اقتصاد۲۴- حسین کمالی، وزیر اسبق کار و امور اجتماعی ایران در دولت‌های ششم، هفتم و هشتم در پاسخ به این سوال که آقای رییسی در ایام انتخابات، بهبود وضعیت معیشتی، مهار گرانی و تورم را از مهم‌ترین شعار‌های انتخاباتی خود مطرح کردند، در آستانه یک‌سالگی دولت به نظر شما توانسته در عمل به شعارهایش موفق باشد؟ گفت: آقای رییسی به‌رغم آنکه با حسن نیت و اراده خدمت به کشور وارد عرصه ریاست‌جمهوری شد، اما از تجربه اجرایی کافی برای تشکیل دولت کارآمد و اداره امور آن و همچنین حل و فصل امور جامعه از جمیع جهات برخوردار نیست. به همین دلیل نوع گزینش وی در مورد کابینه به صورتی نبود که مجموعه‌ای از افراد کارآمد را در کنار خود سازمان داده و با استفاده از آن‌ها کشور را اداره کرده و مشکلات را حل کند. آقای رییسی در انتخاب تیم اجرایی خود از افراد همگن سیاسی استفاده کرده است، اما قطعا آن‌ها بهترین افراد برای حل و فصل مسائل داخلی و خارجی کشور نیستند.
به جای گزارش‌سازی از مردم بپرسند
وی افزود: اگر قرار باشد کسی به عنوان رییس‌جمهور جامعه را اداره کند و شناخت کافی از مشکلات کشور و راه‌های حل آن داشته باشد، طبیعتا کابینه‌ای را انتخاب می‌کند که حتی در صورت همسو نبودن از لحاظ فکری و سیاسی، دارای توانایی کافی برای اثرگذاری اجتماعی و سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بوده و حلال مشکلات باشند. دولت انتخاب شده توسط آقای رییسی صد درصد بر اساس نگاه سیاسی و گروهی بوده است که حتی اگر همه مشکلات را ببینند و بشناسند نیز نمی‌توانند آن‌ها را به دلیل عدم توانمندی‌های لازم حل و فصل کنند. نکته بعدی آنکه دولت فعلی از ظرفیت علمی علت‌یابی و شناخت واقعی مسائل محروم است. گزارش اخیر ارگان مطبوعاتی دولت که بر اساس یک نظرسنجی تنظیم شده حاکی از بهبود همه امور جامعه است. اما در حقیقت در این گزارش کوشش شده به جای واقع‌گویی نسبت به فریب مسوولان و مردم اقدام شود. آقایان نیازی ندارند این‌گونه غیرواقعی به مسائل جامعه نگاه یا نظرسازی درست کنند. رییس‌جمهور می‌تواند با حضور در صف گوشت و مرغ یا تخم‌مرغ و میادین میوه و تربار و حتی یک پرسش و پاسخ ساده از رانندگان وسایل حمل و نقل عمومی در جریان میزان رضایت‌مندی و امیدواری مردم به دولت و اقدامات آن قرار گیرد.
چرا ۴ نرخ ارز در کشور داریم؟
کمالی در ادامه گفت: به‌طور مثال درباره اصلاح ساختار اقتصادی و اینکه جراحی اقتصادی در حال انجام است و جامعه باید تبعات آن را بپذیرد، همچنان واقع‌نگری وجود ندارد. یا در خصوص تک نرخی کردن ارز هم همین شرایط وجود دارد. در حال حاضر ارز آزاد، ارز توافقی، ارز نیمایی و ارز ۴۲۰۰ تومانی در کشور وجود دارد. به عبارتی ۴ نرخ ارز در کشور داریم. این در حالی است که ارز دستگاه‌ها و نهاد‌های خاص هم وجود دارد که برای آن هیچ نرخی در محاسبات بودجه‌ای منظور نشده است. حال در چنین شرایطی شما چگونه می‌توانید جراحی اقتصادی انجام دهید؟
کمالی که در گفت‌وگوی مفصلی با ایلنا این صحبت را ارایه کرده، افزود: اگر قرار باشد پیشاپیش مریض زیر دست جراح بمیرد و جراحی به بهبود حال بیمار ختم نشود، می‌توان مدعی شد که این جراحی نیست.
کشور در شرایط کوپنیسم است
دبیرکل حزب اسلامی کار ادامه داد: در حال حاضر صف نان را در اقصی نقاط کشور می‌بینید که به چه وضعی درآمده است. نانوایی‌ها نان را به میزان نیاز پخت نمی‌کنند. کشور در شرایط حرکت به سوی نظام کوپنیسم است. نان بربری را به قیمت ۳ هزار تومان می‌فروشند. کجای این قیمت به نفع طبقه ضعیف و مستضعف جامعه است؟ کنترل مناسبی روی نظام توزیع و فروش نیست. نانوا با چند دانه کنجد ۱۰۰۰ تومان قیمت نان را افزایش می‌دهد. مشتری حتی جرات اعتراض هم ندارد. در عرضه مرغ و تخم‌مرغ هم وضعیت نامناسب است.
بیشتر بخوانید: چرا گزارش دیوان محاسبات و وضعیت بازار ارز، خلاف ادعای دولت است؟
گوشت قرمز هم اوضاع خوبی ندارد. حتی اقلامی که دولت مسوول تامین و توزیع آن است و در سیستم دولتی قرار می‌گیرند نیز افزایش قیمت سرسام‌آوری داده شده است. این همه را چگونه می‌توان جراحی اقتصادی نامگذاری کرد. جراحی اقتصادی مقدمات و شرایط و اصولی دارد. باید اقتصاد بر قاعده مزیت و رقابت باشد. اگر چنین شرایطی مهیا باشد، جراحی اقتصادی به نتیجه می‌رسد. این اقتصاد فعلی نه خود توان تحمل را دارد و نه مردم می‌توانند باور کنند چیزی به عنوان جراحی اقتصادی می‌تواند آینده آن‌ها را تامین کند. بدون شک ثمره اقدامات فعلی دولت بی‌طاقتی مردم خواهد بود.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: در بخش اقتصادی دولت، نوعی به هم ریختگی مشاهده می‌شود و در حقیقت نمی‌توان روی آن حساب جدی باز کرد. بسیاری از تصمیمات موجب تخریب دولت می‌شود که برای افراد دارای بصیرت به صورت واضح قابل مشاهده است.
ادعا‌های دولت با واقعیت‌های اقتصادی فاصله دارد
حسین کمالی در پاسخ به این سوال که عملکرد تیم اقتصادی دولت را چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: دولت و بخشی از حامیان دولت اعتقاد دارند که تبعات ناشی از اقدامات دولت موقتی و کوتاه‌مدت است. در آینده ما شاهد ثبات اقتصادی، کاهش تورم، افزایش اشتغال، بهبود رفاه و معیشت مردم خواهیم بود. اما ادعای فوق با واقعیات علم اقتصاد و آنچه اکنون بر مردم می‌گذرد، فاصله زیادی دارد.
وی افزود: به نظر نمی‌رسد که دولت برنامه مدونی برای اداره امور جامعه از لحاظ فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی زیست‌محیطی داشته باشد. یک بی‌برنامگی محض در همه امور به چشم می‌خورد. خوب است دولت برنامه جامع خود که در زمان رقابت‌های انتخاباتی، آقای رییسی به آن استناد می‌کرد را منتشر کند تا مردم هم آن را ببینند و بعد بتوانند در قبال تعهدات مندرج در برنامه از دولت توقع داشته باشند. وقتی برنامه‌ای وجود ندارد مسیر رسیدن به ادعا‌ها نیز شفاف نخواهد بود و در نهایت امکان سنجش آن هم وجود ندارد. مردم هم نمی‌دانند به چه آینده‌ای باید امیدوار باشند.
آیا مجلس به وظایف خود در قبال دولت عمل می‌کند؟
کمالی در پاسخ به این سوال که با توجه به گذشت ده ماه از آغاز به کار دولت، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از سمت خود استعفا داده و وزیر صمت هم تا آستانه استیضاح پیش رفته، چه دلایلی باعث شده تا مجلسی که در زمان معرفی کابینه دولت سیزدهم با آرای بالا به آن اعتماد کرد حالا به دنبال تغییر وزرا باشد، گفت: یکی از نکاتی که مردم به شدت نسبت به آن حساس هستند، تعامل مجلس با دولت است. از ماه‌های پایانی سال گذشته، موضوع تغییر وزرا در مجلس مطرح شد و مردم انتظار داشتند که دولت و مجلس نسبت به اصلاح کابینه اقدامات جدی را انجام دهند.
وی افزود: نخست باید پرسید آیا حرکت مجلس به سمت استیضاح وزیر صمت و از دستور کار خارج کردن استیضاح وی رفتار درستی است و آیا مجلس در مقابل دولت به وظایف واقعی خود عمل می‌کند؟ سوال دوم آنکه آیا با استیضاح کردن یک یا دو وزیر قطار دولت به ریل اصلی و منطقی خود باز می‌گردد؟ آیا این موارد به نوعی شیوه وقت‌کشی در مقابل تعهدات مجلس و دولت نیست؟ پاسخ به این سوالات ما را متوجه این نکته می‌کند که هر تغییری الزاما حرکت به سمت مثبت نیست و می‌تواند شرایط منفی را بد و بدتر کند. زمانی می‌توانیم از تغییری به نیکی یاد کنیم که منجر به بهبود شرایط جامعه شود.
بیشتر بخوانید: عقب‌نشینیِ دولت؛ دلار ۴۲۰۰ تومانی برمی‌گردد؟
کمالی مطرح کرد: بعید می‌دانم اگر دولت تغییری در کابینه‌اش انجام دهد، از افراد شایسته و تواناتری استفاده کند. از انتخاب‌هایی که تاکنون انجام داده می‌توان پیش‌بینی کرد باز هم همان انتخاب‌ها را تکرار می‌کند. در این صورت نمی‌توان امیدی به بهتر شدن کابینه داشت. مجلس امروز بر اساس یک سلیقه خاص شکل گرفته است. اگر قرار باشد مجلس بخواهد چنین تصمیماتی بگیرد، دارای این اراده و قدرت نیست که بتواند اقدامات مثبتی را سامان دهد. به‌طور مثال باید به تلاشی که مجلس در جهت برکناری برخی وزرای دولت انجام داد و در نهایت عقیم شد، اشاره کرد.
وی افزود: نقش مجلس آنقدر بی‌اثر شده که در حال حاضر حتی از متن قرارداد‌هایی که دولت با کشور‌های خارجی می‌بندد هم بی‌خبر است. این به آن معناست که مجلس از آن نقش اولیه خود که باید در این تصمیمات تاثیرگذار باشد، فاصله گرفته است.
وعده اصلاح سه روزه بورس چه شد؟
کمالی گفت: به همین موضوع بورس نگاه کنید. ادعا‌های دولت فعلی در کوران انتخابات ریاست‌جمهوری و وعده اصلاح سه روزه بورس به کجا انجامید؟ اکنون بورس ایران به طنز تلخی تبدیل شده که اعتماد عمومی را کاملا از بین برده است. در این شرایط توقع داریم مردم به تنش‌های اقتصادی ایجاد شده توسط دولت سیزدهم به چشم جراحی اقتصادی با هدف بهبود اوضاع نگاه کنند؟ قطعا با دولت و مجلس همراه نمی‌شوند. این رویه فعلی دولت محکوم به شکست است. چرخ اقتصاد شکسته است. برای تعمیر آن نیازمند اصلاح ساختار اقتصادی و حرکت به سوی یک اقتصاد رقابتی و مزیتی هستیم، جز این هر برنامه‌ای سرنوشت خوشی را پیدا نخواهد کرد.