اقتصاد۲۴- چند روزی می‌شود که سامانه هوشمند ضمانت وام راه‌اندازی شده است. به واسطه سامانه ستاره، سهامداران بورسی می‌توانند بدون هیچ ضامنی و تنها به واسطه سهام خود در بورس، وام بگیرند. یعنی سهام و دارایی افراد به عنوان پشتوانه و ضمانت وام استفاده می‌شود.
از سوی دیگر دیگر قرار است در آینده‌ای نه چندان دور بیمه عمر، سیم‌کارت، کسری از حقوق سازمان‌های دولتی، سند خودرو و ملک و امثال این موارد نیز به عنوان ضامن وام مورد استفاده قرار بگیرند. به طور کلی این اقدام و استفاده از سهام بورسی در این شرایط، گامی درست و قابل تقدیر در سازمان بورس است.
دستیابی اقشار ضعیف به وام یا افزایش ریسک بانک‌ها؟
گروهی از کارشناسان، این اقدام را راهکاری درست برای دستیابی آسان قشر ضعیف و متوسط جامعه به وام‌های بانکی می‌دانند. اما برخی دیگر عقیده دارند عدم شفافیت زوایای چنین طرحی، در کنار ریسک‌پذیر بودن آن برای بانک‌ها موجب می‌شود که سیستم بانکی به راحتی مردم را در این مسیر همراهی نکند.
در واقع عملکرد سازمان بورس و شرکت سپرده‌گذاری درست و به جا است. ولی بانک‌ها احتمالا از پرداخت وام سر باز کنند. به طور کلی بانک‌ها در برابر پرداخت وام‌های تکلیفی مقاومت می‌کنند و پرداخت وام با ضمانت وثیقه نیز احتمالا به مشکل بر می‌خورد.
بیشتر بخوانید: رشد ۵۴۲ واحدی شاخص بورس در ابتدای معاملات
برای نمونه وام‌هایی، چون قرض‌الحسنه فرزندآوری، ودیعه مسکن، وام اشتغال و وام‌های خرد تا ۲۰۰ میلیون تومان، که متقاضیان آن‌ها نیز بسیار زیاد هستند به راحتی پرداخت نمی‌شوند. به این معنا که اغلب متقاضیان می‌گویند بانک‌های کمی این وام‌ها را پرداخت می‌کنند و افراد برای دریافت آن‌ها باید مراحل خاصی را پشت سر بگذارند.
وام تکلیفی دیگر، وام فرزندآوری است که به واسطه اعتبار سنجی پرداخت می‌شود. بررسی نظرات مخاطبان نشان می‌دهد که بانک‌ها نسبت به سیستم اعتبارسنجی مقاومت دارند.
سهام بورس ضامن وام می‌شود؟
پرداخت وام به واسطه سهام بورسی، یک تکلیف برای بانک‌ها محسوب می‌شود. اما ممکن است برخی از بانک‌ها از پرداخت این وام سر باز کنند یا اینکه از سهام و وضعیت بورس ایراد بگیرند.
البته این طرح فعلا محدود است و تنها سه بانک ملی، رسالت و مهر ایران امکان پرداخت وام با وثیقه سهام را دارند. دیگر بانک‌ها گویا از زیرساخت لازم برخوردار نیستند. این محدودیت در تعداد بانک‌ها، می‌تواند دریافت وام را برای متقاضیان سخت کند و احتمالا سازمان بورس به همین زودی‌ها تعداد آن‌ها را افزایش دهد.
بانک‌ها معمولا از طرح‌هایی که دارای ریسک یا سود نامشخص هستند استقبال نمی‌کنند. حال از آنجایی که طرح توثیق سهام برای پرداخت وام، بنابه دلایلی مانند عدم اطمینان از نقد شوندگی سهام و کسب سود از این طریق ابهام‌برانگیز است، در نتیجه ممکن است بانک‌ها در صورت عدم پرداخت اقساط وام با مشکل مواجه شوند.
با تمامی این مشکلات، ضمانت وام توسط سهام بورسی یک گام مثبت برای بازار سرمایه به حساب می‌آید.