اقتصاد۲۴- کشور در شرایطی به استقبال بهار و تعطیلات نوروز می‌رود که تنها در روز گذشته ۱۰۹ نفر جانشان را بر اثر ابتلا به کرونا از دست دادند و ۳ هزار و ۱۰ بیمار جدید هم شناسایی شدند. ۴ روزمانده به پایان سال هنوز تعداد فوتی‌ها سه‌رقمی است و ۹۹ شهرستان در وضعیت قرمز به‌سر می‌برند و تنها ۹ شهرستان وضعیت آبی دارند. تعطیلات نوروز امسال، اما متفاوت از ۲ نوروز قبلی است.
به‌گفته وزارت بهداشت، ۹۲ درصد از جمعیت حداقل یک دوز واکسن‌شان را تزریق کرده‌اند و سویه اومیکرون با وجود جهش‌های ریز و درشتش خطر جدی ایجاد نکرده است. مسئولان به واکسیناسیون و پایین بودن میزان کشندگی اومیکرون دلخوش کرده‌اند و با اینکه قرار بود شرط سفرها، تزریق ۳ دوز واکسن کرونا باشد، اما به تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا، ۳ دوز، به ۲ دوز تقلیل پیدا کرد. در کنار آن هم پلیس اعلام کرد برای ورود به شهر‌های قرمز و نارنجی هم هیچ محدودیتی وجود ندارد و اگر کسی واکسن زده باشد، جریمه نمی‌شود.
همه این‌ها در شرایطی است که براساس اطلاعات جمع‌آوری شده از رعایت پروتکل‌های بهداشتی تا نیمه اول اسفند، این عدد ۵۸.۶۵ درصد بوده است که در میان آن، کمترین پروتکل رعایت شده مربوط می‌شود به استفاده از ماسک با ۵۶.۳۹ درصد.
از نوروز ۹۹ تا نوروز ۱۴۰۱
اطلاعات دقیق و کاملی از موارد مرگ و ابتلای کرونا در اسفند ۹۸ در دست نیست؛ چراکه وضعیت شیوع ویروس در کشور از اول فروردین ۹۹ به‌صورت روزانه اعلام می‌شد. آن زمان کشور در نخستین پیک کرونا، در بحران به‌سر می‌برد و پس از چند روز از آغاز تعطیلات، نسبت به ایجاد محدودیت و ممنوعیت‌های تردد جاده‌ای اقدام شد. همزمان با تجمع مردم در پارک‌ها و سایر مکان‌ها، این بخش‌ها هم با ممنوعیت ورود مواجه شدند. فروردین ۹۹، با ۱۴۹ فوتی و یک‌هزار و ۲۳۷ بیمار شروع شد و موارد مرگ و ابتلا به‌تدریج افزایش پیدا کرد. با این حال با توجه به خانه‌نشینی اغلب مردم و ممنوعیت تردد‌های جاده‌ای، موارد فوت و ابتلا تا اردیبهشت روند صعودی پیدا نکرد و حتی سیر نزولی داشت؛ به‌طوری‌که در اردیبهشت شمار فوتی‌ها به ۴۵ نفر هم رسید. با این حال کرونا، ضربه‌اش را در واپسین روز‌های خرداد وارد کرد و دومین پیک کرونا را رقم زد. تا زمستان ۹۹، کشور از ۳ پیک عبور کرده بود و پس از محدودیت‌های شدیدی که از آذر همان سال شروع شده بود، در اسفند، بیماری فروکش کرد؛ به‌طوری‌که در آخرین روز اسفند، تعداد فوتی‌های روزانه ۷۵ نفر بود و بیش از ۷ هزار نفر به جمع مبتلایان اضافه شد. همان سال و با همین تعداد مرگ و ابتلا، ستاد ملی مقابله با کرونا، برای نوروز ۱۴۰۰ تصمیماتی گرفت؛ ازجمله ممنوعیت تردد در شهر‌های با وضعیت قرمز، نارنجی و زرد؛ جز برای پلاک‌های بومی. برای متخلفان هم جریمه‌های یک‌میلیونی درنظر گرفته شد. در همان سال حتی محدودیت تردد شبانه از ساعت ۹ شب تا ۳ صبح که از آذر سال ۹۹ شروع شده بود، هم ادامه پیدا کرد.
بیشتر بخوانید: تغییر رنگ‌بندی کرونایی کشور در آستانه نوروز
با اینکه در نوروز ۱۴۰۰، وضعیت شیوع کرونا به ثبات نسبی رسیده بود، اما بلافاصله با پایان تعطیلات، وضعیت دوباره بحرانی شد. این وضعیت را ویروس‌شناسان و اپیدمیولوژیست‌ها، پیش از آغاز تعطیلات نوروز پیش‌بینی کرده بودند. واکسیناسیون کادر درمان به‌تازگی آغاز شده بود و تا فروردین جمعیت بسیار کمی واکسینه شده بودند. بر همین اساس، همه نسبت به وقوع پیک جدیدی پس از تعطیلات هشدار می‌دادند. همین اتفاق هم افتاد. درست از سیزدهم فروردین ۱۴۰۰، تعداد فوتی‌ها که برای مدت طولانی دو رقمی بود، یکباره سه رقمی شد و از ۹۴ نفر در نخستین روز فروردین به ۱۱۷ نفر در سیزدهمین روز رسید. در همان ماه، ۲۵ هزار و ۴۹۲ بیمار جدید تنها در یک روز شناسایی شدند. پس از آن بود که پیک‌های چهارم و پنجم به‌عنوان مرگبارترین پیک‌های کرونا که تعداد فوتی‌های روزانه را به ۷۰۰ نفر هم رساند، رقم خورد و در نهایت هم در میانه نیمه دوم سال، پیک ششم اتفاق افتاد؛ پیکی که به‌دلیل واکسیناسیون، بحرانی نشد.
۳ دلیل برای رقم نخوردن پیک جدید پس از تعطیلات
حالا ۴ روز مانده به پایان سال، نوروز ۱۴۰۱ شرایطی متفاوت با ۲ نوروز قبلی دارد. میزان واکسیناسیون بالاست و سویه اومیکرون، مانند دلتا، کشندگی ندارد. با این حال همچنان هشدار‌ها درباره رعایت پروتکل‌ها برقرار است. متخصصان عفونی و اپیدمیولوژیست‌ها، وضعیت شیوع کرونا پس از تعطیلات نوروز ۱۴۰۱ را مانند سال قبل پیش‌بینی نمی‌کنند؛ چراکه معتقدند وضعیت شیوع کرونا، منجر به رقم خوردن پیک جدیدی از کرونا نمی‌شود. علی‌اکبر حق‌دوست، متخصص اپیدمیولوژی در توضیح بیشتر به همشهری می‌گوید: «از جمله دلایل مهم در رقم نخوردن پیک جدید پس از تعطیلات نوروز، واکسیناسیون گسترده در کشور است. سال گذشته آمار واکسیناسیون در کشور بسیار پایین بود، اما اکنون بخش قابل‌توجهی از جمعیت واکسینه شده‌اند. همچنین در ماه‌های اخیر هم بخش قابل‌توجهی از مردم مبتلا به کرونای دلتا و اومیکرون شده اند و ایمنی نسبی در آن‌ها ایجاد شده است. دلیل سوم هم اینکه هم‌اکنون جهش جدید کرونا گزارش و شایع نشده است تا بتواند شروع‌کننده یک موج جدید و سریع بیماری در کشور‌ها باشد. سال گذشته هیچ‌کدام از این شرایط وجود نداشت و سبب شد تا پیک شدیدی پس از تعطیلات نوروز رقم بخورد.» او در پاسخ به این سؤال که آیا با توجه به فروکش نکردن کامل پیک اومیکرون، کاهش سختگیری‌ها منجر به افزایش بیماری در روز‌ها و هفته‌های آینده نمی‌شود، می‌گوید: «در ۲ سال اخیر با توجه به ایجاد محدودیت‌ها عوارض اجتماعی و اقتصادی هم ایجاد شده است. خیلی‌ها در ۲ سال اخیر سفر نرفته‌اند و دید‌وبازدید عید هم نداشتند. چرخه‌های اقتصادی ناشی از حذف شدن این تردد‌ها آسیب بیشتری دیدند؛ به همین دلیل با توجه به شرایط کنونی، کمی اعمال آزادی و کاهش محدودیت‌ها می‌تواند تأثیر مثبتی از نظر ایجاد نشاط اجتماعی و اقتصادی داشته باشد. البته مهم است که مردم پروتکل‌ها را همچنان رعایت کنند. زدن ماسک آسیبی ندارد و براساس تأکیدات جهانی تمهید اثربخشی است. اگر در ایام تعطیل و گشت‌وگذار‌ها پروتکل‌های پوشش ماسک و رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی وجود داشته باشد، حداقل انتقال آلودگی به افراد کمتر خواهد بود.» حق‌دوست همچنین درباره احتمال ابتلای دوباره افراد به کرونا حتی در فاصله زمانی کم نسبت به ابتلای قبلی هم توضیح می‌دهد: «بررسی‌ها نشان می‌دهد که در اومیکرون، احتمال ابتلای دوباره زیاد است، اما به این معنا نیست که ۱۰۰ درصد افراد، دوباره مبتلا شوند؛ چراکه ایمنی نسبی در افراد ایجاد شده است. البته ابتلای دوباره به کرونا نشان داده که کم‌عارضه‌تر و سبک‌تر از ابتلا به سویه‌های قبلی است.»
توصیه‌های سفر
وزارت بهداشت در روز‌های گذشته دستورالعمل‌هایی را به‌صورت توصیه برای سفر‌های نوروزی اعلام کرده که به این ترتیب است: تا زمانی که واکسیناسیون‌شان را کامل نکرده‌اند به سفر نروند. واکسیناسیون کامل یعنی ۳ نوبت برای افراد بالای ۱۸ سال درصورت سفر به یکی از شهر‌ها یا مناطق، از وضعیت شیوع کرونا در آن منطقه اطلاع پیدا کنید.
در زمان ورود به فضا‌های سربسته و شلوغ از ماسک استفاده کنید؛ حتی در پایانه‌ها، وسایل‌نقلیه عمومی مثل مترو، اتوبوس، هواپیما، قطار و... درصورت داشتن نشانه‌هایی مثل تب، سرفه، گلودرد، آبریزش بینی و بدن درد، یا مثبت شدن تست کرونا، یا طی کردن دوران نقاهت ناشی از ابتلا، به هیچ‌وجه به سفر نروید.
اگر واکسیناسیون‌تان کامل نشده و ناچار به انجام سفر هستید، قبل از سفر و پس از بازگشت، تست کرونا بدهید.
اگر در تماس نزدیک با فرد مبتلا به کرونا بوده‌اید، بهتر است قرنطینه شوید و تا حداقل ۵ روز از آخرین تماس با فرد بیمار، به سفر نروید.
افراد با نقص ایمنی با احتمال ابتلا به موارد شدیدتر کوویدـ ۱۹، باید پروتکل‌های بهداشتی را جدی‌تر رعایت کنند.
افراد در دوران سفر، باید نشانه‌های ابتلا به کرونا را در خود بررسی کنند و اگر نشانه‌ای دیدند، بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنند.