اقتصاد۲۴- اقتصاد ایران حالا دوازده سال است که گروگان یارانه‌ها مانده است. یارانه هایی که قرار بود به رقابت پذیری اقتصاد و بهبود وضعیت تولید و توزیع درآمد منجر شوند به چاهی عظیم بدل شده‌اند که خروجی آن کسری بودجه عظیم برای دولت است.
مجلس شورای اسلامی به سنت سال‌های اخیر دولت را ملکف کرده است یارانه سه دهک پردرآمد ایران را حذف کرده و پرداخت یارانه نقدی تنها به هفت دهم باقیمانده را در دستور کار قرار دهد.
ایران در شرایط فعلی شاهد پرداخت دو یارانه به شهروندانش است. یارانه نقدی ۴۵هزار و ۵۰۰ تومانی که از سال ۱۳۸۹ با هدف جبران افزایش قیمت حامل‌های انرژی و اقلام در اختیار دولت پرداخت شد و یارانه معیشتی که برای خانوار یک نفره ۵۵ هزار تومان و برای خانوار ۵ نفره ۲۰۵ هزار تومان است.
یارانه معیشتی به جمعیتی در حدود شصت میلیون نفر پرداخت می‌شود و شمار مشمولان یارانه نقدی طبق محاسبات صورت رفاه برابر با ۷۴ میلیون نفر است .
بر این اساس مجلس شورای اسلامی خواستار آن است که یارانه نقدی برای سه دهک با جمعیتی در محدوده ۲۳ میلیون نفر حذف شود اما چرا تا کنون چنین اتفاقی رخ نداده است؟
تکلیف دولت چیست؟
دولت یازدهم و دوازدهم تلاش گسترده‌ای را برای حذف یارانه برخورداران در دستور کار قرار داد اما با مقاومت جدی منتقدانش که امروز پیگیر حذف یارانه‌ها هستند روبرو شد .
در سال‌های گذشته نیز در قالب بودجه‌ای سنواتی مجلس دولت را ملکف می‌کند نسبت به حذف یارانه برخورداران اقدام کند اما همواره تکمیل نبودن فهرست پایگاه‌های اطلاعاتی و امکان بروز خطا سبب شده است چنین مصوبه‌ای امکان اجرا نداشته باشد .
البته پیش از این دولت دوازدهم به حذف بسیاری از یارانه‌بگیران از این فهرست اقدام کرد اما جمعیتی که در این راستا با حذف یارانه روبرو شدند، در حدی و اندازه‌ای نبود که بتواند مشکل را برطرف کند .
حالا نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور، با بند (ب) و (ج) تبصره (۱۴) ماده واحده لایحه بودجه ۱۴۰۱ موافقت کردند.
بیشتر بخوانید: یارانه ۸۰۰ هزار تومانی بایگانی شد!
در بند (ب) تبصره ( ۱۴) ماده واحده لایحه آمده است: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و با استفاده از پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان مکلف است حداکثر ظرف سه(۳) ماه پس از ابلاغ این قانون، ضمن دهک بندی درآمدی کلیه خانوارهای یارانه بگیر از طریق شاخص ها و اطلاعات و داده های متقن و ثبتی قابل اتکاء نسبت به حذف یارانه نقدی و طرح معیشتی خانوارهای پر درآمد اقدام نماید، شناسایی و دهک‌بندی توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام می گیرد.
سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف است نسبت به ثبت نام افراد جدید متقاضی یارانه طبق ضوابط اقدام نماید.
یارانه کدام گروه‌ها غیرقابل حذف است؟
هر چند پیش از این معیارهایی برای حذف یارانه پردرآمدها از سوی وزارت تعاون، کار ر فاه اجتماعی اعلام شد و دارا بودن همزمان واحد مسکونی و خودرو ، دارا بودن بیش از یک واحد مسکونی، سفر خارجی و ... معیارهایی برای حذف از این فهرست اعلام شد اما هنوز مشخص نیست دولت سیزدهم در اولین گام چه تعریفی را در این حوزه ارائه خواهد داد.
بر اساس این گزارش به نظر می‌رسد با توجه به رایزنی‌های صورت گرفته سه گروه زنان سرپرست خانوار، افرادی که تحت‌پوشش نهادهای حمایتی نظیر سازمان بهزیستی و کمیته امداد هستند و افرادی که فاقد درآمد ثابت و شغل ثابت هستند مشمولان قطعی دریافت یارانه خواهند بود.
در مورد اخیر یعنی کسانی که فاقد درآمد ثابت و شغل ثابت هستند، مساله تداوم پرداخت با توجه به دارایی‌ها و گردش حساب بانکی آنها مد نظر قرار خواهد گرفت.
باید دید دولت در دومین سال حضور خود تا چه میزان برای حذف یارانه‌ها عزمش را جزم می کند را که پیش از این وعده‌هایی درباره افزایش یارانه و ترمیم قدرت خرید داده شده بود .