تاریخ انتشار: ۱۰:۰۴ - ۱۶ خرداد ۱۴۰۱

سه ابهام واردات خودرو در دوران پساممنوعیت

بعضی فعالان پیشین حوزه واردات، با برخی نمایندگی‌ها و خودروسازان خارجی وارد مذاکره شده‌اند؛ این در حالی است که وزارت صمت هنوز از آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو رونمایی نکرده است.

اقتصاد۲۴- وزارت صمت هنوز از آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو رونمایی نکرده، این در حالی است که برخی واردکنندگان رسمی و غیررسمی پیشین، با شرکت‌های خودروساز خارجی وارد مذاکره شده‌اند تا به مجرد رفع موانع قانونی نسبت به واردات خودرو اقدام کنند.

، اسفندماه سال گذشته رئیس‌جمهور در دیداری سرزده از ایران‌خودرو، هشت فرمان خودرویی صادر کرد. تعیین‌تکلیف واردات خودرو به کشور تا خردادماه سال جاری یکی از فرامین ابراهیم رئیسی بود.

بعد از چراغ سبز دولت مبنی بر ازسرگیری ورود خودرو به کشور، وزارت صمت پیشنهادی را در این ارتباط آماده کرد و آن را به هیات دولت فرستاد و به گفته رضا فاطمی‌امین وزیر صمت، بعد از طی مراحل قانونی کلیات آن در هیات دولت تصویب شده است.

هر چند هنوز آیین‌نامه ورود خودرو به کشور از سوی سیاستگذار خودرو نهایی نشده، با این حال از گوشه و کنار خبر می‌رسد که برخی وارد‌کنندگان خودرو و گری‌مارکت‌ها و حتی بازیگران احتمالی ورود این محصولات، مذاکراتی را با شرکای پیشین خود و دیگر خودروسازان خارجی یا نمایندگی‌ها در کشور‌های همسایه آغاز کرده‌اند.

در حال حاضر شرکت‌های چینی به مونتاژ خودرو در ایران می‌پردازند و سهم خود در بازار محصولات بالای یک‌میلیارد‌تومانی را تثبیت کرده‌اند. حالا اگر طبق شنیده‌ها نظر دولت بر واردات خودرو‌های هفت تا ۲۰ یا ۲۵‌هزار‌دلاری باشد، به نظر می‌رسد محصولات چینی در اولویت قرار داشته باشند. محصولاتی از خودروسازان بایک موتور، یا برخی خودرو‌های شرکت برلیانس یا حتی بی‌وای‌دی با شرایط مدنظر وزارت صمت همخوانی دارد.

بر این اساس هنوز حضور انحصاری چینی‌ها در بازار وارداتی‌ها از سوی هیچ مقام مسوولی مورد تایید قرار نگرفته؛ این در شرایطی است که تاکید بر ورود «خودروی اقتصادی» یا «ارزان‌قیمت» از سوی وزیر صمت و معاونان وی می‌تواند این گزینه را محتمل کند.

سه سوال وارداتی

همان‌طور که اشاره شد، آیین‌نامه اجرایی ورود خودرو مشخص نشده، با این حال چند سوال درباره نحوه ازسرگیری آن مطرح است.


بیشتر بخوانید: ۴ پیش‌بینی قیمت خودرو در آینده


در میان سوال‌های مربوط به بحث بازگشایی جاده ورود خودرو، بی‌تردید چگونگی تعیین تکلیف قیمتی خودرو‌های موجود در بازار اولین پرسشی است که مطرح می‌شود. فروشندگان و خریداران محصولات خارجی نمی‌دانند چنانچه قفل از در ورود خودرو به کشور برداشته شود و شاهد حضور محصولات ۲۰۲۲ در بازار وارداتی‌ها باشیم، آنگاه خودرو‌های مدل ۲۰۱۷ و همچنین ۲۰۱۸ به لحاظ قیمتی چه سمت‌و‌سویی پیدا می‌کنند.

مساله بعدی که با از‌سرگیری ورود خودرو به کشور باید پاسخی برای آن یافت، مربوط به شرکت‌های واردکننده‌ای می‌شود که در دوران ممنوعیت ورود خودرو به کشور با تغییر مسیر فعالیت خود، به حوزه مونتاژ و تولید خودرو ورود کردند. حال که قرار است بار دیگر شاهد هموار شدن جاده ورود خودرو به کشور باشیم، مشخص نیست که واردکنندگان دیروز و مونتاژکاران امروز کدام حوزه را برای ادامه فعالیت خود انتخاب می‌کنند.

پیش از ممنوعیت ورود خودرو به کشور، امارات و عمان به عنوان دو مبدا ورود محصولات برند‌های بین‌المللی به کشور موردتوجه شرکت‌های واردکننده بودند. به تعبیر دیگر دو کشور یادشده به نوعی منبع اصلی تغذیه بازار خودرو‌های وارداتی محسوب می‌شدند و فعالان این حوزه دو مسیر یادشده را بیش از سایر مسیر‌ها مورد توجه قرار می‌دادند.

اما آیا ورود بازیگران جدید می‌تواند شرایط را به گونه‌ای رقم بزند که شاهد ورود محصولات برند‌های بین‌المللی از مسیر‌های دیگر نیز باشیم یا همچنان کشور‌های حوزه خلیج فارس دست بالا را در مبدا بارگیری خودرو‌های وارداتی در اختیار دارند؟ آنچه مشخص است، پاسخ به هر یک از سوال‌ها و ابهام‌های مطرح‌شده هر چه باشد، یک مساله را در ارتباط با بازار وارداتی‌ها در دوران پسا‌ممنوعیت مشخص می‌کند و آن اینکه با رونمایی از آیین‌نامه اجرایی جدید واردات، شاهد تغییراتی در بازیگران، مسیر‌ها و همچنین نوع برند در خودرو‌های وارداتی به بازار خواهیم بود.

تاخیر سیاستگذار خودرویی در انتشار آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو به کشور بیش از پیش این گمانه را تقویت می‌کند.

سرانجام وارداتی‌های موجود در بازار

حدود چهار سال از توقف ورود خودرو‌های جدید به بازار می‌گذرد. این اتفاق سبب شده خودرو‌های مدل ۲۰۱۷ و همچنین مدل ۲۰۱۸ به عنوان آخرین سری از خودرو‌های وارداتی دست بالا را در قیمت داشته باشند.

در واقع محصولات صفر کیلومتر حاضر در بازار وارداتی‌ها را مدل‌های یادشده تشکیل می‌دهند. اتفاق عجیب در بازار وارداتی‌ها این بود که هر چه از سال ۲۰۱۸ دورتر می‌شدیم، قیمت خودرو‌های وارداتی باتکیه بر دوپینگ ممنوعیت ورود خودرو و همچنین جهش‌های حادث‌شده در بازار ارز، به جای کاهش قیمت، قله‌های جدیدی را فتح می‌کرد.

کار به جایی رسید که قیمت خودرو‌های موجود در بازار که در فضای بین‌المللی با قیمت به‌مراتب کمتری به فروش می‌رسند، با توجه به نرخ ارز بازار آزاد با قیمت خودرو‌های لاکچری مدل ۲۰۲۲ برابری می‌کند.

حال که بار دیگر شاهد برداشتن قفل از دروازه ورود خودرو به کشور هستیم، فعالان بازار تلاش می‌کنند پیش از ورود مدل‌های ۲۰۲۲ به بازار، پیش‌بینی از وضعیت خودرو‌های ۲۰۱۷ و همچنین ۲۰۱۸ موجود در بازار داشته باشند.

برخی دست‌اندرکاران بازار خودرو‌های وارداتی تاکید دارند که ورود خودرو‌های جدید بی‌تردید منجر به ریزش قیمت خودرو‌های موجود در بازار خواهد شد؛ حال آنکه برخی دیگر در پاسخ به این سوال که این ریزش تا کجا ادامه‌دار خواهد بود و قیمت خودرو‌های وارداتی حاضر در بازار تا کجا عقب خواهد نشست، نظرات مختلفی دارند.

فربد زاوه می‌گوید: ریزش قیمت خودرو‌های موجود در بازار بستگی به نوع و برند خودرو‌های ورودی دارد. این کارشناس خودرو ادامه می‌دهد در حال حاضر و در غیاب آیین‌نامه اجرایی ورود خودرو به کشور، گمانه‌زنی‌های متعددی در ارتباط با بازه قیمتی خودرو‌های وارداتی به کشور شنیده می‌شود.

به اعتقاد زاوه هر چه بازه قیمتی مدل‌های ۲۰۲۲ به قیمت خودرو‌های موجود در بازار نزدیک‌تر باشد، شاهد ریزش بیشتر قیمت خودرو‌های موجود در بازار خواهیم بود. این کارشناس خودرو می‌گوید البته گمانه‌زنی‌ها و همچنین اظهارنظر‌ها در ارتباط با واردات خودرو حکایت از برنامه‌ریزی برای واردات خودرو تا سقف قیمتی ۲۰‌هزار دلار دارد؛ بنابراین باید منتظر ماند و دید چه خودرو‌هایی بعد از رونمایی از آیین‌نامه اجرایی ورود خودرو جواز حضور در بازار را به دست می‌آورند. در این زمینه یکی دیگر از کارشناسان خودرو تاکید دارد که هزینه‌های واردات خودرو (عوارض و تعرفه) طی مدتی که واردات ممنوع بوده، با کاهش روبه‌رو نبوده، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که خودروی ارزان وارد کشور شود. بر این اساس آزادسازی واردات با این شیوه باعث قیمت شکنی قیمت بازار نخواهد شد، بلکه در بازار تنها عرضه را زیاد می‌کند. هرچند ممکن است یک شوک به بازار داده شود، اما این موضوع موقتی است.

واردکننده یا مونتاژکار؟

ممنوعیت ورود خودرو به کشور از تیرماه ۹۷ به صورت ناگهانی از سوی سیاستگذار خودرویی اعلام و مسیر واردات خودرو به کشور نیز مسدود شد.


بیشتر بخوانید:  قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز دوشنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ + جدول


واردکنندگان خودرو چندی بعد از قطعی شدن این موضوع که قرار نیست قفل از در ورود خودرو به کشور به این زودی‌ها برداشته شود، هر یک نقشه راهی برای کسب‌و‌کار خود طراحی کردند. برخی از واردکنندگان روی خدمات پس از فروش تمرکز کردند، برخی حضور خود را در بازار از سطح یک عرضه‌کننده به سطح یک واسطه‌گر تقلیل داده و به صورت جدی وارد پروسه خرید و فروش خودرو‌های وارداتی شدند.

تعدادی از شرکت‌های واردکننده ترجیح دادند در دوران ممنوعیت ورود خودرو به صورت موقت از بازار فاصله گرفته و سرمایه خود را به بازار‌های دیگر انتقال دهند.

البته در این میان بودند برخی شرکت‌های واردکننده که از حوزه تجارت پای در وادی تولید و مونتاژ خودرو گذاشتند.

این شرکت‌ها برای راه‌اندازی خطوط مونتاژ خود راهی پهناورترین کشور آسیا یعنی چین شدند و طی مذاکره با برخی برند‌های چینی توانستند محصولاتی را برای مونتاژ در خطوط تولید با خود سوغات بیاورند.

این کارشناس خودرو معتقد است تیراژ مونتاژ این شرکت‌ها چندان بالا نیست، بنابراین آن‌ها می‌توانند علاوه بر تداوم حضور در بازار محصولات مونتاژی بار دیگر کسب‌و‌کار خود برای واردات خودرو را نیز فعال کنند.

مبدا اصلی ورود خودرو

برداشتن قفل از دروازه ورود خودرو به کشور در حالی در دستورکار سیاستگذار خودرویی قرار گرفته که هنوز سازوکار واردات خودرو از سوی وزارت صمت به صورت واضح و شفاف مشخص نشده است.

اما گمانه‌زنی‌هایی در ارتباط با ایجاد تنوع در بازار با توجه به اصرار دولت بر برخورداری تمام آحاد جامعه از مواهب خودرو‌های وارداتی با اسم رمز «خودروی اقتصادی» شنیده می‌شود. چنانچه این ایده رنگ‌و‌بوی واقعیت به خود بگیرد این احتمال وجود دارد که خودرو‌هایی تولیدی در برخی از کشور‌ها مانند هند که پیش‌تر جایگاهی در بازار ایران نداشتند، امکان حضور در بازار وارداتی‌ها را به دست بیاورند. آیا حضور محصولاتی که عنوان ارزان‌قیمت و خودروی اقتصادی را یدک می‌کشند، منجر به ایجاد مسیر جدید برای واردات خودرو به کشور خواهد شد؟

این کارشناس می‌گوید دلیل اینکه در دوران پیش از ممنوعیت ورود خودرو، واردکنندگان تمرکز خود را روی دو مسیر امارات و عمان قرار داده بودند، بیش از هر چیز از امکان دادوستد مالی بی‌دردسر با این کشور‌ها ناشی می‌شود.

زاوه ادامه می‌دهد شرکت‌های واردکننده به‌راحتی می‌توانستند منابع مالی موردنیاز خود برای واردات را به کشور‌های یادشده انتقال داده و از آنجا تراکنش‌های خود را با هر کشوری مدیریت کنند. این کارشناس با اشاره به وضعیت کنونی و حضور سایه سنگین تحریم‌ها روی سر اقتصاد کشور می‌گوید در این شرایط چنانچه واردات خودرو از سر گرفته شود، همچنان دو مسیر یادشده در دسترس واردکنندگان قرار دارد و آن‌ها می‌توانند به‌راحتی با بانک‌های اماراتی و عمانی کار کنند؛ بنابراین به نظر می‌رسد در صورت ورود خودرو‌های جدید از کشور‌های دیگر باز هم واردکنندگان ترجیح دهند به دلیل سهولت در انجام تراکنش‌های بانکی از مسیر آزموده‌شده دو کشور حوزه خلیج فارس استفاده کنند. این به آن معناست که همچنان مبدا امارات و عمان در سرلیست ورود خودرو به بازار قرار خواهد داشت و تغییری در مبدا ورود خودرو ایجاد نخواهد شد.

منبع: دنیای اقتصاد
ارسال نظر