اقتصاد۲۴- ابتدای هفته جاری، ۶۱ اقتصاددان در نامه‌ای سرگشاده به مردم شرایط اقتصادی موجود کشور را تحلیل و بررسی کردند. آنها در نامه خود، وعده‌های بی‌پشتوانه و غیرعلمی دولت که از پیش از انتخابات ریاست جمهوری تا کنون مطرح شده را نقد کردند و بار دیگر هشدار دادند که در صورت عدم توافق مذاکرات، شرایط کشور می‌تواند بیش از پیش بحرانی‌تر شود.
در بخشی از همان نامه گفته شده که «ایجاد شوک‌های متعدد و تشدید بی‌ثباتی اقتصاد کلان» از سوی سیاستگذاران رسمی، «جراحی و اصلاحات اقتصادی» و «تصمیم‌های سخت برای اقتصاد» نامگذاری شده است؛ بی‌آنکه به نتایج و پیامدهای پردامنه این تصمیمات اندیشیده شود و بی‌آنکه درباره آغاز و پایان، دامنه و چارچوب و عمق این جراحی و گام‌های بعدی یا پیامدهای این جراحی سخنی با مردم گفته شود.
خبرگزاری تسنیم در گزارشی بلند نامه اقتصاددانان را نقد کرده و توصیه آنها را غیرعلمی و خطرناک خوانده است! تسنیم مدعی است که به سرانجام رسیدن مذاکرات برجام و همچنین قبول FATF برای کشور خطرناک است و این اقتصاددانان با توصیف «گروه‌های نزدیک به روحانی» نقد کرده است.
بیشتربخوانید: رمزگشایی از استعفای عبدالمالکی / پایان قصه ژنرال کم تجربه در وزارت کار
دولت رئیسی گوشی برای شنیدن ندارد
حجت میرزایی اقتصاددان و معاون پیشین وزارت کار که یکی از امضاکنندگان این نامه است، در توضیح دلایل نوشتن این نامه به رویداد۲۴ می‌گوید این نامه را خطاب به مردم نوشتیم چون دولت گوشی برای شنیدن ندارد و با تصمیم‌های ریسکی، شرایط مردم را به خطر می‌اندازد.
او می‌گوید: نویسندگان نامه اخیر به مردم در خصوص مسائل اقتصادی، امیدوارند این نامه بتواند اثربخش باشد و نکاتی که در آن آمده است، همانطور که هست مورد توجه قرار بگیرد و با روی باز و نگاه مثبت با آن برخورد شود. همه ۶۱ اقتصاددانی که این نامه را امضا کردند، امیدوارند این نامه به سیاست‌های جاری دولت کمک کند و سیاست‌های اندیشیده‌تری را در پیش بگیرند، اما اینکه در عمل چه نتیجه‌ای به همراه داشته باشد را نمی‌دانم.
میرزایی می‌گوید: این نامه را خطاب به مردم نوشتیم، چراکه معتقدیم دولت تمایلی برای شنیدن صدای اقتصادانان نداشته و ندارد و با وجود اینکه در زمان انتخابات رئیسی می‌گفت اقتصاددانان را به خط می‌کنیم، از پژوهشکده و اندیشکده‌ها دعوت و استفاده می‌کنیم، اما در نهایت این اتفاق رخ نداد لذا به نظرم بهتر است گفتگو با مردم انجام شود، که هم حس همدردی با آنها شکل بگیرد و هم از زبان مردم و به صورت غیرمستقیم به دولت گفته شود.
معاون پیشین وزارت کار ایران توضیح می‌دهد: اکنون ۹ ماه از عمر دولت سیزدهم گذشته و همچنان فرصت باقی است. این زمان باقی‌مانده برای اصلاح سیاست‌های موجود است تا هم در مورد تیم همکاران و هم در مورد انتخاب سیاست‌ها یک بازنگری اساسی صورت بگیرد.
تیم دولت رئیسی چارچوب نظری مشخصی ندارند
میرزایی با بیان اینکه با انتخاب تیم همکاران جوان و کم‌تجربه مخالفتی ندارم، گفت: آنچه که مهم است و در چارچوب نظریه حکمرانی اهمیت دارد، مسیر، فرآیند و نتایجی است که به همراه دارد. اگر شفافیت، گفتگوی مستمر در فضای عمومی سیاست‌ها اتخاذ شود و منافع عمومی مردم مورد توجه قرار بگیرد، این تیم می‌تواند موفق باشد. اما اکنون مسائلی که وجود دارد فراتر از این است، ناهماهنگی، شتاب‌زدگی، سیاست غیرشفاف و غیرقابل نقد، مسائلی است در تیم دولت سیزدهم وجود دارد. آنها نه چارچوب نظری مشخصی دارند و نه تناسبی با وعده‌های رئیسی در زمان انتخابات دارند و نه با مبانی روشن علم اقتصاد و سیاست‌های ملی و مردم سازگاری دارد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه چند صدایی در درون دولت و تیم اقتصادی وجود دارد، گفت: علاوه بر چند صدایی، صدای متناقض هم از دولت بیرون می‌آید. دولت دست به ریسک‌هایی میزند که برای مردم و دولت مخاطره‌آمیز و مشکل‌آفرین است. مثلا حذف ارز ترجیحی برای دارو و تجهیزات پزشکی و همینطور خوراک دام و طیور، در شرایطی که دولت به ثبات نیاز داشت، کاری بسیار غیر علمی بود.
کل سیاست‌های دولت توسط یک یا دو وزیر و نزدیکان آنها اتخاذ می‌شود
میرزایی می‌گوید: دولت دست به سیاست‌های تورم‌زا زده و میزند و مهمترین بخشی که می‌توان به آن نقد وارد کرد، رویه‌های غیرشفاف و غیرمشارکتی و یک‌سویه است. ارزیابی ما این است که سیاستی که درون دولت وجود دارد توسط یک یا دو وزیر و نزدیکان این اتخاذ می‌شود و دیگران کلا مشارکتی ندارند و هیچ سیاست شفافی درباره هزینه‌کردها، درآمد‌ها و خصوصا یارانه‌ها وجود ندارد.
او ادامه داد: بزرگترین تفاوت دولت فعلی با دولت گذشته این است که دولت رئیسی بسیار شتاب‌زده رفتار می‌کند و کاملا پیگیری مذاکرات را رها کرده‌اند و برایشان اهمیت کمتری دارد.
اقتصاد کره شمالی هم به اقتصاد جهان گره خورده، چه رسد به ایران
میرزایی در توضیح اینکه آیا در شرایط کنونی معیشت و اقتصاد به برجام گره خورده است یا خیر؟ می‌گوید: این گره خوردن یا نخوردن انتخاب یا تصمیم هیچ‌کسی نیست. اقتصاد دنیای امروز به همه کشور‌ها حتی در کره شمالی هم گره خورده چه برسد به ایران که در ابتدای این دهه ۱۲۰ میلیارد دلار صادرات نفتی و غیر نفتی داشته است. خب از آغاز دوره جدید تحریم‌ها نرخ رشد اقتصادی ما به صفر رسیده و تورم ۴۰ درصدی و رکود تورمی را هم تجربه کردیم که متاسفانه بار اصلی آن بر معیشت مردم بوده و صرف‌نظر از تلاش ما، معیشت مردم را همواره مورد هجمه قرار گرفته است.
او ادامه داد: آقای ابراهیم رئیسی از ابتدا که این حرف را مطرح کرد و گفت اقتصاد ایران به سیاست خارجی گره نخورده، تحلیل غلط داشت. امروز دولت متوجه شده که یک تغییر کوچک در فضای بین‌الملل و سیاست‌ها، چقدر بازار ارز، سکه و دیگر کالاها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مردم می‌بینند که ارز به عنوان یک متغییر تعیین‌کننده با توجه به معادلات جهانی، تا چه اندازه در همه شئون زندگی آنها تاثیر گذاشته است. امیدواریم مذاکرات با تدبیر دولت به نتیجه برسد و به وضعیت با ثباتی برسیم بنابراین ترجیح می‌دهم اصلا درباره اینکه سرانجام عدم توافق چه آثاری بر کشور به همراه دارد، فکر هم نکنم.