اقتصاد۲۴- یکی از پدیده‌های منحصر به فرد در صنعت خودروسازی ایران، تولید خودرو‌های ناقص و انباشت این خودرو‌ها در پارکینگ‌ها است؛ موضوعی که از سنوات قبل مورد انتقاد مسئولان مختلف از سازمان بازرسی تا قوه مجریه و مقننه قرار گرفته است.
در همین رابطه با توجه به ابعاد ماجرای انباشت خودرو‌های ناقص، رئیس جمهوری اسفند سال گذشته ۸ فرمان برای صنعت خودروسازی کشور ابلاغ کرد که بند سوم این ابلاغیه اشاره به کاهش تولید خودرو‌های ناقص و تأمین قطعات مورد نیاز و ترخیص و عرضه فوری خودرو‌های دپو شده در انبار‌های شرکت‌های خودروساز به بازار داشت.
پس از این ابلاغیه، وزارت صمت اعلام کرد که تولید خودروی ناقص در خودروسازی‌های کشور به حداقل می‌رسد و انباشت خودرو به دلیل نقص در قطعات، دیگر در دستور کار نخواهد بود.
حال بررسی آخرین آمار مربوط به وضعیت تولید خودرو در کشور از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا ۱۸ خرداد ماه، نشان می‌دهد که در این مدت ۱۶۰ هزار و ۶۸۰ دستگاه تولید که از این میزان ۳۹ هزار و ۱۹۸ دستگاه خودرو به صورت ناقص تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل که از ۱۷۲ هزار و ۸۹۶ دستگاه، ۱۳۶ هزار و ۷۹۲ دستگاه به صورت ناقص تولید شده بود، کاهش ۷۱ درصدی یافته است.
بیشتر بخوانید: ۸۰ درصد تقاضای خرید خودرو در سامانه قرعه‌کشی کاذب است
در این بین سهم ایران خودرو از تولید خودروی ناقص ۲۸ هزار و ۲۶۸ دستگاه و سهم سایپا ۱۰ هزار و ۹۳۰ دستگاه بود که به ترتیب کاهش ۶۵ درصدی و ۸۱ درصدی را نشان می‌دهد.
البته به نظر می‌رسد به دلیل تمرکز خودروسازان به تولید خودرو‌های کامل، تولید خودرو در مجموع نسبت به مدت مشابه پارسال کاهش یافته است، به گونه‌ای که امسال ۱۶۰ هزار و ۶۸۰ دستگاه خودرو تولید شده در حالیکه سال گذشته ۱۷۲ هزار و ۸۹۶ دستگاه خودرو تولید شده بود که بیانگر کاهش ۷ درصدی است.
تولید خودروی ناقص تبدیل به رویه شده بود
در این رابطه، عبدالله توکلی مدیرکل دفتر صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت گفت: در سال‌های گذشته تولید خودروی ناقص و انباشت آن‌ها در پارکینگ‌ها تبدیل به یک رویه و عادت برای خودروسازان کشور شده بود، در حالیکه این وضعیت به جای اینکه کمکی به خودروساز باشد هزینه‌های بیشتری را به آن‌ها تحمیل می‌کرد.
وی افزود: نکته قابل توجه آنکه تولید خودروی ناقص نقدینگی خودروساز را محبوس می‌کند و نفعی هم به خودروساز و مصرف کننده نمی‌رسد، زیرا این محصولات قابلیت عرضه به بازار را ندارند، بنابراین نه تنها خودروساز سودی نمی‌برد بلکه بازار هم تشنه می‌ماند.
توکلی گفت: عرضه کم خودرو، منجر به سوداگری و برهم خوردن آرامش بازار می‌شود بنابراین دولت تصمیم گرفت از سال جاری تولید خودروی ناقص را به حداقل برساند که آمار‌ها نیز همین موضوع را نشان می‌دهد.
ادعای وزیر: موجودی پارکینگ‌ها از ۵۰ هزار دستگاه بیشتر نمی‌شود
همچنین علی جدی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: طبق آماری که وزیر صمت به ما ارائه داد تا ۱۸ خردادماه تقریباً ۱۶۰ هزار دستگاه خودرو تولید شده که از این میزان ۴۰ هزار دستگاه سهم خودروی ناقص بوده است.
وی افزود: وزیر مدعی بود که موجودی پارکینگ‌ها کمتر از ۴۸ هزار دستگاه است و مدعی بود که با مدیریت وضعیت تولید، موجودی پارکینگ‌ها از ۵۰ هزار دستگاه تجاوز نخواهد کرد که این عدد یک عدد معمول و روتین به حساب می‌آید.
باید ماهانه ۱۲۰ هزار دستگاه خودرو به بازار تزریق شود
جدی گفت: منتهی باید توجه شود که طبق برنامه‌ای که وزیر ارائه کرده بود باید حداقل ماهی ۱۲۰ هزار دستگاه خودرو به بازار عرضه می‌شد، اما کل تولید ۱۶۰ هزار دستگاه بوده است که نشان دهنده فاصله معنادار با وعده هاست.
بیشتر بخوانید: خودرو‌های چینی در راه ایران؟
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تاکید کرد: مجلس وظیفه دارد که وزیر را ملزم به کنترل بازار خودرو و افزایش عرضه کند حال این افزایش عرضه چه از طرف تولید داخل باشد چه از طرف واردات.
وی گفت: طبق آخرین اخبار، آئین نامه واردات خودرو در حال نهایی شدن بوده و به زودی به هیأت دولت ارسال می‌شود. امیدواریم با واردات خودرو به اندازه کافی نیاز بازار تأمین شود.
بر اساس این گزارش، اگرچه وضعیت تولید خودرو‌های ناقص به صورت چشم گیری کاهش یافته است، اما هنوز تأثیر این فرایند در بازار خودرو برخلاف ادعاهابه چشم نمی‌آید، زیرا صمتی‌ها تاکید کرده بودند که با تولید خودروی کامل به دنبال بهبود وضعیت بازار خواهند بود. اما گزارش‌ها از بازار خودرو برخلاف این صحبت‌ها است و آنطور که فعالان بازار می‌گویند میزان عرضه خودرو به بازار بهبود نیافته و بازار تشنه‌تر از قبل مانده است؛ بنابراین حال که صمت به نوعی در تولید خودرو‌های ناقص در حال دستیابی به اهداف مدنظر است باید در مورد عرضه خودرو به بازار نیز برنامه مدونی طراحی کند تا همانطور که وعده داده بتواند ماهانه ۱۲۰ هزار دستگاه به بازار تزریق کند تا هم تقاضا را پاسخ دهد و هم سوداگران را از بازار خارج کند. به این ترتیب است که اهداف صمت از کاهش تولید خودرو‌های ناقص به ثمر خواهد نشست.