اقتصاد۲۴- حذف ارز ترجیحی در شرایطی انجام شد که جامعه تحمل این شوک اقتصادی را نداشت و برخی کارشناس‌های اقتصادی نیز معتقدند که این تصمیم به افزایش قیمت‌ها منجر خواهد شد زیرا قیمت کالاهای اساسی بر قیمت سایر اقلام اثرگذار است. باید توجه داشت حذف ارز ترجیحی می‌تواند اقدامی خوب باشد، اما باید مابه‌التفاوت آن به شکلی به دست مردم برسد که آن‌ها کمترین آسیب را ببینند نه اینکه قدرت خرید آن‌ها کمتر از قبل و باعث نگرانی و ملتهب شدن جامعه شود، اما مسئله‌ای که این روز‌ها شاهد آن هستیم برخلاف این اصل است.
دولت نمی‌تواند قیمت‌ها را ثابت نگه دارد
ذبیح‌الله اعظمی ساردوئی عضو هیات رییسه کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم در تحلیل وضعیت اقتصادی کشور و پیامدهای حذف ارز دولتی به به رویداد۲۴ می‌گوید: درباره حذف ارز ترجیحی و افزایش قیمت‌ها دولت فکر می‌کند با یارانه‌ای که به مردم پرداخته می‌کند، می‌تواند قیمت‌ها را در محدوده قبل نگه دارد، اما به نظر می‌رسد در مجموع موفق به این کار نشود. مجلس به طور مرتب رویکرد دولت را رصد می‌کند. دولت معتقد است شرایط و قیمت‌ها را کنترل می‌کند و در حال حاضر به دلیل شرایط به وجود آمده و هجوم مردم برای خرید برخی اقلام مثل مرغ، تخم‌مرغ، روغن، ماکارونی و ... باعث شده قیمت‌ها افزایش پیدا کند، اما در بلندمدت تنظیم بازار انجام می‌شود.
نماینده مردم جیرفت در مجلس با بیان اینکه تزریق پول به این شکل در جامعه باعث ایجاد تورم می‌شود، افزود: پرداخت پول به مردم به این شکل، باعث خلق پول می‌شود. نکته مهمی که در خصوص حذف ارز یارانه‌ای وجود دارد این است که حذف این ارز حدود ۹۰ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد برای دولت دارد یا به نوعی این مقدار درآمد به خزانه دولت برمی‌گردد که نمی‌تواند همه این پول را به دست مردم برساند.
اعظمی تصریح کرد: باید بگویم این تصمیم دولت، باعث افزایش تورم می‌شود. سوالی که در این جا مطرح می‌شود این است دولت برای این درآمد چه برنامه‌ای دارد، همچنین چه برنامه‌ای برای معیشت و اشتغال مردم دارد و به چه طریق می‌تواند امید در جامعه ایجاد کند؟ فعلاً همه این موارد در هاله‌ای از ابهام است. در حال حاضر اگر برای دامدار و کشاورز، کار مقرون به صرفه نباشد، کمتر تولید می‌کنند.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به قیمت مرغ گفت: در حال حاضر دولت قیمت هر کیلوگرم مرغ را ۶۰ هزار تومان اعلام کرده است که با حذف ضایعات مرغ، قیمت آن حدود ۱۰۰ هزار تومان می‌شود. سوالی که مردم مطرح می‌کنند این است که با این مقدار یارانه پرداخت شده چقدر می‌توانند در ماه این چند قلم کالای گران شده را بخرند؟
بیشتر بخوانید: رئیسی : عادلانه‌سازی توزیع یارانه‌ها تصمیم ملی است
سیاست حذف ارز ترجیحی با سردرگمی پیش می‌رود
وی اظهار کرد: حذف ارز ترجیحی مثل یک جراحی بسیار دردناک است، اما باید انجام شود، چراکه این ارز به جیب عده‌ای خاص می‌رود و مردم خیلی از آن، بهره‌مند نمی‌شدند، اما متاسفانه دولت یک راهکار شفاف و صحیح در این زمینه تا الان ارائه نداده و با سردرگمی این اقدام را پیش می‌برد.
نماینده جیرفت با تاکید بر اینکه دولت باید با درایت و تدبیر این امر را جلو ببرد، تصریح کرد: دولت باید به طریقی برنامه‌ریزی کند که مردم به خصوص دهک‌های پایین و متوسط آسیب نبینند. به هر حال متولی اصلی این کار، دولت است. همچنین اینکه متولی اصلی فروش نفت و گاز و دریافت مالیات، دولت است، بنابراین باید برای همه این موارد برنامه‌ریزی و درایت داشته باشد که متاسفانه تا الان در خصوص حذف ارز ترجیحی، خیلی موفق نبوده است، اما کارشناسان اقتصادی معتقد هستند در بلندمدت این شرایط باید به حال عادی برگردد.
اعظمی در واکنش به اینکه طبق مصوبه بودجه سال ۱۴۰۱ در صورت حذف ارز ترجیحی، قیمت کالاهای اساسی نباید از قیمت شهریور ۱۴۰۰ بیشتر می‌شد، گفت: این سوال را باید از دولت پرسید، چراکه تصمیم‌گیری این کار بر عهده دولت گذاشته شده است. متاسفانه فعلاً در سردرگمی پیش می‌روند و اگر این تنش‌ها ایجاد نشده بود، شاید همین یارانه را هم به مردم نمی‌دادند. ما به عنوان نماینده مردم به شدت پیگیر این‌دست مسائل هستیم. شما ببینید کانادا در زمان شیوع بیماری کرونا، به اندازه‌ای به مردم یارانه پرداخت کرد که نه تنها اقتصاد متوقف نشد، بلکه ساخت و ساز و خرید و فروش رونق بیشتری گرفت. این در حالی است که ما کشوری ثروتمند داریم، اما متاسفانه این مسئله مدیریت نشده است.
عضو مجمع نمایندگان استان کرمان یادآور شد: طی دو سالی که نماینده مردم در مجلس هستیم این امر بر بنده مسجل شده که بخش زیادی از یارانه‌ها به جیب افراد رانت‌خوار و فاسد رفته است؛ به عنوان نمونه، حدود ۵۰ درصد نهاده‌ای که با ارز یارانه‌ای وارد کشور می‌شد، به بازار آزاد می‌رفت یا خاک اره با آن مخلوط می‌کردند و متاسفانه نظارت دولت هم ضعیف بود؛ بنابراین وقتی ارز آزاد شود، این واردکنندگان دیگر نمی‌توانند این کار را انجام دهند. نکته دیگری که باید به آن پرداخته شود موضوع امضا‌های طلایی است. امضا‌های طلایی همچنان وجود دارد، به عنوان نمونه هنوز واردات نهاده‌های دامی دست عده‌ای خاص است. در حالی که وقتی تعداد واردکنندگان زیاد شود و طبق استاندارد‌ها وارد کنند، مشکلات کمتر می‌شود، اما وقتی در انحصار عده‌ای خاص است، هر کار دوست دارند انجام می‌دهند که به ضرر مردم است.
خیلی از معاونین و وزرا توانایی مدیریت حوزه خود را ندارند
اعظمی در پایان خاطرنشان کرد: دولت باید اجازه دهد هر کسی توانایی وارد کردن کالا دارد با نظارت و استاندارد موجود این کار را انجام دهد. مثلا به کسی که می‌تواند پسته صادر کند، اجازه وارد کردن نهاده دامی یا گوشت قرمز طبق استاندارد‌ها را بدهد. موضوع دیگر، بحث تهاتر است. وقتی کود اوره در کشور داریم و کشوری مثل برزیل نیاز دارد و ذرت مورد نیاز ما را هم دارد، می‌توان تهاتر انجام داد بدون اینکه دلاری جابجا شود، اما متاسفانه ما در کشورمان بحران مدیر داریم تا مدیریت بحران و خیلی از مدیران ما توانایی ندارند، همچنین خیلی از معاونین و وزرا توانایی مدیریت حوزه خود را ندارند.