اقتصاد۲۴- از جایگاه محل استقرار خبرنگاران تا سکوهای سرد تماشاچی‌ها و هرجایی که یک طرفدار فوتبال تماشاگر شکست سه گله پرسپولیس مقابل آلومینیوم بوده، این سوال مطرح می‌شود که چه بر سر تیم قهرمان لیگ برتر و جام حذفی آمد که دو سال پس از صعود به فینال آسیا، حالا شانس قهرمانی‌اش در لیگ برتر به صفر نزدیک شده و در جام حذفی به صفر رسیده؟
ساده‌انگاری؛ این شاید کلیدواژه‌ای باشد که همه را به جواب برساند. پرسپولیس پس از 5 سال یکه‌تازی، قهرمانی لیگ برتر را سهل الوصول‌تر از چیزی می‌دید که واقعا بود. بنابراین یک حریف قدرتمند طوری وارد میدان شد که صدر را غبضه کرد و در کورس قهرمانی فاصله انداخت تا جام حذفی، آخرین سنگر یحیی و دستیارانش باشد. سنگری که با چند اشتباه به دشمن واگذار شد تا صدای آرام انتقاد تبدیل به فریاد رسای اعتراض در ورزشگاه آزادی شود...
یحیی اما واکنش متفاوتی در نشست خبری داشت. پیش از اینکه وارد سالن کنفرانس مطبوعاتی ورزشگاه آزادی شود، گمانه یک استعفای تازه زده می‌شد اما او اگرچه کلافه و البته ناراحت اما از «ساخت تیم» گفت و کمتر از همیشه، وقت را به اعتراض نسبت به عدم دریافت مطالبات یا اشتباهات داوری اختصاص داد؛ شاید خیلی از هواداران پرسپولیس، آرزو می‌کردند که همین واکنش را از زمان دریافت گل تساوی در دربی تا استعفای نافرجام، از او ببینند.
اما حتی همین واکنش قابل قبول و ستودنی هم باعث نمی‌شود که کاستی‌ها و مشکلات تیم یحیی گل‌محمدی دیده نشود؛ مشکلاتی که حالا دیگر طرح آن با برچسب دشمنی از سوی گروه‌های افراطی هواداران مواجه نمی‌شود.
ترکیب اصلی پرسپولیس؟
اگر کسی از کادرفنی پرسپولیس بخواهد ترکیب اصلی تیمشان در فصلی که گذشت را بگویند، بعید است نفراتی که یحیی گل‌محمدی نام می‌برد، با اسامی منتخب حمید مطهری و کریم باقری هم یکی باشد! قرمزها در 28 بازی این فصل لیگ برتر، جام حذفی و سوپرجام، هرگز دو بازی متوالی از یک ترکیب استفاده نکرده‌اند.
اینکه یحیی تلاش کرده تا به بازیکنان بیشتری میدان بدهد، یا حریفان را غافلگیر کند و البته با مصدومیت‌ها سازگار شود، شاید توجیه قابل تاملی باشد اما او باید پاسخ بدهد که چگونه پس از گذشت 28 بازی، نتوانسته ترکیب اصلی تیمش را پیدا کند؟
در پست دفاع مرکزی که شاید مهمترین پست برای قهرمانی در لیگ برتر ایران باشد، پرسپولیس 8 زوج مختلف را تجربه کرده. یعنی با حضور سیدجلال، ابراهیمی، فرجی، نعمتی و حنانوف، کلا امکان ایجاد 10 حالت مختلف برای زوج خط دفاعی وجود داشته و یحیی گل‌محمدی فقط دو حالت را در ترکیب تیمش قرار نداده. این یک بی ثباتی عمیق برای تیمی است که در تمام این سالها با ثبات ترکیب خط دفاعی شناخته می‌شد.
در سایر پست‌ها نیز اوضاع چندان مطلوب نیست؛ به عنوان مثال در پست دفاع چپ، این فصل سعید آقایی، وحید امیری، علی شجاعی و علی نعمتی مورد استفاده قرار گرفتند.
مشکل دیگر ارنج پرسپولیس این است که کادرفنی پرسپولیس، علاقه ویژه‌ای به استفاده از بازیکنان در پست‌های غیرتخصصی دارد. آزمون و خطایی که در بیشتر بازیهای این فصل دیده شده و البته به کشف یک بازیکن جدید در پستی خاص منجر نشده است: وحید امیری (دفاع چپ)، احسان پهلوان (هافبک مرکزی)، علی شجاعی (دفاع چپ) و مثالهای دیگر از جمله همین علی نعمتی که در دفاع مرکزی مستحکم‌تر نشان داده یا سیامک نعمتی که به وضوح هافبک راست بهتری است تا یک مدافع کناری.
از خط دفاع تا حمله؛ همه مشکلات تیم گل‌محمدی
به نظر می‌رسد این تبدیل به یک مشکل بنیادی در ترکیب تیم پرسپولیس شده که پس از دریافت گل، مشکل می‌تواند به بازی برگردد. البته پاسخ کادرفنی پرسپولیس به این نقد، گل دومی خواهد بود که در دیدار مقابل آلومینیوم زده شد اما فارغ از اینکه خطای پنالتی روی شرزود تمیروف رخ داد یا اینکه گلزنی از روی نقطه پنالتی تا چه حد می‌تواند روی مشکلات تیم سرپوش بگذارد، آنها باید به موارد دیگری پاسخ بدهند.
اینکه چرا پرسپولیس پس از دریافت گل دوم، تنها یک ضربه در چارچوب (دقیقه 89) داشت و حریف چهار شوت در چارچوب؟ چرا پرسپولیس پس از دریافت گل تساوی در شهرآورد نتوانست موقعیت خاصی را روی دروازه استقلال خلق کند؟ چرا در آبادان نسبت موقعیت‌های خلق شده حریف بیشتر بود؟
علاوه بر این سوالات که بخش هجومی قرمزپوشان را به چالش می‌کشد، دریافت سه گل در ورزشگاه آزادی باعث می‌شود تا یک بار دیگر ضعف‌های خط دفاعی پرسپولیس، پس از یک کلین‌شیت امیدوارکننده مقابل هوادار، خودنمایی کنند. پرسپولیس اگرچه در بازی مقابل آلومینیوم سه گل خورد اما نکته مهم این است که 10 ضربه دیگر هم از سوی میهمان به دروازه پرسپولیس روانه شد !
یک نکته دیگر این است که پرسپولیس در 29 بازی این فصل، تنها 11 کلین شیت داشته که یکی هم مقابل ویستاتوربین دسته اولی بوده است. یعنی پرسپولیس در فصل جاری 37.9% از بازیهای خود را بدون دریافت گل خورده به پایان رسانده و در بیش از 62% مسابقات حداقل یک گل خورده است.
رکوردهایی که از دست رفت؛ پرسپولیس این سیلی را نیاز داشت؟
اینکه پرسپولیس 7 سال و 7 ماه و 7 روز بود که به عنوان میزبان شکست سه گله نداشت، رکوردی ویژه را برای این تیم رقم زده بود که در بازی با آلومینیوم و در دوره یحیی گل‌محمدی از بین رفت. پرسپولیس همچنین برای اولین بار در دوره یحیی گل‌محمدی در ورزشگاه آزادی شکست خورد و نکته کنایه‌آمیز اینکه باخت شب گذشته در حضور هواداران این تیم بود.
اگرچه این رکوردها و طلسم‌ها همگی نکات آماری و رسانه‌ای به نظر می‌رسند اما برای هر تیمی اهمیت زیادی دارند. همانطور که روند شکست ناپذیری استقلال، نوعی روحیه و انگیزه را در این تیم ایجاد کرده و شاید باعث استرس حریفان نیز شده است. چه بسا اگر پرسپولیس می‌توانست از گل برتری دربی دفاع کند، حالا شکستن این طلسم باعث می‌شد تا باخت‌های بعدی هم فرا برسند.
به هر حال حالا پرسپولیس از تیم مقتدری که دو قهرمانی 67 امتیازی را با یحیی گل‌محمدی به دست آورد، کاملا فاصله گرفته و به تیمی تبدیل شده که جام حذفی را با باخت خانگی سه گله ترک می‌کند و در لیگ برتر هم چندان شانسی برای قهرمانی ندارد. حتی اگر پرسپولیس صدرنشین لیگ بیست و یکم بود نیز با روند فعلی به سادگی می‌توانست جایگاهش را به رقبا واگذار کند.
البته شاید این‌ها همه تبعات جانبی یک نکته مهم باشند: چنین فصلی، دیر یا زود برای پرسپولیس فرا می‌رسید. ممکن است سرخپوشان اختلاف شش امتیازی تا صدر را جبران کنند و قهرمان لیگ بیست و یکم شوند و اتفاقا باید برای رقم زدن چنین معجزه‌ای پای به تمرین و زمین مسابقه بگذارند اما فصلی که نوار قهرمانی تیم در آن پاره شود، سرانجام فرا خواهد رسید.
یحیی گل‌محمدی، اگر پای قرارداد سه ساله را با مدیرعامل تیم امضا کرده، حتما باید برای چنین روزی آماده باشد و حتما برای آن‌چه «ساخت تیم» می‌گوید، برنامه بریزد. تیم او حتی در دقایقی از بازی با آلومینیوم هم نمره قبولی می‌گیرد و به خصوص در نیمه نخست، پرسپولیس موقعیت‌های متعددی خلق کردند و می‌توانستند با پیروزی چند گله به رختکن بروند. بنابراین شاید بتواند با حذف چند مسئله منفی، شرایط را به گونه‌ای تغییر دهد که نتیجه آن بازگشت به «فرم قهرمانی» باشد.
همین مفهوم «فرم قهرمانی» شاید مطالبه اصلی هواداران ناراضی، منتقد و معترض پرسپولیس باشد. تیمی که حتی اگر بازی را می‌بازد طوری بازی کند که برای هوادار قانع‌کننده باشد. گمشده‌ای بزرگ ، شبیه به شوری که بارسلونا شب گذشته در پاسخ به گلهای لوانته به نمایش می‌گذاشت.