اقتصاد۲۴- نابسامانی بازار ارز و تاثیری که بر بازار‌های موازی دارد موجب شده تا بانک مرکزی به افزایش نرخ سود بانکی به عنوان یک گزینه روی میز شورای پول و اعتبار فکر کند. در چند سال اخیر جذاب بودن بازار‌های سرمایه‌ای مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو موجب شده تا مردم رغبت کمتری به سپرده گذاری در بانک‌ها داشته باشند.
چرا که پایین بودن نرخ سود سپرده بانکی با توجه به تورم موجب شده است تا بسیاری از آن‌هایی که پول نقد دارند، سپرده گذاری در بانک‌ها را دیگر مناسب حفظ ارزش پول خود ندانند. اما باید دید که واقعا چه نرخی می‌تواند برای مردم جذاب باشد و آن‌ها را ترغیب به سپرده گذاری در بانک کند و به این ترتیب بخشی از نقدینگی سرگردان در بازار‌ها جمع شود.
بیشتر بخوانید: نرخ سود بین بانکی بالا رفت
البته در این مدت اخبار زیادی مبنی بر افزایش ۵ درصدی نرخ سود بانکی منتشر شد که بانک مرکزی این موضوع را رد کرد. مسئولان بانکی در بهترین حالت افزایش سه تا پنج درصدی نرخ سود بانکی و رسیدن این سود به ۲۱ تا ۲۳ درصد را مناسب می‌دانند.
در این میان، مجوز انتشار اوراق گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام در نشست روز سوم دی‌ماه سال جاری هیئت عامل بانک مرکزی تصویب و در همان روز به شبکه بانکی کشور ابلاغ شد. این موضوع از مهم‌ترین تصمیمات بانکی دوره ریاست کلی صالح آبادی در بانک مرکزی، محسوب می‌شود.
این اوراق با نرخ سود علی‌الحساب ۲۳ درصد منتشر می‌شود و فروش آن صرفاً برای افراد حقیقی ایرانی بالای ۱۸ سال مجاز است، مدت این اوراق حداکثر یک‌ساله است، اما بانک مرکزی به بانک‌ها این اجازه را داده است که این اوراق را با سررسید‌های زیر یک سال نیز منتشر کنند.
در عین حال با آنکه هنوز شورای پول و اعتبار رسما درباره نرخ سود بانکی، مصوبه‌ای نداشته است با انتشار اوراق با نرخ سود علی‌الحساب ۲۳ درصد، همزمان خبر‌هایی از افزایش نرخ سود سپرده بانکی به ۲۴ تا ۲۵ درصد در برخی بانک‌های دولتی و خصوصی منتشر شده است، تا فضای رقابتی بین بانک‌ها را گرم‌تر کند. این نرخ پیش از این ۱۸ درصد بود.
این در حالی است که همانطور که گفته شد، بانک مرکزی رسما به دنبال افزایش نرخ سود بانکی در شورای پول و اعتبار است. نخستین صحبت‌های محمد رضا فرزین رویس کل جدید بانک مرکزی نیز نشان دهنده آن است که بانک مرکزی به دنبال استفاده از ابزار نرخ بهره است.
لزوم افزایش نرخ سود بانکی
بهاالدین حسینی هاشمی، کارشناس ارشد حوزه پولی و بانکی گفت: قطعا افزایش نرخ سود بانکی به تنهایی نمی‌تواند بازار‌ها را به تعادل برساند، اما این کار بخش زیادی از سپرده گذاران که پول خود را در بانک‌ها می‌گذارند را متقاعد می‌کند که همچنان در بانک‌ها سپرده گذاری کنند و سود بدون ریسکی را دریافت کنند.
این کار با توجه به ریسک بازار‌های دیگر می‌تواند برای این دسته افراد جذاب باشد. بدین شکل این منابع پولی در بانک‌ها می‌ماند و دوام و پایداری سپرده‌ها بیشتر می‌شود و همچنین موجب می‌شود پول به بازار‌های دیگر نرود و تقاضا‌های کاذب را حذف کند.
حسینی هاشمی ادامه داد: وقتی جلوی سیال بودن پول‌ها گرفته شود و ماندگاری داشته باشد بانک می‌تواند بر اساس سیاست‌های بانک مرکزی، این منابع را به بخش‌های مفید اقتصاد اختصاص دهد و از این منابع برای تامین سرمایه در گردش واحد‌های تولیدی و سرمایه گذاری‌های جدید و سرمایه در گردش سایر بنگاه‌های اقتصادی بهره جوید.
کارشناس ارشد حوزه پولی و بانکی اظهار کرد: افزایش نرخ سود بانکی یک ابزار کارآمد و موثر است که در تمام دنیا اجرا می‌شود تا بتواند تقاضا‌های کاذب را حذف کند و جلوی تقاضا‌های غیر ضرور را بگیرد. این اقدام بانک مرکزی به عنوان یک راهکار در جهت کنترل نقدینگی می‌تواند تورم را کاهش دهد و می‌تواند عاملی برای سرمایه گذاری باشد.
حسینی هاشمی در این خصوص که نرخ سود بانکی چگونه می‌تواند برای مردم جذاب باشند و اعتماد‌ها را برای سپرده گذاری در بانک‌ها جلب کند، گفت: باید نرخ سود بانکی حداقل به ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش پیدا کند تا جذابیت داشته باشد.
ریسکی که سرمایه گذاری در بازار‌های سرمایه‌ای دارد (که در اقتصاد به آن صرف ریسک می‌گویند) چیزی در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد است که اگر افراد به طور مستقیم معامله کنند ممکن است زیان‌های بیشتری هم در بر داشته باشد؛ لذا تعداد زیادی از مردم ترجیح می‌دهند در بانک سپرده گذاری کنند و از بانک‌ها سود بدون ریسک بگیرنتا اینکه وارد بازار‌های دیگر شوند.
وی ادامه داد: هر چقدر نرخ سود بانکی کمتر باشد اثربخشی خود را از دست می‌دهد. با نرخ تورم و مولفه‌های اقتصادی حداقل باید ۲۵ تا ۳۰ درصد به سپرده‌ها سود دهند تا اینکه ماندگاری در بانک‌ها ایجاد شود. کمتر از این، اثر ماندگاری را کم می‌کند.
منبع: همشهری