اقتصاد۲۴- میناسادات حسینی: مشاهدات اقتصاد ۲۴ نشان می‌دهد قیمت دلار در بازار غیررسمی دوباره کانال شکنی کرده و مرز ۳۸ هزار تومان را پشت سر گذاشته است؛ این در حالی است که دلار نسبت به روز گذشته که در رقم ۳۶۹۰۰ تومان بسته شد بیش از هزار تومان افزایش قیمت داشته است. نرخ‌های دیگر دلار همچون دلار نیمایی و دلار در بازار متشکل ارزی هم امروز را با رشد قیمت پشت سر گذاشتند؛ به طوری که دلار توافقی به ۳۵۶۰۰ تومان و دلار نیما به ۲۸۵۷۰ تومان رسید.
اما سوال اصلی این است که افزایش قیمت دلار تا کی ادامه دارد و دلار با ورود به کانال جدید آیا مرز ۴۰ هزار تومانی را تا آخر آذرماه پشت سر می‌گذارد؟
شوک نااطمینانی‌های اخیر به قیمت دلار
سهراب دل انگیزان، اقتصاددان و استاد دانشگاه رازی کرمانشاه در این رابطه به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: بازار دلار هوشمندترین و حساس‌ترین بازار کنونی در اقتصاد کشور است و عجیب اینکه میزان حساسیت پذیری این بازار در طول یک سال اخیر و به خصوص در روز‌های اخیر بسیار افزایش پیدا کرده است.
این اقتصاددان با بیان اینکه سفته بازان و فعالان بازار دلار و ارز به همه اخبار و اطلاعات، چه کوتاه مدت و چه بلندمدت توجه می‌کنند، ادامه داد: بازار دلار و ارز در طول روز‌های اخیر شاهد جریانی از نااطمینانی مازاد بر قبل شده است. علاوه بر نااطمینانی‌های قبلی اعم از تحریم ها، اف ای تی اف و به بن بست رسیدن برجام، با رفتار‌ها و تصمیماتی که در حوزه اقتصاد داخلی توسط مسئولان کنونی دیده می‌شود بازار احساس ناامنی بیشتری پیدا کرده است.
افزایش انتظارات تورمی و قیمت دلار
این اقتصاددان با اشاره به کسری بودجه حدودا ۳۰۰ هزار میلیاردی دولت می گوید: هیچ بخشی از مصرف کنندگان بودجه حاضر نیستند صرفه جویی کرده و از دریافت بودجه چشم پوشی کنند. این موضوع به این معناست که تامین کسری بودجه باید از طریق چاپ پول یا از طریق روش‌هایی که نقدینگی را گسترش می‌دهد، اتفاق بیفتد. این به این معناست که کالایی که به صورت روزمره مورد مصرف مردم است مشمول تورم خواهد بود و این افزایش قیمت‌ها قاعدتا منجر به افزایش انتظارات تورمی خواهد شد.
دل انگیزان می افزاید: از طرف دیگر نوع تصمیماتی که در سیستم اقتصاد ایران گرفته می‌شود اعم از بخش‌های صنعت، خودرو، نفت، ساختمان و مسکن و... نشان می‌دهد که دولت هیچ برنامه منسجم، دقیق و درستی برای کنترل این بخش‌ها ندارد و «باری به هر جهت» تمام سیستم اقتصاد کشور را جلو می‌برد.
رفتار مشکوک طرف چینی با ایران
این استاد دانشگاه رازی کرمانشاه به اقتصاد ۲۴ تصریح می‌کند: قرارداد بلندمدت ۶۰ میلیارد دلاری گازی چین و قطر و همچنین قرارداد استراتژیک بلندمدت چین و عربستان، نیز در روز‌های اخیر بر فضای نااطمینانی از آینده در کشور شدت بخشیده است. در کنار قرارداد چین و عربستان، میان این دو کشور تفاهمنامه‌هایی به امضا رسیده که در آن‌ها منافع ایران نادیده گرفته شده است.
بیشتر بخوانید: آژیر قرمز قیمت دلار در دولت سیزدهم به صدا درآمد
به اعتقاد دل انگیزان، ابهام در اینکه «آیا اقتصاد ایران در دنیا یک اقتصاد تنهاست؟» یا «اقتصاد ایران یک اقتصاد دارای بحرانی است که ممکن است به بحران‌های بزرگ‌تر دچار شود؟» و «جایگزین رفتار‌های چین در شرایط کنونی چیست و دولت چه تصمیمی می‌خواهد در مقابل رفتار‌های چین بگیرد؟» بر پیچیدگی آینده اقتصاد کشور افزوده و بر نااطمینانی‌ها افزوده است.
چرا سرمایه مردم به سمت بازار دلار و طلا رفت؟
این اقتصاددان معتقد است: گره بزرگ‌تر از همه این مسائل، «اعتراضات داخلی» است که باعث شده رابطه بین حاکمیت و مردم دچار یک شکاف شود و این شکاف می‌تواند پیام بدی برای همه فعالان در سیستم‌های اقتصادی داشته باشد به خصوص در بازار ارز.
دل انگیزان ادامه می‌دهد: در این میان آیا چشم انداز مثبتی برای بازار‌های مالی و اقتصاد ایران وجود دارد؟ چشم انداز فروش نفت بهتر است؟ چشم انداز روابط خارجی بهتر است؟ چشم انداز ارتباط با همسایگان بهتر است؟ آیا چشم انداز تولید داخلی بهتر است؟ آیا چشم انداز سر و سامان دادن به بودجه دولت بهتر است؟ خیر، چشم انداز مثبتی وجود ندارد و این چشم انداز منفی در قیمت دلار و حرکت مردم به سمت خرید ارز و طلا به وضوح نمایان است. در چنین شرایطی مردم به بازار‌هایی مثل دلار و ارز و طلا روی می‌آورند تا پول خود را تبدیل به یک دارایی کنند.
نرخ تعادلی دلار در آذر ماه
این استاد دانشگاه رازی کرمانشاه با بیان اینکه افزایش قیمت دلار تا ۴۰ هزار تومان محتمل است، می‌گوید: به نظر می‌آید دلار این هفته را در قیمت ۳۸ هزار تومان، به اضافه و منهای ۱۵۰۰ تا ۲ هزار تومان به پایان ببرد.
دل انگیزان با بیان اینکه دلار تا پایان آذر احتمالا بین ۳۶ تا زیر ۴۰ هزار تومان نوسان خواهد کرد، می‌گوید: به نظر نمی‌رسد دلار تا آخر آذر ۴۰ هزار تومان را رد کند.