اقتصاد۲۴ در باب چرایی و به‌عبارتی چگونگی رشد دیروز موارد متعددی از جمله سقف‌شکنی نرخ اسکناس آمریکایی در بازار آزاد و از همه مهم‌تر تغییر مبنای محاسبه قیمت پایه برخی محصولات در بورس‌کالای ایران عنوان‌شده‌است. حال باید دید در ادامه وزارت صمت و سایر نهاد‌های تصمیم‌گیر در این حوزه چه تدابیری را اتخاذ می‌کنند.
تاثیر اطلاعیه مهم از بورس‌کالا
نوید قدوسی- کارشناس بازار سرمایه: رویدادی که روز چهارشنبه در بازار سرمایه به‌وقوع پیوست برای معامله‌گران بسیار حائزاهمیت ارزیابی می‌شود. شاخص‌کل بورس اوراق‌بهادار تهران با یک مقاومت سنگینی مواجه بود و اغلب سهام شرکت‌های شاخص‌ساز نیز با مقاومتهای مهمی درگیر بودند، بنابراین مقداری تردید بابت اینکه آیا نماگر اصلی بورس موفق به عبور از منطقه مقاومتی می‌شود یا خیر نیز وجود داشت. روز گذشته محرک بااهمیتی مبنی‌بر تغییر مبنای محاسبه قیمت پایه محصولات در بورس‌کالای ایران به کمک بازار سهام آمد.
بر این اساس مبنای محاسبه قیمت پایه محصولات در بورس‌کالا از دلار نیمایی به دلار توافقی تغییر کرد. این مهم توام با رشدی که در نرخ دلار بازار آزاد صورت‌گرفت؛ در واقع شرایطی را ایجاد کرد که بازار بتواند با قدرت از مرز ۶/ ۱میلیون‌واحدی عبور کند.
ارزش معاملات نیز در ارقامی بیش از ۱۰هزار میلیارد‌تومان جای گرفت که چنین رقمی ماه‌هاست در بازار سهام بی‌سابقه است. گرچه درخصوص مبنای محاسبه قیمت پایه یکسری مخالفت‌هایی ابراز شده‌است؛ مبنی‌بر اینکه صنایع پتروشیمی اعلام کردند به دلیل نگرانی‌هایی که در پایین‌دست صنعت ایجادشده مبنای محاسبه قیمت پایه همانند گذشته ارز نیمایی خواهد بود. حال باید دید که در نهایت این قبیل رفت و برگشت‌ها به کجا خواهد رسید. نکته حائزاهمیت این است که اطلاعیه مهم از بورس‌کالا به بازار سهام رسیده و باعث ایجاد انرژی و هیجان در راستای عبور شاخص از رقم ۶/ ۱میلیون واحد شد.
در باب ارزندگی نیز مدت‌هاست تاکید می‌شود که سهام ارزنده در بازار وجود دارد و با توجه به چشم‌اندازی که در تورم و رشد نرخ ارز ایجادشده طبیعتا P/ E ttm بازار هم می‌تواند افزایشی شود.
به‌این‌ترتیب صحبت از ارقامی در محدوده ۵ و ۶مرتبه احتمالا دیگر موضوعیتی نخواهد داشت، چراکه به‌راحتی بازار می‌تواند به P/ Eهای بالاتر دست‌یابد. در کنار بحث ارزندگی، زمانی‌که شوک‌های تورمی و ارزی روی می‌دهد؛ در واقع هجوم سفته‌بازانه باعث تقویت تقاضا در بازار‌های سرمایه‌گذاری می‌شود که در ادامه نیز رشد قیمت‌ها را به‌دنبال خواهد داشت. طبیعتا بازار سرمایه هم یکی از بازار‌هایی است که در شرایط این‌چنینی می‌تواند هدف حرکت نقدینگی قرار گیرد و با افزایش قیمت‌ها همراه‌شود.
به لحاظ رشد P/ E ttm بازار و به‌نوعی چشم‌انداز افزایشی در سودآوری شرکت‌ها، می‌توان در بازار نیز انتظار رشد P/ E را داشت. از سویی با توجه به هجوم سفته‌بازانه که در بازار‌های مختلف اتفاق می‌افتد این مهم هم در جای خود می‌تواند به‌عنوان نیروی مضاعفی در جهت افزایش قیمت‌ها درنظر گرفته شود، بنابراین اگر ارز بتواند سطوح فعلی را حفظ کند و به حرکت صعودی خود ادامه دهد، هرچند ممکن است حرکت افزایشی دلار کند‌تر از گذشته شود و بتواند در سطوح فعلی تثبیت شود، اما در ادامه توام با بازگشت به روند صعودی یقینا این مهم می‌تواند به رشد بازار کمک کند.
در باب عبور شاخص‌کل بورس تهران از سقف تاریخی نیز به‌نظر می‌تواند فضایی ایجاد شود که شاخص از چنین محدوده‌ای عبور کند. در چنین شرایطی باید ارزیابی‌ها به‌طور مجدد به‌روز شوند و با توجه به سایر پارامتر‌های موجود در اقتصاد که به‌نوعی در باب ارزندگی بازار سهام نیز اثرگذار هستند، به‌طور مجدد بازار سهام و روند حرکتی شاخص‌های سهامی مورد ارزیابی قرار گیرند.
بیشتر بخوانید: روز تاریخی بورس در هفته اول دی ماه در ۱۴۰۱
نقش بودجه در عبور از سقف تاریخی
حمیدرضا مهرآور - کارشناس بازار سرمایه: احتمال شکست مقاومتهای پیش‌روی شاخص‌کل بورس اوراق‌بهادار تهران با توجه به اینکه نرخ دلار در بازار آزاد و نیمایی به یکدیگر نزدیک شده‌است، در روز‌های آینده بسیار بالا ارزیابی می‌شود. انتظار می‌رود که بانک‌مرکزی در این نوبت نرخ تسهیلات را آنچنان افزایش ندهد که سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه برای معامله‌گران با ابهام مواجه شود. زمانی‌که بازده بدون‌ریسک از طریق نرخ سود سپرده یا گواهی سپرده افزایش پیدا می‌کند طبعا انگیزه خرید و فروش در بازار سرمایه کاهش می‌یابد.
باید توجه داشت که از سال۱۳۹۹ به بعد تمامی بازار‌ها به‌جز بازار سرمایه با رشد همراه بودند و به همین دلیل انتظار می‌رود این بازار همانند گذشته نسبت به سایر بازار‌های مالی بتواند افزایش سودآوری را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورد. حضور در بازار سهام با توجه به اینکه نیاز به منابع مالی کمتری دارد می‌تواند از مزایای فعالیت در این بخش از اقتصاد در جهت کسب سود تلقی شود، به‌طوری‌که هر فردی متناسب با میزان نقدینگی خود می‌تواند وارد این بازار شود، بنابراین با حجم درآمدی اندک در حد یک یا دو‌میلیون‌تومان یا حتی کمتر هم سرمایه‌گذار می‌تواند در این بازار کسب سود کند. در نقطه مقابل در بازاری همانند مسکن یا طلا چنین امکانی فراهم نیست.
از سویی عواقبی که سرمایه‌گذاری در بازاری همانند طلا یا ارز برای کشور دارد نه‌تن‌ها در بازاری همانند بازار سرمایه وجود ندارد بلکه سرمایه‌گذاری در این بخش از اقتصاد از جنبه‌های مثبت متعددی برخوردار است. باید توجه سیاستگذاران اقتصادی به بازار سرمایه افزایش پیدا کند و تمام توانایی خود را در راستای حرکت پول‌های پارک‌شده به سمت جریان دادوستد‌های بازار سهام به‌کار گیرند.
در باب اینکه آیا شاخص‌کل بورس تهران می‌تواند از سقف تاریخی گذشته عبور کند نیز این مهم موضوعی بوده که ارتباط زیادی با مقوله بودجه‌کشور در سال۱۴۰۲ دارد. اینکه در بودجه‌نرخ حامل‌های انرژی و سایر موارد چگونه مورد ارزیابی و تصویب در مجلس قرار می‌گیرد نیز برای معامله‌گران حائزاهمیت است. در صورتی‌که مباحث موجود در بودجه‌عامل بازدارندگی نداشته باشند احتمالا می‌توان از مرز سقف‌های گذشته نیز در بورس تهران عبور کرد.