اقتصاد ۲۴- کیمیا نجفی - بازار سرمایه مدت‌هاست که درگیر رشد‌های بی‌جان و افت‌های پی‌درپی شده است و حالا مهم‌ترین پرسش سهام‌داران این است که چه زمانی بازار بار دیگر به روز‌های اوج خود باز می‌گردد؟
سال ۹۸ را دوره طلایی بازار می‌نامیدند و هنگامی که از وضعیت بازار در سال ۹۹ پرسیده می‌شد برخی از کارشناسان معتقد بودند که بازار پتانسیل رشد در سال ۹۹ را نیز خواهد داشت. اما مردادماه سال ۹۹ ورق بازار سرمایه برگشت و برخلاف پیش‌بینی‌ها سهام‌داران شاهد ریزش روزانه شاخص بودند.
از مردادماه سال گذشته تا کنون بازار بی‌رمق روز‌ها را پشت سر می‌گذارد و حال ناخوش سهام‌دارانش با هیچ مُسکنی آرام نمی‌شود. ناآرامی سهام‌داران و بازار سرمایه در حالی است که این روز‌ها اقتصاد با سیگنال‌های مثبتی از سوی وین روبه‌رو بوده و منتظر روز‌های خوب در آینده‌ای نه چندان دور است. اما به نتیجه رسیدن مذاکرات همانقدر که برای بازار‌های همچون ارز، طلا، سکه و... خوشایند و دلچسب است، این مسئله برای بازار سرمایه و فعالانش به نگرانی تبدیل شده است. چراکه به گفته بسیاری از کارشناسان احیای برجام، اصلاح نرخ ارز را به دنبال خواهد داشت و در چنین شرایطی فعالان بازار بورس تصور می‌کنند که با تحقق مذاکرات و افت نرخ دلار با ضرری هنگفت روبه‌رو خواهند شد. اما آیا توافق واقعا می‌تواند سهام‌داران را با ضرری هنگفت روبه‌رو کند یا خیر؟
یکی از متغیر‌های تاثیرگذار در بازار سرمایه نرخ ارز است
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که آیا نتیجه مذاکرات برجام می‌تواند تهدیدی برای بازار سرمایه باشد یا خیر به اقتصاد ۲۴ گفت: بدون شک یکی از متغیر‌های تاثیرگذار در بازار سرمایه نرخ ارز، نرخ بهره و مختصاتی که محور عملکرد سود و زیان شرکت‌ها را نشان می‌دهد است. اما من معتقدم به استناد فضای اقتصادی بازار سرمایه ما قیمت‌ها و ارزش‌گذاری‌ها را مبتنی بر پیش‌بینی‌های آینده انجام می‌دهیم پس بازار ارز هم مستثنی از این قاعده اصولی در فضای اقتصادی نیست. اکنون ما به صورت روزانه اخبار مثبت و خوشایندی را از پیشرفت مذاکرات برجام می‌شنویم. انتشار خبر‌های مثبت از سمت وین سبب شده است که دلار از کانال ۳۰ هزار تومان تا آستانه ۲۶ هزار تومان کاهش پیدا کند. من گمان می‌کنم پس از امضا و اعلام رسمی سند توافق به طرفین شرایطی مشابه به سال ۹۴ پس از امضای سند برجام را خواهیم داشت. در آن زمان بازار درست عکس پیش‌بینی‌ها حرکت کرد. آن زمان قبل از امضا بر اثر یک هیجان بازار تمایل به صعود داشت، اما پس از امضا خود را در جهت معکوس به تعادل رساند. اکنون نمی‌خواهم بگویم که پس از برجام دلار به صورت شارپی شاهد افزایش خواهد بود. خیر، اما حداکثر قدرت و اثرگذاری این توافق در بازار ارز همین چیزی است که اکنون در بازار مشاهده می‌کنیم.
وی افزود: در ۲۰ سال گذشته به هنگام هیجانات مثبت و منفی به صورت مقطعی شاهد نوسان در بازار ارز بوده‌ایم. اما باید بدانیم در مجموع دو پارامتر حجم نقدینگی و رشد اقتصادی تعیین‌کننده قدرت پول ملی ما نسبت به سایر ارز‌ها است. به هر صورت این شوک روانی ناشی از مفروضاتی مثل اینکه پس از برجام منابع بسیار وسیع ارزی در اختیار ما قرار می‌گیرد در یک برهه زمانی کوتاه‌مدت صرفاً در راستای خروج سرمایه در کشور موثر خواهد شد و اثر بلندمدتی در بازار سرمایه نخواهد داشت. بی رمق بودن بازار سرمایه این روز‌ها ناشی از در نظر گرفتن همین احتمالات درخصوص نرخ ارز است.
دگرگونی بازار به دلیل ذهنیت ما از سال ۹۹ است
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا بازار در ماه‌های آتی از وضعیت مطلوب‌تری برخوردار خواهد بود یا خیر گفت: بهتر و یا بدتر بودن شرایط بازار عمدتاً به سطح عرضه و تقاضا بازمی‌گردد. ما اکنون به پایان سال نزدیک‌تر می‌شویم بنابراین نهاد‌ها و سازمان‌هایی که برای پرداخت حقوقشان نیاز به نقدینگی دارند مطمئناً در بازار سرمایه حاضر می‌شوند و به همین دلیل عرضه زیادتر خواهد شد. اما در مجموع دگرگونی بازار و این پرسش که بازار چه زمانی خوب می‌شود به دلیل ذهنیت ما از اتفاقات سال ۹۹ است. به بیان روشن‌تر بر اساس ذهنیتی که از سال ۹۹ داریم تا زمانی که بازار را روزانه پنج درصد مثبت نبینیم از نظر ما بازار مناسب نخواهد بود. بازدهی نامناسب بازار سرمایه به دلیل هیجاناتی است که در سال ۹۹ شاهد بودیم.
آقابزرگی اظهار کرد: من معتقدم اکنون بازار هیچ ایرادی ندارد و تعادل خود را به دست آورده، البته ممکن است که بسیاری از سهام‌داران آزرده خاطر بوده و زیان‌های‌شان جبران نشده باشد، اما در مجموع وضعیت بازار مناسب است و من معتقدم بازگشت به دوره شارپی همانند سال ۹۹ غیرممکن خواهد بود. حتی می‌توان گفت تا پنج سال آینده نیز ما جهش‌های شارپی شاخص بورس را نخواهیم داشت.