اقتصاد۲۴-شب یلدا آیین سنتی است که ایرانیان از دیرباز با برپایی دورهمی‌های خانوادگی و دوستانه آن را پاس می‌دارند. علاوه بر میوه‌هایی نظیر هندوانه و انار که از قدیم‌الایام پای ثابت این جمع‌ها هستند، مدتی بود که آجیل و خشکبار هم به سفره یلدا اضافه شده بود. اما با نجومی‌شدن قیمت آجیل از اوایل دهه ۹۰، خشکبار نه‌تن‌ها از سفره یلدا، بلکه از سفره نوروز هم حذف شد.
ثبت تورم نقطه‌ای ۴۸ درصد در آبان سال جاری نیز باعث سقوط تقاضا برای خرید آجیل در آستانه یلدای ۱۴۰۱ شد. موضوعی که مسئولان صنفی به آن صحه می‌گذارند و می‌گویند از ابتدای سال جاری تاکنون خرید آجیل و خشکبار کاهش ۳۰ درصدی داشته است. به دنبال افزایش قیمت آجیل و خشکبار اتحادیه این صنف حتی دنبال تعیین سقف و کف قیمت آجیل شب یلداست.
بررسی‌ها از بازار آجیل و خشکبار نشان می‌دهد، قیمت آجیل درجه یک در بازار هر کیلو بین ۵۰۰ هزار تا ۶۵۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود. خرید محصولات درجه ۲ نیز بین ۳۰۰ هزار تا ۴۰۰ هزار تومان آب می‌خورد.
قیمت آجیل چند؟
در حال حاضر قیمت هر کیلو پسته در بازار از کیلو ۳۶۰ هزار تومان تا ۵۱۰ هزار تومان است. پسته فندقی ارزان‌ترین و پسته اکبری گران‌ترین نوع پسته در بازار هستند. قیمت هر کیلو مغز پسته نیز بالای ۷۰۰ هزار تومان است.
قیمت مغز بادام در بازار بین ۲۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزار تومان است. اما قیمت مغز بادام درجه یک، حتی تا کیلویی ۴۵۰ هزار تومان در حال فروش است.
بادام هندی همواره یکی از پرطرفدارترین و در عین حال گران‌ترین مغز‌های آجیل به شمار می‌رود. قیمت این محصول هم‌اکنون بسته به کیفیت آن بین ۴۵۰ هزار تا ۵۵۰ هزار تومان در حال عرضه است. قیمت مغز فندق نیز به مانند پسته و بادام‌هندی نیم میلیونی است.
نکته قابل‌توجه این است که اختلاف قیمت در آجیل و خشکبار بسیار زیاد است و در برخی موارد این اختلاف قیمت بسته به نوع کیفیت حتی به بالای ۲۰۰ هزار تومان نیز می‌رسد.
قیمت یک کیلو تخمه کدو حتی از قیمت یک کیلو گوشت هم فراتر رفته است. قیمت این محصول پرطرفدار از کیلویی ۱۵۰ هزار آغاز می‌شود و به ۳۰۰ هزار تومان هم می‌رسد.
بیشتر بخوانید: قیمت‌های نجومی آجیل در آستانه شب یلدا
شاید از نخودچی و بادام زمینی بتوان به‌عنوان ارزان‌ترین نوع آجیل نام برد که قیمت آن از برنج ایرانی که مدت‌هاست از سفره بسیاری از خانواده‌ها حذف شده، فراتر رفته است. در حال حاضر نخودچی بین ۷۰ هزار تا ۹۰ هزار تومان و بادام‌زمینی بین ۹۰ هزار تا ۱۵۰ هزار تومان قیمت دارند.
کاهش ۳۰ درصدی خرید آجیل و خشکبار
مصطفی احمدی، عضو اتحادیه آجیل و خشکبار، درباره وضعیت قیمت آجیل در آستانه شب یلدا عنوان کرد: در سال جاری تقاضا برای خرید آجیل و خشکبار حدود ۳۰ درصد کاهش پیدا کرد.
او افزود:، اما از آنجایی که آجیل شب یلدا، آجیلی خاص و فقط برای یک شب است، ما در اتحادیه به‌مانند سال‌های گذشته با یک کار کارشناسی به دنبال تعیین کف و سقف قیمت برای آجیل شب یلدا هستیم.
قیمت آجیل در شب یلدا مشمول دستور می‌شود؟
احمدی با بیان اینکه قیمت تعیین‌شده بین روز‌های ۲۲ تا ۲۴ آذرماه به مردم اعلام خواهد شد، بیان کرد: پیش‌بینی می‌کنیم که با توجه به نزدیکی به شب یلدا و جام جهانی خرید مردم افزایش پیدا کند.
این فعال صنفی با بیان اینکه بعضی محصولات به دلیل خشکسالی با کاهش تولید مواجه شدند، یادآور شد: به‌طورکلی قیمت آجیل و خشکبار به قیمت ارز، عرضه و تقاضا و وضعیت بارندگی بستگی دارد. در حال حاضر مغز بادام درختی، مغز گردو، تخمه آفتاب‌گردان به دلیل اینکه تولید آن نسبت به تقاضا کمتر است برای کنترل بازار اقدام به واردات این محصولات خشکبار می‌کنیم.
بر اساس این گزارش، به‌رغم اینکه قیمت‌گذاری دستوری در سایر بازار‌ها بار‌ها اجرا شده و هیچ‌گاه نتیجه مثبتی در پی نداشته، این بار قرار است چنین سیاستی در بازار آجیل و خشکبار به آزمون و خطا گذاشته شود. اما آیا این سیاست در بلندمدت کارآمد است؟