نگاهی به مناطق آزاد در ترکیه

اقتصاد۲۴- به طور کلی، مناطق آزاد به عنوان مکان‌های ویژه‌ای در داخل کشور تعریف می‌شوند که خارج از قلمرو گمرکی تلقی شده و مناطق جداشده‌ای هستند که در آن‌ها رفتار نظارتی ویژه‌ای برای کاربران فعال وجود دارد. این مناطق به منظور افزایش حجم تجارت و صادرات برخی از فعالیت‌های صنعتی و تجاری نسبت به سایر نقاط کشور، فضای تجاری مناسب و انعطاف پذیرتری را ارائه می‌دهند.

این مناطق با بهره‌گیری از مزایایی مانند معافیت‌های مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی، نبود تشریفات دست‌وپاگیر ارزی و اداری، تسریع در فرآیند‌های صادرات و واردات با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری به توسعه کشور کمک می‌کنند. مثلا در مورد ایران نُه منطقه آزاد شامل کیش، بانه و مریوان، قصرشیرین، قشم، چابهار، انزلی، ارس، اروند و ماکو را داریم که فعال هستند.

در ترکیه ۱۸ منطقه آزاد از سال ۱۹۸۵ میلادی به بهره برداری رسید. اهداف اساسی تأسیس مناطق آزاد ترکیه عبارتست از: ترویج سرمایه گذاری و تولید صادرات محور، توسعه و تسریع جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، دسترسی به فناوری و هدایت بنگاه‌ها به سمت صادرات و نهایتاً توسعه تجارت بین المللی.

به طور کلی فعالیت‌های قابل انجام در مناطق آزاد ترکیه طیف گسترده‌ای دارد مانند: تولید کالا، تحقیق و توسعه (R&D)، توسعه نرم افزار، تجارت، ذخیره سازی کالا، بسته بندی، بانک و بیمه، مونتاژ و جداسازی قطعات و خدمات تعمیر و نگهداری.

سرمایه گذاران آزادند که محل فعالیت خود را بسازند، در حالی که سازمان مناطق آزاد ترکیه فضا‌های اداری یا انبار‌های اجاره‌ای با شرایط جذاب را نیز ارائه می‌دهد. تمامی فرصت‌های فعالیت در دسترس برای شرکت‌های ترکیه‌ای برای مشارکت شرکت‌های خارجی نیز فراهم است. در جدول زیر اطلاعات مناطق آزاد ترکیه ارائه شده است.

مزایای مناطق آزاد ترکیه

فرصت بهره مندی از مزایای مالیاتی

درآمد تولیدکنندگان حاصل از فروش کالا‌هایی که در مناطق آزاد تولید می‌شوند تا پایان سال مالیاتی از مالیات بر درآمد و شرکت معاف هستند.

دستمزد کارگران شاغل در واحد تولیدی که حداقل ۸۵ درصد ارزش فوب کالا‌هایی را که در مناطق تولید می‌کنند صادر می‌کنند، از پرداخت مالیات بر درآمد معاف است.

معاملات و اسناد تنظیم شده مربوط به فعالیت‌های تولیدکنندگان در مناطق از پرداخت حق تمبر و حق الزحمه معاف است.
ساختمان‌ها یا زمین‌های مناطق آزاد از پرداخت مالیات بر دارایی معاف است.

خدمات لجستیکی ارائه شده به کشور‌های ثالث از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.

همچنین استفاده کنندگان منطقه آزاد که قبل از تاریخ ۲۰۰۴/۲/۶ «پروانه بهره برداری» غیر از شاخه «تولید» دریافت کرده اند، معافیت مالیات بر درآمد یا شرکت در طول مدت اعتبار پروانه بهره برداری ادامه دارد.

فرصت برنامه ریزی میان مدت و بلند مدت

مدت اعتبار پروانه بهره برداری به شرح ذیل:

۵ سال برای کاربران مستاجر.

۲۰ سال برای کاربران مستاجر سازنده.

۳۰ سال برای کاربرانی که محل کار خود را می‌سازند (کاربران سرمایه گذار).

۴۵ سال برای کاربران سازنده-سرمایه گذار.

در خصوص زمین‌ها و ساختمان‌ها در زمین‌های متعلق به خزانه‌داری، تا ۴۹ سال برای استفاده‌کنندگان حق اجاره یا ارتفاق [۱]اعطا می‌شود.

فرصت انتقال سود

درآمد و عایدی‌های حاصل از فعالیت‌های منطقه آزاد می‌تواند به صورت آزادانه و بدون مجوز به ترکیه یا خارج از کشور منتقل شود.

تسهیل تجارت خارجی

از آنجایی که کالا‌های فروخته شده از خاک ترکیه به مناطق آزاد مشمول رژیم صادراتی هستند، کاربران مناطق آزاد می‌توانند بدون پرداخت مالیات بر ارزش افزوده کالا و خدمات را از ترکیه خریداری کنند. از سوی دیگر، تجارت بین مناطق آزاد و کشور‌های ثالث مشمول رژیم تجارت خارجی نیست. علاوه بر این، در صورت درخواست، کالا‌های با مبدا ترکیه به ارزش کمتر از ۵۰۰۰ دلار آمریکا یا معادل آن به لیر ترکیه می‌توانند از رویه‌های صادراتی معاف شوند.

تسهیلات تجاری بدون رویه گمرکی

چون وضعیت کالا‌های ترک یا اتحادیه اروپا که به مناطق وارد شده اند تغییر نمی‌کند، این کالا‌ها هنگام ورود به قلمرو‌های گمرکی ترکیه یا اتحادیه اروپا از حقوق گمرکی معاف می‌شوند. کالا‌های مبدأ کشور ثالث هنگام ورود به مناطق آزاد یا هنگام صادرات به کشور دیگری غیر از ترکیه یا اتحادیه اروپا از حقوق گمرکی معاف هستند.

دسترسی آسان به کشور‌های اتحادیه اروپا

از آنجایی که مناطق آزاد بخشی از قلمرو گمرکی ترکیه و اتحادیه اروپا هستند، کالا‌های در گردش آزاد [۲]را می‌توان با گواهی A.TR [۳]به کشور‌های اتحادیه اروپا ارسال کرد. عوارض گمرکی کالا‌های مبدا کشور ثالث نیز در هنگام ورود به مناطق آزاد پرداخت نمی‌شود. با این حال، کالا‌های مبدأ کشور ثالث که در گردش آزاد نیستند، تنها پس از پرداخت عوارض گمرکی بر نرخ‌های تعیین شده در تعرفه مشترک گمرکی، می‌توانند با گواهی A.TR به کشور‌های اتحادیه اروپا ارسال شوند.

رفتار برابر

مشوق‌ها و مزیت‌های ارائه شده در مناطق آزاد برای همه بنگاه‌ها صرف نظر از منشأ آن‌ها در دسترس است.

نداشتن محدودیت زمانی

کالا می‌تواند بدون محدودیت زمانی در مناطق باقی بماند.

مدیریت فعالیت‌های تجاری با توجه به تقاضا‌ها و شرایط بازار

در مناطق آزاد ترکیه، مگر در مواردی که تولیدکنندگان تقاضا کنند، هیچ گونه اختیاری در مورد قیمت، کیفیت و استاندارد‌ها به موسسات و آژانس‌های عمومی اعطا نشده است. همچنین مقررات قانونی مربوط به تعهدات گمرکی و ارزی در مناطق قابل اجرا نیست.

فرصت حسابداری تورمی

هر پرداخت در مناطق آزاد ترکیه با ارز‌های قابل تبدیل یا معادل آن به لیر ترکیه انجام می‌شود.

دسترسی به بازار‌های داخلی و خارجی

برخلاف اکثر مناطق آزاد دنیا، فروش به بازار داخلی به استثنای محصولات مصرفی و پرخطر مجاز است.

کاهش رویه‌های بوروکراتیک و مدیریت پویا

در طول فرآیند برنامه ریزی و عملیات، بوروکراسی حداقلی وجود دارد. شرکت‌های حرفه‌ای بخش خصوصی مناطق آزاد را مدیریت می‌کنند.

موقعیت استراتژیک

مناطق آزاد ترکیه نزدیک به بازار‌های اتحادیه اروپا و خاورمیانه، در مجاورت بنادر اصلی ترکیه در دریای مدیترانه، اژه و دریای سیاه هستند و دسترسی آسانی به فرودگاه‌ها و بزرگراه‌های بین المللی دارند.

استاندارد‌های زیرساخت رقابتی

زیرساخت‌های مناطق آزاد ترکیه قابل رقابت با استاندارد‌های بین المللی است.

مدیریت زنجیره تامین

مناطق آزاد ترکیه، به‌ویژه برای شرکت‌هایی که برای صادرات تولید می‌کنند، فرصت‌های مدیریت زنجیره تامین را در تامین مواد اولیه و میانی ارائه می‌دهند.

منبع: وزارت خارجه