اقتصاد۲۴- بازار فریدونکنار ملغمه سیاهی از خرید و فروش پرندگان مهاجری است که به امید گذراندن روز‌های سرد زمستان به تالاب‌های ایران به ویژه فریدونکنار پناه می‌آورند غافل از اینکه بخش زیادی از آن‌ها آخرین پروازشان است، چون هزاران متر تور هوایی و انواع دام‌ها در تالاب‌های فریدونکنار، سرخرود و ازباران انتظار آن‌ها را می‌کشد تا آن‌ها را در خود فرو ببرد، تا آخرین پروازشان باشد، تا بعد از آن سر از تخت‌های خونین بازار پرندگان فریدونکنار درآورند.
آمار دقیقی از تعداد پرندگانی که برای زمستان گذرانی وارد تالاب‌های ایران می‌شوند در دست نیست، اما تخمین زده می‌شود که چهار میلیون پرنده در ایران زمستان گذرانی می‌کنند که به نظر می‌رسد یک سوم تا نصف آن‌ها فقط در تالاب فریدونکنار در استان مازندران فرود می‌آیند و بقیه در سراسر کشور پخش می‌شوند که بخش زیادی از آن‌ها به روش‌های مختلف قتل عام می‌شوند.
گونه‌های مختلفی از انواع پرندگان کنار آبزی، آبچلیک ها، پاچلک ها، سلیم ها، انواع حواصیل ها، باکلان ها، انواع مرغابی، غازها، قوها، پرندگان شکارگر آن‌ها مانند انواع شاهین ها، عقاب ها، جغد‌ها و قوش‌ها به این منطقه مهاجرت می‌کنند، اما خانه ابدی بخش زیادی از آن‌ها تخت‌های بازار فروش پرندگان وحشی فریدونکنار می‌شود.
بیشتر بخوانید: پرنده در فریدونکنار می‌میرد
سالهاست که دوستداران محیط زیست و حیات وحش مخالفت خود را با فعالیت بازار فروش پرندگان وحشی فریدونکنار اعلام کردند، اما راه به جایی نبردند، چون این بازار گویی هر سال نسبت به سال قبل داغ‌تر برپا می‌شود و همین مساله موجب می‌شود تا پرندگان شکار شده استان‌های دیگر مانند گیلان هم به این بازار سرازیر شوند. در واقع قیمت نجومی پرندگان در این بازار خود کافی است تا هر فردی برای شکار آن‌ها وسوسه شود.
مثلا یک غاز وحشی ۳۵۰ هزار تومان، یک مرغابی بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ و یک مرغابی کوچک به نام خوتکا با ۲۰۰ گرم وزن ۷۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود؛ در حالی پرندگان با این قیمت‌ها خرید و فروش می‌شوند که عاملان برپایی این بازار به نام بازار فقرا این سیاهچاله را سرپا نگه داشته اند، قطعا با این قیمت‌های بسیار بالا مشتریان این بازار فقط افراد متمول هستند، چون هیچ فرد فقیری برای ۲۰۰ گرم گوشت آن هم نه گوشت خالص، ۷۰ هزار تومان پول نمی‌دهد.
گذشته از اینکه قیمت پرندگان در این بازار بسیار بالا است در کنار آن قیمت خرید و یا اجاره دامگاه‌ها نیز بسیار زیاد است، در این منطقه پنج دامگاه مشخص وجود دارد شامل دامگاه فریدونکنار، ازباران و سه دامگاه سرخرود مرکزی، شرقی و غربی که بزرگترین آن‌ها دامگاه ازباران است، در این پنج دامگاه ۲۵۰ امتیاز دامگاه وجود دارد که این امتیاز‌ها معمولا به دو نفر داده می‌شود که یا مالک هستند و یا اجاره می‌کنند که اگر بخواهند اجاره کنند بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان (قیمت قدیم) اجاره دامگاه است برای نیمه دوم سال که الان قطعا سه تا چهار برابر شده، چون قیمت پرنده‌ها هم خیلی بالا رفته است، حال این قیمت‌ها چگونه می‌تواند مربوط به فقرا باشد؟
مدتی است که تعدادی از دوستداران حیات وحش کارزار درخواست تعطیلی بازار پرندگان وحشی فریدونکنار را راه انداخته اند که عبدالرضا باقری کنشگر محیط زیست و یکی از اعضای این کارزار به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: تاکنون ۱۲ هزار و ۷۰۰ امضا برای این کارزار گرفته شده که تلاش می‌کنیم آنرا به ۳۰ هزار امضا برسانیم، اگر امضا‌ها به ۳۰ هزار تا برسد یک دبیرخانه تشکیل می‌شود که موضوع را پیگیری می‌کند که امیدوارم هر چه زودتر امضا‌ها به این میزان برسد.
وی اظهار داشت: با توجه به اهمیت موضوع، از طریق این کارزار نامه‌ای برای رییس قوه قضاییه و همچنین کمیسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی ارسال کردیم که امیدواریم نتیجه بخش باشد.
باقری گفت: چند سال قبل بازار پرندگان وحشی فریدونکنار تعطیل شده بود، اما دوباره فعال شد، حتی داخل شهر تابلو‌های تبلیغاتی فعالیت این بازار را هم نصب کرده اند، این در حالی است که پرندگانی که شکار می‌شوند و بر روی تخت‌های این بازار قرار می‌گیرند در فهرست iucn (اتحادیه جهانی حفاظت) به عنوان گونه‌های در معرض تهدید هستند بنابراین علاوه بر تهدید این گونه ها، یک قانون بین المللی نیز نقض می‌شود، همچنین بازار پرندگان وحشی در وسط شهر فعال است و حتی برای آن تبلیغ هم می‌کنند.
وی تصریح کرد: در این بازار علاوه بر پرندگان شکار شده در فریدونکنار، پرندگان شکار شده از استان گیلان هم آورده و فروخته می‌شود، البته کاملا مشخص است که پرندگان از کجا آمده اند، مثلا پرندگان در گیلان با تور‌های هوایی صید می‌شوند و بعد بالهایشان را می‌شکنند تا نتوانند پرواز کنند، اما در مازندران بال پرندگان شکار شده را گره می‌زنند، بنابراین پرندگانی که بال هایشان شکسته است یعنی در گیلان و آن‌هایی که گره خورده اند در مازندران صید شده اند.
وی اظهار داشت: گردش مالی این بازار بسیار زیاد است، سال گذشته این گردش مالی حدود ۳۰۰ میلیارد تومان بود، زمانی که قیمت دو تا چنگر ۳۵۰ هزار تومان باشد قطعا خیلی‌ها نمی‌توانند از شکار این پرنده چشم پوشی کنند.
باقری تاکید کرد: فرهنگ سازی در زمینه مصرف نکردن گوشت این پرندگان می‌تواند نقش مهمی در کاهش شکار آن‌ها داشته باشد، به عنوان مثال در بازار پرندگان یک غاز به قیمت ۷۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود و یک غاز دیگر از همان نوع ۲۰۰ هزار تومان قیمت گذاشته می‌شود که علت تفاوت این دو غاز در وحشی و پرورشی بودن آن‌ها است، چون این گونه جا انداخته اند که گوشت پرنده وحشی خوشمزه‌تر است پس گران‌تر فروخته می‌شود که این به تبلیغ یک فرهنگ بد بر می‌گردد که متاسفانه پا گرفته است.
وی ادامه داد: امسال حدود ۸۰۰ قو در یک مرحله وارد فریدونکنار شدند که بعد از دو روز به ۲۰۰ قو رسیدند که ۳۰ تا از آن‌ها فقط از داخل یک منزل خارج شد، یا اینکه یک قوی گُنگ بین ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود، چندی پیش در سرخرود حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ قوی گنگ شمردم که چند روز بعد حتی یک قو داخل این تالاب نبود همه را گرفته بودند.
این کنشگر محیط زیست اظهار داشت: چند سال پیش تصمیم گرفتیم تا با همکاری دامگاه داران دام‌ها را جمع کنیم که آن زمان بحث معیشت مردم پیش آمد و مساله عقیم ماند، اما با قیمت‌هایی که برای پرندگان مهاجر اعلام می‌شود می‌دانیم که مساله معیشت نیست بنابراین تصمیم گرفتیم که بازار را محدود کنیم، چون وقتی که خریدار کم شود قاعدتا صید و خرید و فروش هم کم خواهد شد، چون دیگر مقرون به صرفه نخواهد بود.
وی تاکید کرد: بهتر است روی خریدار کار شود، چون زمانی که تقاضا نباشد عرضه هم کم می‌شود، متاسفانه رستوران‌های زیادی خواهان پرندگان مهاجر هستند، چون مشتریان خاص خود را دارند، اما اگر بر روی آن‌ها فرهنگ سازی شود قطعا در بلند مدت شاهد کاهش تقاضا و به دنبال آن کاهش شکار پرندگان مهاجر خواهیم بود.
باقری گفت: یک مساله دیگری هم که در میان حامیان پرندگان وجود دارد این است که برخی از آن‌ها نذر می‌کنند و بعد از آن پرندگان را می‌خرند و رها می‌کنند در حالی که این کار خودش یک بازار درست می‌کند، چون عده‌ای وسوسه می‌شوند پرندگان را زنده گیری می‌کنند و این به افراد می‌فروشند این افراد هم پرندگان را چند کیلومتر آنطرف‌تر رها می‌کنند غافل از اینکه آن‌ها پرواز کرده و دوباره بر می‌گردند و مجدد این پروسه تکرار می‌شود، این کار نیاز به فرهنگ سازی دارد تا پولی که بابت این کار خرج می‌کنند را برای فرهنگ سازی هزینه کنند.