اقتصاد۲۴- دور هشتم مذاکرات وین درحالی برگزار می‌شود، که حدود ۵ روز از حمله روسیه به اوکراین می‌گذرد و احتمال سایه انداختن این جنگ بر مذاکرات زیاد است. از سوی دیگر در داخل برخی چهره‌های تندرو با سنگ اندازی در مقابل پای تیم مذاکرات می‌خواهند مانع رسیدن به توافق در وین شوند و مخالف خوانی‌ها را کلید زده اند.
موضوعی که ابوالفضل حسن بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم درباره آن می‌گوید: «برخی از احزاب یا گروه‌های نوظهوری مانند جبهه پایداری هستند که به سرعت تمام شدند. الآن تعداد محدودی از آنان باقی مانده است که با فریاد زدن می‌خواهند خود را در اذهان زنده نگه دارند. گاهی هم می‌خواهند از رهبر انقلاب و مردم جلوتر بروند.»
این نماینده ادوار مجلس معتقد است که «به پایداری‌ها اطلاعات غلطی از جا‌های مختلف داده می‌شود. آنان هم بر اساس این اطلاعات غلط تصمیم گیری می‌کنند و خودشان را با فریاد زدن زنده نگه می‌دارند.»
مشروح گفتگوی ابوالفضل حسن بیگی را بخوانید.
آقای حسن بیگی، پیش بینی شما از مذاکرات برجام و تاثیرات جنگ اوکراین برآن چیست؟
مذاکرات هسته‌ای بالغ، بر ۱۳ سال طول کشید و نهایت، دولت یازدهم آن را به عنوان برجام و مذاکرات برد_برد به سرانجام رساند. به این معنا که هم ایران در این مذاکرات برنده باشد و هم حقوق کشور‌هایی مانند امریکا محترم شمرده شود. از آن جایی که جمهوری اسلامی به هیچ عنوان قصد ساختن بمب اتم را ندارد، هم امام خمینی، هم رهبر انقلاب و علمای دیگر تولید ساخت سلاح کشتار جمعی را حرام اعلام کردند، آمریکایی‌ها از این وضعیت می‌خواند سود بیشتری ببرند و یک جنگ روانی انجام بدهند.
از آنجایی که جهان تک قطبی تبدیل به جهان چندقطبی شده است، نگرانی‌هایی هم از جانب دموکرات‌ها و برخی از عناصر احزاب جمهوری خواه وجود دارد. جمهوری اسلامی نیز در این جهان چند قطبی هیچ نیازی به ارتباط با غرب نخواهد داشت و می‌تواند کشور خود را از طریق ارتباط با کشور‌های شرقی و همسایه برطرف کند. در این راستا، آمریکایی‌ها نیز به دو دسته تقسیم شده اند.
برجام مجددا به شکل قبلی خود احیا می‌شود
دسته اول، طرفداران آقای ترامپ هستند که در حقیقت یک شکاف عظیمی را در کشور آمریکا به وجود آوردند، البته باید این را گفت که بیش از صد میلیون نفر از جمعیت آمریکا؛ اسکاتلندی و انگلیسی هستند. همچنین بالغ بر پنجاه میلیون جمعیت هم غیر آمریکایی‌هایی هستند که متشکل از جهان سومی‌ها مانند آفریقایی ها، شرق آسیا و غرب آسیا می‌شوند. این افراد معتقد هستند که باید با جمهوری اسلامی وارد جنگ نظامی شوند. اما، برخی که طرفدار برجام هستند، همواره به آقای ترامپ انتقاد می‌کنند که شما سال‌ها به ایران فشار اقتصادی وارد کردید و سخت‌ترین تحریم‌ها را هم ایجاد کردید، اما دیدید که جمهوری اسلامی خم به ابرو نیاورد. نفت، پتروشیمی و فرآورده‌های گازی خود را فروخت. همچنین بالغ بر بالای ۱۵ میلیارد دلار در سال هم فرآورده‌های نفتی خود را می‌فروشد، پس شعار شما به نتیجه نرسید. بنابراین، این دسته از افراد معتقداند که از طریق برجام ایران را کنترل کنند.
از سوی دیگر، کشور‌های اروپایی پس از آن که آقای ترامپ از برجام خارج شد، متضرر شدند. همواره هم به آمریکا هشدار می‌دهند که چین، روسیه، هندوستان و دیگر کشور‌های نوظهور جای ما را در ایران خواهند گرفت. در عین حال، جمهوری اسلامی هم که تحت فشار حداکثری قرار گرفته است به دنبال خودکفایی است. لذا، در این راستا، برجام مجددا به شکل قبلی خود احیا شده و آمریکا نیز به برجام برمی گردد.
همچنین به دنبال این نکته هم هستند که به نوعی جمهوری اسلامی را مهار کنند. اسرائیلی‌ها نیز از اینکه هیچ کنترلی روی جمهوری اسلامی نیست، ناراحت و وحشت زده هستند. لذا، آنان نگران هستند که ایران از NPT خارج شود. دسترسی به اورانیوم بالا و قرار گرفتن آن در اختیار حزب الله، یمن، حماس و دیگر کشور‌های محور مقاوت برای اسرائیل موضوع خطرناکی خواهد بود.
چین اگر پشت روسیه را خالی کند، در چین تایپه به مشکل برمی خورد
همچنین با توجه به جنگ اوکراین، روسیه سال‌ها است که تذکر می‌دهند که کشور‌های شوروی سابق به ناتو نپیوندند، زیرا ناتو در کنار گوش روسیه قرار می‌گیرد. روس‌ها در مرحله اول، امکانات هسته‌ای و اتمی خود را از اوکراین خارج کرد و در اختیار خودش قرار داد. در موضوع گرجستان، طی چند روز وارد این کشور شد و پس از مستقر کردن حکومت باب طبع خود، عقب نشینی کرد. روس‌ها به اوکراین تذکر دادند اما، آنان این تذکر را نپذیرفتند فلذا، امروز به این نتیجه رسیدند که غرب پشت آنان را خالی کرده است. زیرا غرب توان مقابله با روسیه را ندارد.
اگر کشتی‌های گاز به روی اروپا بسته شود، قطعا با بحران انرژی مواجه می‌شوند. عربستان سعودی، عراق و دیگر کشور‌های عربی قادر به تامین مواد سوختی و انرژی اروپا نخواهند بود. آمریکایی‌ها نیز مردمان نامردی هستند که در این راستا هرگز از ذخایر انرژی خود به نفع کشور‌های اروپایی استفاده نخواهند کرد.
بیشتر بخوانید: خبرهای خوبی از وین به گوش نمی‌رسد
روسیه هم مطمئن است که می‌تواند گاز و نفت خود را به کشور‌هایی مانند چین، هندوستان با ۵/۲ میلیارد جمعیت بفروشد و با کمبود مواجه نخواهد شد. امروز نیز اکثر قرارداد‌های روسیه با هند و چین است بنابراین، آقای پوتین از یک سال قبل تقریبا ارتباط خود را با غرب کم کرد و جنگ سرد بین آمریکا و روسیه هم در حدود ۲ سال قبل ایجاد شد.
بازنده جنگ اوکراین و اسرائیل هستند، زیرا ...
دلار خود را تبدیل کرد و نیازی هم به سوئیفت ندارد. اگر امروز آنان سوئیفت را برای روسیه محدود کردند، روس‌ها کم‌تر از ۱۰ درصد معاملات‌اش با دلار است و به راحتی می‌تواند این موضوع را تغییر دهد. همواره چین و روسیه ۲ کشور قدرتمند شرق آسیا و غرب اروپا در کنار هم قرار گرفتند. چین می‌داند که اگر امروز بخواهد پشت روسیه را خالی کند، فردا بر سر چین تایپه به مشکل بر خواهد خورد. دقیقا شرایط به گونه‌ای است که آمریکا و اروپا وارد صحنه جنگ اوکراین نخواهند شد و کی یف را فریب می‌دهند. بازنده این جنگ اوکراین و اسرائیل خواهند بود. رژیم صهیونیستی هم در شرایط بسیار بدی قرار گرفته است که نه می‌تواند جنگ را تایید کند چرا که روس‌ها ناراحت می‌شوند. اگر هم تکذیب کند آمریکایی‌ها ناراحت می‌شوند.
جنگ اوکراین نمی‌تواند تاثیری در مذاکرات برجام داشته باشد
در این راستا، جنگ اوکراین نمی‌تواند تاثیری در مذاکرات برجام داشته باشد. در عین حال، جمهوری اسلامی خودش را در برابر زندگی و معشیت مردم را برای زمانی اماده کرده است که اگر مذاکرات وین به نتیجه نرسید، مسیر دیگری را برود.
ما حدود ۶۰ میلیارد دلار با کشور‌های همسایه تبادل داریم. این نیازمندی هم به راحتی قابل برطرف شدن نیست. ما مشاهده می‌کنیم که اماراتی‌ها بنزین، نفت و ... نیاز دارند. کره شمالی در مخمصه کمبود انرژی قرار گرفته و همواره تلاش می‌کند ارتباط خود را با جمهوری اسلامی قطع نکند و ارتباط داشته باشد. ژاپنی‌ها با مشکلاتی مواجه هستند و به شدت نگران اند که جمهوری اسلامی از امریکا در موضوع برجام ناراحت شود و بخواهد به کشور‌های همسایه تشر بزند.
در چنین شرایطی باید؛ نفت بشکه ۱۵۰ دلار را بخرند و اگر قیمت نفت خیلی بالا برود، بحرانی شدید اروپا و چهان غرب را دربر می‌گیرد. کشور‌های نفت خیز از این موضوع به صورت مقطعی سود بیشتری می‌برند، اما خود آمریکایی‌ها هم دچار تورم می‌شوند.
در حال حاضر، آمریکا در حال انفجار و فروپاشی است. حدود ۸۰ درصد از گردش مالی آمریکایی‌ها در یک ایالات است و بالغ بر ۳۰ میلیون دلار بدهی دارد. این آمریکا زمانی که می‌خواست به افغانستان حمله کند بالغ بر ۵ میلیون دلار پس انداز داشت. ۷ میلیون دلار در عراق و افغانستان هزینه کرد و از آن زمان دچار بدهی شد که روز به روز هم انباشته می‌شود. آمریکایی‌ها نیز خواهان رسیدن به برجام هستند. ایران هم می‌خواهد امتیاز جدیدی به آنان ندهد، دولت و ملت ما تحت هیچ شرایطی زیر بار دادن امتیاز به آمریکایی‌ها نخواهند رفت. آمریکایی‌ها هم به این جمع بندی رسیدند و در آخر به میز مذاکرات برمی گردند.
برجام بنا بر اراده جمعی در نظام پذیرفته شد
با توجه به اخباری که از وین شنیده می‌شود؛ به توافق نزدیک شده ایم، اما برخی از چهره‌های تندرو مانند جبهه پایداری تلاش می‌کنند که این توافق امضا نشود. چه در دولت آقای روحانی و چه در دولت آقای رئیسی این تلاش‌ها انجام شده است. به نظر شما نگرانی آنان از چیست؟
در موضوع برجام ملت ایران، پشت سر رهبر انقلاب ایستادند. در دولت آقای روحانی، رهبر انقلاب در مقاطع مختلف به کمک مذاکره کنندگان رفتند. در مقطعی فرمودند که باید نرمش قهرمانانه بدهید یا در زمانی که آمریکایی‌ها برخورد می‌کردند، ایشان تشر زدند که شما نیاز به برجام دارید. این برجام هم بنابر اراده جمعی نوشته شد و اگر قرار بر غیر از این بود، قطعا مجلس آن را تصویب نمی‌کرد.
البته در برخی از بندها، تیم مذاکره کننده اشتباهاتی را انجام داده است که در آن راستا، هم مطالبات رهبری و هم مطالبات مردم به حق بودند. مانند یکی از بند‌هایی که خطرناک بود و خداوند در سر آقای ترامپ زد و او از برجام خارج شد.
اگر آقای ترامپ از برجام خارج نمی‌شد و بند مکانیسم ماشه را اجرا می‌کرد، ۴ کشور دیگر باید از او تبعیت می‌کردند. اما، آقای ترامپ به خاطر قولی که به آمریکایی‌ها در انتخابات داده بود، سریع از برجام خارج شد.
می‌خواهند با فریاد زدن خودشان را زنده نگه دارند
همچنین برخی از احزاب یا گروه‌هایی نوظهوری مانند جبهه پایداری هستند که به سرعت تمام شدند. الآن تعداد محدودی از آنان باقی مانده است که با فریاد زدن می‌خواهند خود را در اذهان زنده نگه دارند. گاهی هم می‌خواهند از رهبر انقلاب و مردم جلوتر بروند. امروز خوشبختانه شاهد هستیم که در کشور چندصدایی وجود دارد. امروز در فضای مجازی مذاکرات و مباحثاتی که انجام می‌شود، بسیار بسیار ارزشمند است. بسیاری از عناصری که مخالف برجام بودند، شرایط دو سال قبل و پنج سال قبل را ندارند.
زیباکلام کاسه داغ‌تر از آش شده است
افرادی هم مانند آقای زیبا کلام کاسه داغ‌تر از آش بودند. مردم و جامعه ما آگاه و روشن هستند. همچنین برای مردم در طول این ۴۰ سال ثابت شده است که هم امام خمینی (ره) و هم رهبر انقلاب به فکر مصلحت، عزت و عظمت کشور هستند. برخی از مسائل هم می‌تواند به عنوان تضارب افکار و چند صدایی به نفع کشور باشد.
در کشور که چند صدایی وجود دارد کسی نمی‌تواند موضوعی را پنهان کند و در موضوع تصویب طرح صیانت ده‌ها صدا در جامعه بلند شد که در نهایت مجلس و شورای نگهبان توضیح دادند که هرگز مانند زمان جمع آوری ویدیو نخواهد بود. علم به سرعت نور در حال پیش روی است و دنیایی نیست که کسی بتواند آن را محدود کند.
به پایداری‌ها اطلاعات غلط می‌دهند
پس به نظر شما نگرانی پایداری از رسیدن به توافق برای زنده ماندن خودشان در سیاست است؟
بله، بیشتر برای زنده نگه داشتن خودشان است و همچنین اطلاعات غلطی که از جا‌های مختلف به آنان داده می‌شود. آنان هم بر اساس این اطلاعات غلط تصمیم گیری می‌کنند و خودشان را با فریاد زدن زنده نگه می‌دارند.