اقتصاد۲۴- از زمان افشای اختلاس در صندوق ذخیره فرهنگیان سال‌ها می‌گذرد، اما هنوز هم در نحوه اداره آن کشمکش وجود دارد، فساد و اختلاس مالی در صندوق ذخیره فرهنگیان در میانه دهه ۱۳۹۰ مطرح شد؛ در ابتدا فساد ۸ هزار میلیارد تومانی نام گرفت، اما رقم آن بعد‌ها ۱۵ هزار میلیارد تومان هم اعلام شد. درنهایت دادگاه اعلام کرد رقم پرونده فساد در پرونده صندوق ذخیره فرهنگیان و بانک سرمایه، ۱۴ هزار میلیارد تومان است و فساد مالی در صندوق ذخیره فرهنگیان در ارتباط با فساد در بانک سرمایه بوده و به همین دلیل، دادگاه رسیدگی به این دو پرونده در کنار هم بودند و در نهایت اعلام شد ۴۰۰ متهم در این پرونده حضور دارند.
ماهیت حقوقی صندوق ذخیره فرهنگیان چیست؟
حال پس از گذشت ۱۱ سال از این اختلاس مالی، صندوق ذخیره فرهنگیان با چالش دیگری روبرو شده و آن ماهیت حقوقی این صندوق است، برخی مدعی هستند که این صندوق باید دولتی اداره شود و برخی دیگر بر خصوصی بودن آن تاکید دارند.
سید عبدالرزاق موسوی، دبیرکل انجمن اسلامی معلمان کشور و حقوقدان، در خصوص ماهیت این صندوق به «اعتماد» گفت: صندوق ذخیره فرهنگیان به اعتقاد ما خصوصی است. زیرا همه صندوق‌ها و بنگاه‌های اقتصادی یا دولتی هستند، یا عمومی و غیردولتی یا خصوصی‌اند که البته تعاونی هم به نوعی خصوصی محسوب می‌شود، اما با توجه به عنوان ثبت شده این صندوق خصوصی محسوب می‌شود.
موسوی در ادامه افزود: تکلیف صندوق یا موسسه دولتی مشخص است. زیرا در صندوق‌های دولتی حدود ۵۰ درصد از سرمایه آن‌ها باید متعلق به دولت باشد و مدیریت آن هم دولتی است که صندوق ذخیره فرهنگیان این ویژگی را ندارد زیرا عمده سرمایه این صندوق متعلق به فرهنگیان است و این صندوق جزو تعاونی هم محسوب نمی‌شود و غیردولتی هم نیست زیرا در موسسات غیردولتی، دولت بخشی از وظایف خود را به بخش عمومی واگذار می‌کند و سهم عمده‌ای هم در آن دارد، مانند سازمان دانش‌آموزی که دولت آن را ایجاد کرده یا کمیته المپیک، هلال احمر یا شهرداری‌ها جزو سازمان‌های غیردولتی هستند، اما در عین حال از سرمایه مردم هم در آن‌ها استفاده می‌شود.
صندوق ذخیره فرهنگیان زیرمجموعه بخش خصوصی است
دبیرکل انجمن اسلامی معلمان کشور خاطرنشان کرد: این در حالی است که صندوق ذخیره فرهنگیان زیرمجموعه هیچ کدام از بخش‌های دولتی، غیردولتی و تعاونی نیست و بخش خصوصی محسوب می‌شود و در این اوضاع اقتصادی به فعالیت خود ادامه داده و ماموریت اصلی این موسسه از سوی دولت تعیین نشده و سرمایه آن هم از سوی فرهنگیان تامین شده است.
بیشتر بخوانید: مرحله دوم یارانه جدید برای چه کسانی واریز شد؟
او ادامه داد: البته شاید اینگونه برداشت شود که دولت نیز مکلف شده تا به موجب قانون به اندازه سهمی که فرهنگیان پرداخت می‌کنند به این صندوق پرداخت داشته باشد، اما به اعتقاد ما این تنها کمک به این صندوق محسوب می‌شود و در مصوبه هیات وزیران هم قید شده که این منابع به عنوان کمک است و دولت این شرایط را ندارد تا این صندوق را دولتی اعلام کند. او افزود: اساسنامه صندوق ذخیره فرهنگیان به عنوان موسسه تجاری- خصوصی به ثبت رسیده است و هیچ توجیهی برای عمومی یا غیر دولتی دانستن آن نیست، اما تنها نکته‌ای که باقی می‌ماند این است که ممکن است پشت این قضیه نگاهی غیر از نگاه اقتصادی باشد و بحث‌های دیگری مطرح باشد وگرنه تردیدی در خصوصی بودن این صندوق وجود ندارد.
نظارت صندوق باید در دست فرهنگیان باشد
موسوی در پاسخ به این پرسش که چرا برخی تلاش دارند تا این صندوق دیگر در دست فرهنگیان نباشد؟ تصریح کرد: برخی از نمایندگان مجلس قبلا بر مدیریت این صندوق ایراداتی گرفته بودند و خواستار نظارت بر آن شدند این در حالی است که سایر موسسات غیردولتی و عمومی دولتی که در کشور وجود دارند هم با فساد‌های زیادی روبرو هستند، اما مجلس به آن‌ها ورود نمی‌کند این در حالی است که وابسته به دولت هم هستند، اما این نظارت وجود ندارد.
دولت نباید در منابع این صندوق دخل و تصرفی داشته باشد
دبیرکل انجمن اسلامی معلمان کشور در ادامه گفت: اگر مساله نظارت بر صندوق مطرح است باید آن را به دست نماینده فرهنگیان بدهند تا خودشان نماینده‌شان را انتخاب و صندوق را مدیریت کنند و اگر باز هم دچار فساد و مشکل شد آن زمان آن را حل کنند و اگر هم تاکنون سوءاستفاده‌ای بوده مقصر همه آن‌ها دولتی‌ها بوده‌اند.
او افزود: امروز صندوق ذخیره فرهنگیان به وضعیت بهتری نسبت به قبل رسیده است و شاید دولت بخواهد مشکل این صندوق را از سرمایه خود فرهنگیان حل کند که این هم دخل و تصرف در اموال غیر و اموال خصوصی مردم است و اصلا انگیزه مشخص نیست و هیچ کس بهتر از فرهنگیان نمی‌تواند در این صندوق نظارت بهتری داشته باشد و سلامت فعالیت‌های این صندوق هم بیشتر خواهد شد.
مشکلات را دولتی‌ها برای صندوق ذخیره فرهنگیان به وجود آوردند
موسوی در مورد چرایی بحران به وجود آمده در این صندوق توضیح داد: این بحران از سوی مدیریت این صندوق ایجاد شد و معلمان در آن هیچ تقصیری نداشتند و تنها هر ماه از حساب‌شان مبالغی کسر می‌شد و وارد این صندوق شده است و این مشکلات در گذشته تنها از سوی مدیران دولتی ایجاد شده بود و رییس هیات امنای این صندوق هم که وزیر آموزش و پرورش بود که او هم از سوی دولت و مجلس تعیین شده بود که باید پاسخگوی این مسائل باشد.
او تصریح کرد: بنابراین همه مشکلات گذشته صندوق ذخیره فرهنگیان به نحوه اداره این صندوق از سوی دولتی‌ها برمی‌گردد و فرهنگیان هیچ نقشی در این نظارت‌ها نداشتند و گناهکار هم نیستند، هر چند قرار بود ۳ نفر از نماینده فرهنگیان در صندوق ذخیره فرهنگیان حضور داشته باشند، اما آن‌ها باز هم در اقلیت بودند و پس از آن اعلام شد ۶ نفر از نماینده فرهنگیان در صندوق حضور داشته باشند که وزیر جدید از آن هم سر باز زد و یک تخلف آشکار شخص وزیر آموزش و پرورش در این قضیه محسوب می‌شود.
منبع: اعتماد