اقتصاد۲۴- «تا همین پارسال تهران زندگی می‌کردم، منطقه سبلان. یک کارگاه هم منطقه ۱۸ داشتم. خانه‌ام ۵۰ میلیون تومان رهن داشت یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان اجاره. صاحبخانه موعد قرارداد گفت باید ۱۵۰ میلیون تومان بگذاری روی رهن که نتوانستم و برگشتم شهرستان. اینجا درآمدم کمتر است، ولی حداقل اجاره‌خانه معقول‌تری پرداخت می‌کنم.»
چندسالی است که وضعیت اجاره در تهران روبه‌روز بدتر می‌شود و تعداد زیادی از افراد برای تمدید قرارداد به مشکل برخوردهاند. آن‌ها مجبورند هرسال به مناطق پایین‌تر و حاشیه‌ای مهاجرت کنند. برخی از مستاجران، از جمله این مخاطب تجارت‌نیوز، حتی از پس پرداخت اجاره در این مناطق برنمی‌آیند و شهرستان‌ها گزینه بعدی آن‌ها هستند.
مرد جوان دیگری می‌گوید تا همین خرداد آپارتمان خوبی در گوهردشت داشته. اما هنگام تمدید قرارداد تصمیم گرفته دنبال خانه دیگری بگردد، چون اضافه اجاره از چیزی که درنظر گرفته بوده خیلی بیشتر است. حالا در باغستان ساکن است، طبقه چهارم آپارتمانی کوچکتر که آسانسور و پارکینگ ندارد.
بیشتر بخوانید: مشاوران املاک اجاره‌های نجومی مسکن را فایل نکنند
وام‌های ودیعه و اجاره هم دراین بین دردی از مستاجران دوا نکرده است. زن مسنی که سرپرست خانوار خود است به تجارت‌نیوز می‌گوید: به توصیه یکی از آشنایانم برای دریافت وام درخواست دادم، ولی بعد که دخترم شرایطش را خواند دیدیم برایمان نمی‌صرفد؛ ۱۸ درصد سود دارد، بازپرداخت آن هم به‌علاوه اجاره هرماه خیلی زیاد می‌شد. هرچند که تا الان هم خبری از آن نشده است.
فشار مهاجرت بر روی دوش قشر متوسط و ضعیف
سعید لطفی، عضو هیات‌مدیره و خزانه‌دار اتحادیه املاک تهران دراین خصوص بیان می‌کند: میان افراد قشر بالای جامعه این مهاجرت کمتر وجود دارد که اغلب به مناطق متوسط مهاجرت می‌کنند. این قشر متوسط هستند که مجبورند به مناطق پایین‌تر بیایند. مستاجرانی هم که در این مناطق سکونت داشتند مجبورند به مناطق حاشیه‌ای بروند. فشار اصلی این موضوع بر روی قشر متوسط و ضعیف جامعه است. اگر درحال حاضر دولت به مساله اجاره ورود نکند ماجرا وخیم‌تر می‌شود.
افزایش بیش از ۲۵ درصدی اجاره
دولت سقف افزایش اجاره را در تهران برای سال جاری، ۲۵ درصد تعیین کرده است. اما به نظر می‌رسد برخی صاحب‌خانه‌ها به این مصوبه عمل نمی‌کنند. البته برخی کارشناسان، دخالت دولتی در بازار اجاره را تایید نمی‌کنند.
در این میان، مستاجر دیگری که اکنون مجبور شده به پاکدشت مهاجرت کند توضیح می‌دهد: ما قبل از این مجیدیه زندگی می‌کردیم. صاحبخانه بیشتر از ۲۵ درصد کشید روی رهن که نتواستیم جورش کنیم. باز هم گشتیم دیدیم نمی‌شود با این پول ما خانه مناسبی برای یک خانواده پیدا کرد. آمدیم پاکدشت. من و همسرم هردو تهران شاغلیم و برای رفت وآمد به دردسر افتاده‌ایم. مگر قرار نبود ۲۵ درصد اضافه شود پس چه شد؟
لطفی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه املاک تهران درمورد این افزایش ۲۵ درصدی می‌گوید: هیچ قانون مشخصی برای مجازات صاحبخانه‌هایی که مبلغی بالای ۲۵ درصد روی رهن خانه اضافه می‌کنند وجود ندارد. این افراد با مستاجران توافق می‌کنند و بدون دخالت بنگاه املاک اینکار انجام می‌شود. مستاجران هم از ترس از دست دادن خانه خود قبول می‌کنند.
اجاره
سقف افزایش اجاره مسکن، در تهران ۲۵ درصد است، اما در همه قرارداد‌ها به این موضوع عمل نمی‌شود.
در کوتاه‌مدت نمی‌توان برای بازار مسکن کاری کرد
بیت‌الله ستاریان، کارشناس مسکن نیز درخصوص افزایش اجاره و راهکاری برای کنترل آن می‌گوید: برای کوتاه‌مدت کاری نمی‌توان برای کنترل اجاره‌ها انجام داد. برای طولانی‌مدت نیز باید برنامه‌ای تدارک دیده شود تا تولید و تقاضا برابری پیدا کند.
او ادامه داد: اینکه دولت تشخیص داده باید یک میلیون مسکن در طول سال ساخته شود مساله خوبی است، اما برنامه‌ای برای آن درنظر گرفته شده پاسخگو نیست. تولید این حجم از مسکن رشد اقتصادی دو رقمی نیاز دارد.
این کارشناس همچنین بیان کرد: به‌طور کلی یک مهاجرت مثبت وجود دارد یک مهاجرت منفی و معکوس. در مهاجرت مثبت افراد به خواست خود به مناطق دیگر و شهرستان‌ها مهاجرت می‌کنند و در آنجا فعالیتی تولید ایجاد می‌کنند. ولی در مهاجرت معکوس برخی بدون برنامه مجبور به مهاجرت می‌شوند که این باعث فشار روانی بر روی افراد خانوار و مشکلات فرهنگی در مناطق مقصد می‌شود.