اقتصاد۲۴-روز گذشته بخشنامه وضع عوارض صادراتی بر محصولات معدنی واکنش منفی بازار سرمایه را در پی داشت به گونه‌ای که همه شاخص‌های این بازار پس از روند صعودی که از ابتدای سال جاری داشتند، روز سه‌شنبه ۲۱ فروردین ماه ریزش سنگینی را تجربه کردند. شاخص بورس در جریان معاملات روز گذشته بازار سرمایه و تحت تاثیر بخشنامه وزارت صنعت درخصوص دریافت عوارض صادراتی از فولادی‌ها با افت ۳۳ هزار واحدی روبه‌رو شد.
در جریان داد و ستد‌های این روز بیش از ۱۰ میلیارد و ۱۴۲ میلیون سهم و حق‌تقدم به ارزشی بالغ بر ۴ هزار و ۸۹۴ میلیارد تومان در بیش از ۴۸۳ هزار نوبت مورد دادوستد قرار گرفت و شاخص بورس با افت ۳۳ هزار و ۵۲۲ واحدی در ارتفاع یک‌میلیون و ۴۴۵ هزار و ۹۷۰ واحد قرار گرفت.
در این راستا مجید عشقی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، در نامه‌ای به وزیر صمت به این بخشنامه واکنش نشان داد و اعلام کرد: با درنظر گرفتن ملاحظات بازار سرمایه مبنای زمانی اخذ عوارض صادراتی حداقل پس از سه ماه از تاریخ تصویب و ابلاغ مصوبه ستاد تنظیم بازار، تعیین و قیمت مبنای صادراتی فوب ایران از هفته اول دی ۱۴۰۰ به هفته پایانی ۱۴۰۰ تغییر و اعمال شود.
در ادامه این نامه تاکید شده است که با توجه به طبقه‌بندی بخش عمده‌ای از محصولات تولیدی شرکت‌های سهامی عام ثبت شده در فهرست کالا‌های مشمول عوارض به نظر می‌رسد این موضوع در کوتاه و میان مدت بر روند معاملات آثار منفی قابل ملاحظه‌ای خواهد گذاشت و از آنجا که تعداد بسیار زیادی از سرمایه‌گذاران باتوجه به افزایش قیمت جهانی کالا‌ها در اسفند سال گذشته اقدام به انجام معاملات کرده‌اند، بنابراین تصویب قیمت پایه منتهی به هفته اول دی۱۴۰۰ موجبات خدشه‌دار شدن امنیت سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند.
کارشناسان این بازار معتقدند که بازار سرمایه در سال جاری شرایط مساعدی را پیش‌روی خود می‌دید، اما در محیطی که سرمایه‌گذاری بلندمدت یا سرمایه‌گذاری با ثبات در آن معنایی ندارد و یک‌شبه عوارضی وضع می‌شود محیط کسب و کار و سرمایه‌گذاری را تماما به حاشیه می‌برد.
وضع تعرفه صادرات بر سنگ آهن سنگین است
فردین آقابزرگی، تحلیلگر بازار سرمایه در مورد تاثیر افزایش عوارض صادرات بر سنگ آهن بر روند بازار سرمایه بر این باور است که این اقدام یکی از نشانه‌های بی‌ثباتی در تصمیماتی است که در اقتصاد کشور و بازار سرمایه بسیار اثرگذار است.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به «اعتماد» گفت: متاسفانه وضع تعرفه صادرات بر سنگ آهن سنگین است و این موضوع بر سایر محصولات شیمیایی، روی، مس و کلیه فرآورده‌های پایین دست صنایع که به شرط تامین نیاز داخل تامین و صادر می‌شوند را نیز دربر می‌گیرد.
آقابزرگی با تاکید بر اینکه آرامش بازار سرمایه با ابلاغیه‌ها و چنین تصمیمات متناقضی به‌هم می‌ریزد، ادامه داد: هر چند این دستور از سوی وزارت صمت برای گمرک ابلاغ شده است، اما ظاهرا رییس سازمان بورس و اوراق بهادار از این موضوع بی‌اطلاع بوده و این موضوع جای تاسف دارد که در چنین فضایی که تصمیمات کلان اقتصادی گرفته می‌شود این ناهماهنگی‌ها به چشم می‌خورد.
آقابزرگی خاطرنشان کرد: یکی از موجبات تزلزل و بازگشت به بی‌اعتمادی در حوزه سرمایه‌گذاری در حوزه بازار سرمایه همین‌گونه از تصمیمات است و به نظر می‌رسد که این ابلاغیه‌ها دارای خطا‌های زیادی باشد.
این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به نامه رییس سازمان بورس به وزیر صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: این نامه نشان می‌دهد که این تصمیم پختگی لازم را نداشته و نه تنها برای سرمایه‌گذاری‌های داخلی بلکه درخصوص سرمایه‌گذاری‌های خارجی که ما درصدد دعوت از آن‌ها هستیم و به آن‌ها قول فضای کسب و کاری با قابلیت پیش‌بینی داده‌ایم نیز اثرگذار خواهد بود.
سایه این تصمیمات بالای سر سهامداران سنگینی می‌کند
آقابزرگی ادامه داد: اندازه ابعاد سود و زیان این ابلاغیه ممکن است تا حدودی در بازار و نگرانی‌های افراد متفاوت باشد به عنوان مثال حداکثر ۱۲ تا ۱۳ درصد از منابع درآمدی شرکت بزرگی مانند فولاد مبارکه مربوط به صادرات است بنابراین اگر چنین تعرفه‌ای اجرایی شود آثار سود و زیان کمتری برای این شرکت به دنبال دارد، اما در کل اتخاذ چنین سیاست‌ها و تصمیماتی که به صورت آنی و یک شبه رخ می‌دهد سایه‌اش بالای سر سهامداران و سرمایه‌گذاران بورس بسیار سنگینی می‌کند.
بیشتر بخوانید: چرا بورس در ۱۴۰۱ مثبت شد؟
این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه خاطرنشان کرد: متاسفانه از این دست تصمیمات طی دو سال گذشته کم گرفته نشده و سه ماه قبل هم وضع تعرفه‌ای روی شرکت‌های اوره‌ای و متانول را شاهد بودیم و امروز این عوارض روی کل صنایع صورت گرفته است و تغییر در نرخ خوراک و بهره مالکانه نیز از دیگر تصمیمات بود و در کل باید گفت تناقضات در این زمینه تبعات خوبی در این بازار ندارد.
هیجان جمعی در بازار سرمایه
آقابزرگی تصریح کرد: همان‌طور که شاهد آن بودیم پس از اعلام این خبر یک هیجان جمعی در صف‌های فروش شکل گرفت که ناشی از تحمیل چنین ریسکی بر بازار سرمایه بود.
این تحلیلگر بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که این موضوع چه تبعات منفی می‌تواند در پی داشته باشد، گفت: ورود نقدینگی ۴ هزار و ۸۰۰ همت به سایر بازار‌ها به خصوص به بازار‌های سفته‌بازی و دلال‌بازی و کالا‌های سرمایه‌ای که در بازار از آن‌ها یاد می‌شود (مانند بازار خودرو یا بازار خرید و فروش محصولات و کالا‌های خارجی و...) وضعیت بازار را به‌هم ریخته است. این در حالی است که این نقدینگی باید در سالی که با شعار تولید، دانش بنیان و اشتغال‌آفرین است به سمت تولید هدایت شود.
آقابزرگی ادامه داد: به اعتقاد بنده این تصمیم حتی می‌تواند تولید را به خطر بیندازد و سرمایه‌گذار زمانی که خود را در برابر تغییرات مداوم قانون ببیند مسلما سرمایه‌گذاری کمتری در حوزه تولید خواهد داشت و سرمایه‌گذاران نیز متحمل ضرر و زیان شوند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: تنها در صورتی که شاهد چنین ابلاغیه‌ها و تصمیمات یک شبه‌ای نباشیم امسال اوضاع بازار به لحاظ تحلیل تکنیکال و بررسی متغیر‌های اثرگذار از جمله میزان تورم و عملکرد سود و زیان شرکت‌ها و تحلیل روند نزولی ارز‌ها و دلار از کانال نزولی به کانال صعودی برمی‌گردد و بازار سرمایه با اقبال بیشتری روبه‌رو خواهد شد، به خصوص که در سال گذشته نیز بازدهی نامطلوبی بر سایر بازار‌ها حاکم بود و امسال نه تنها جبران عقب‌ماندگی‌ها خواهد شد، بلکه درخصوص آثار تورم و کاهش ارزش پول نیز بازدهی‌ها مناسب‌تر می‌شوند.