اقتصاد۲۴- بازار سهام سرانجام پس از ماه‌های متوالی که در مدار رکودی پایدار بود، سرانجام به واسطه تحولات خاص نرخ ارز شرایط ویژه‌ای پیدا کرد و تغییر مسیر داد؛ این در حالی است که انتظار بخش عمده‌ای از بازار به توافق در مذاکرات احیای برجام و سیاست تثبیت و حتی سرکوب ارزی دولت موجب شده تا سرمایه گذاران بزرگ جانب احتیاط را در بازار رعایت کنند. در چنین شرایطی است که به‌نظر می‌رسد یکی از دلایلی که موجبات یک کف‌سازی نسبی را در نقاط کنونی شاخص فراهم می‌کند، رشد دلار باشد که موجبات افزایش تقاضا در بازار را فراهم کرده و از طرفی تمایل فروشندگان را به‌فروش کاهش می‌دهد.
پایان رکود؟
مسعود میرزاباقری؛ کارشناس بازار سرمایه به بررسی عوامل متاثر بر روند معاملات بورس تهران پرداخت و گفت: «بازار سهام بعد از چندین‌ماه رکود بالاخره از رکود سهمگین درآمد. شاید مهم‌ترین علت رکود در این بازار به رقابت بین بانک‌ها برای جذب سپرده برگردد که باعث جذب هر نوع نقدینگی در بازار‌های مختلف می‌شود. همینطور انتظار بخشی از بازار به بازگشت توافق برجام و سیاست تثبیت و حتی سرکوب ارزی دولت نیز موجب شد تا سرمایه گذاران بزرگ جانب احتیاط را در بازار رعایت کنند.
در این بین سیاست‌های بانک‌های مرکزی دنیا و در راس آن سیاست‌های ضد‌تورمی فدرال‌رزرو آمریکا هم باعث کاهش سرعت رشد اقتصادی و کاهش قیمت کامودیتی‌ها بود که این مساله بر بازار سهام ایران که بخش بزرگی از آن شرکت‌های تولیدکننده کامودیتی هستند، بسیار تاثیرگذار بود.»
وی می‌گوید: «در یک‌ماه گذشته هم جو اجتماعی و سیاسی کشور و هم کاهش تراز تجاری به واسطه کاهش قیمت کامودیتی‌ها باعث شد تا کنترل نرخ ارز دشوارترشود، تا اینکه بالاخره در هفته‌های گذشته قیمت ارز از سقف تاریخی خود در کانال ۳۳هزار‌تومان فاصله گرفت. با توجه به اینکه بازار مسکن و طلا نیز بیش از این‌ها با حباب‌های خود تخمین بسیار بالاتر از قیمت روز نرخ ارز را به ذهن متبادر می‌کردند.»
رونق تقاضا در بورس
میرزاباقری تشریح کرد: «هفته گذشته پس از اعلام تخفیف‌ها و سهل‌گیری‌ها در سیاست کووید صفر چین در بازار کامودیتی‌ها جانی تازه دمیده شد و این مهم همراه با افزایش نرخ ارز در ایران باعث شد تا سرمایه‌گذاران دوباره به بازار سهام به‌عنوان یک بازار امن و ارزان نگاه کنند؛ این در حالی است که در هفته دوم آبان‌ماه به‌وضوح سرمایه‌ها در بازار سهام وارد شد. از آنجا که این بازار مدت‌ها سیر نزولی داشته و سهامداران اصطلاحا در زیان بودند، طبیعتا تمایل برای فروش سهام کمتر شد؛ مخصوصا که بعد از مدت‌ها جریان نقدینگی وارد بازار شد.»
وی متذکر شد: «همین کاهش تمایل به عرضه در کنار افزایش تقاضا برای سهام منجر به تشکیل صفوف خرید در بسیاری از نماد‌های بزرگ و کوچک شد. در چنین مواقعی معمولا بازارساز به سراغ صندوق‌ها و سهامداران عمده می‌رود و سعی در افزایش عرضه و شناوری بازار خواهد کرد که امروز نمونه‌ای از چنین عرضه‌هایی را در سهام مطرح شاهد بودیم، ضمن اینکه معمولا بعد از چند روز روند مثبت در بازار، بخشی از سرمایه‌گذاران به قصد ذخیره سود در بازار سهام در نقش عرضه‌کننده ظاهر می‌شوند که بهتر است بازار ساز در آن روز هم حضور داشته باشد، بنابراین انتظار می‌رود در روز‌های آینده شاهد افزایش نسبی عرضه و اصطلاحا اصلاح جزئی در بازار باشیم، اما به‌طور کلی با توجه به قیمت کامودیتی‌ها و نرخ ارز احتمالا ورود نقدینگی در بازار تا چند هفته ادامه‌دار خواهد بود.»
عملکرد صنایع زیر ذره‌بین
این کارشناس بازار سرمایه به تحلیل وضعیت صنایع پرداخت و تشریح کرد: «در حال‌حاضر کلیت بازار در نرخ‌های بسیار مناسبی هستند، اما در یک دسته‌بندی کلی به‌نظر می‌رسد زنجیره فولاد از سنگ‌آهن تا گندله و آهن اسفنجی و شمش همچنان تحت‌فشار رکود در بازار مسکن چین خواهند بود، درحالی‌که در صنایع پالایشی و نفتی با توجه به قیمت‌های نفت و کرک‌های نسبتا بالای گازوئیل و همچنین وضعیت سایر فرآورده‌ها پالایشگاه‌ها در شرایط خوبی قرار دارند و بالطبع سرمایه گذاران انتظار گزارش‌های مناسبی از این بخش دارند؛ این در حالی است که در پتروشیمی‌ها کمی از دوران اوج فاصله گرفته‌ایم و حاشیه سود بسیاری از شرکت‌ها افت قابل‌توجهی داشته اند.
بیشتر بخوانید: فروکش هیجان در بورس و ارز
در برخی از شرکت‌های تولیدکننده آروماتیک و تولیدکننده پلی‌اتیلن ترفتالات شاهد افزایش حاشیه سود خواهیم بود. در لاستیک‌ساز‌ها بعد از فصل ناامیدکننده بهار، تابستان نسبتا خوبی داشتیم، چراکه هم نرخ فروش‌ها بالاتر رفته و هم نرخ مواداولیه کاهشی شده‌است، بنابراین می‌توان انتظار گزارش‌های بهتر در ادامه سال‌را داشت. در صنعت دارویی هم با توجه به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و افزایش نرخ‌ها با افزایش فروش قابل‌توجهی مواجه هستیم که باید ببینیم در گزارش‌های میان‌دوره‌ای افزایش نرخ مواداولیه ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰تومانی را با افزایش نرخ‌ها جبران می‌کنند یا خیر.» وی افزود: «در مورد خودرو‌سازی‌ها همچنان مبارزه با قیمت‌های دستوری ادامه دارد و مدیران در تلاشند با افزایش عرضه در بورس‌کالا به این سیاست غلبه کنند. همچنین بحث واگذاری بلوک خودروساز‌ها همچنان مطرح است و به‌نظر توپ در زمین سازمان خصوصی‌سازی افتاده و باید گوش به زنگ اخبار از آن‌سو باشیم. در اوره‌ساز‌ها هرچند کمی نرخ‌های فروش جهانی کاهشی شده، اما همچنان مدیران این شرکت‌ها در حال تجربه ایده‌آل‌ترین درآمد‌های تاریخ شرکت هستند. برخلاف اوره‌سازان، در بین متانول‌ساز‌ها جو بسیار منفی جریان دارد و حاشیه سود‌ها به زیان‌های بعضا باورنکردنی تبدیل شده و همچنان مدیران شرکت‌ها نگران افزایش یا کاهش قیمت خوراک هستند، چراکه قیمت محصولات توان تامین مواداولیه را ندارد.»
این کارشناس ادامه داد: «در بخش غذا و دامداری‌ها هم با افزایش نرخ‌ها و فروش مواجه هستیم و مثل صنعت دارو باید بررسی کرد که افزایش نرخ پاسخگوی افزایش نرخ مواداولیه ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰تومانی خواهد بود یا خیر. در بین روانکار‌ها هم شرکت‌های بسیار خوبی داریم که سود فصل تابستان مناسبی داشتند و احتمالا در آینده نیز رشد سود ادامه خواهد داشت. با توجه به موارد گفته شده کلیت بازار در قیمت‌های ارزنده‌ای است. بر این اساس با کمی دقت در انتخاب سهام می‌توان به سهامداری فکر کرد. به‌عنوان پیشنهاد، از اغلب شرکت‌هایی که در نزول دو سال‌اخیر بازار سهام، اصلاحات عمیقی داشتند و تخلیه حباب در آن‌ها صورت‌گرفته است و در حال‌حاضر از روند سود‌سازی خوب و رو به رشدی برخوردارند، می‌توان سبدی برای سهامداری تشکیل داد.»