبع آن نوسان قیمت کالا‌ها در کنار برخی از نارسایی‌ها و ناکارآمدی‌های بازار سنتی، از مهم‌ترین عواملی بوده که موجب پدیدار شدن بورس‌های کالا در صحنه اقتصاد کشور‌های مختلف شده است.
مولوی خاطرنشان‌کرد: بورس‌های کالای جهان از جمله بورس تجاری شیکاگو با بیش از ۱۷۰ سال سابقه، بورس لندن با ۱۳۰ سال سابقه و در ادامه بورس کالای نیویورک، بورس کالای توکیو، بورس کالای شانگ‌های و بورس کالای هند راه‌اندازی شده‌اند و هر یک خدمات متنوعی را به فعالان اقتصادی و صنایع ارایه می‌دهند.
دبیرکل انجمن اقتصاددانان تاکید کرد: یکی از مهم‌ترین ویژگی بورس‌های کالا، سازمان‌یافته بودن، قانونمندی و امکان نظارت مستمر بر روند معاملات آن است.
به گفته وی، در ایران نیز برای بهره‌مندی از کارکرد‌های بورس‌های کالایی پس از تصویب قانون برنامه سوم توسعه، ایجاد این بورس‌ها در دستور کار دولت قرار گرفت.
منبع: بورس کالا