اقتصاد۲۴- چند هفته‌ای می‌شود که زمستان سخت ایران شروع شده و گاز صنایع سهمیه‌بندی است؛ این در حالی است که ایران هشدار زمستان سخت اروپا را می‌داد، اما اکنون خود درگیر یک زمستان سخت شده است.
زمستان و قطعی گاز با هم گره خورده‌اند و هر سال با شروع فصل سرما شاهد سهمیه بندی گاز و افزایش قیمت حامل‌های انرژی هستیم. این موضوع امسال نیز در کشور اجرایی شده و صنایع، گازی برای مصرف ندارند و به ناچار به سوی مازوتسوزی رفته‌اند؛ به واسطه مازوت سوزی، اما سلامت مردم به خطر افتاده و خسارت‌های جبران ناپذیری نیز برای محیط زیست و اقتصاد بر جای خواهد گذاشت.
البته به جز صنایع، مصارف خانگی نیز نقش موثری در افزایش مصرف و گاه حتی اتلاف گاز دارد. مسئولان با تاکید مداوم بر رکوردشکنی مصرف گاز شهروندان نسبت به این امر هشدار می‌دهند.
اما همان طور که گفته شد مشکل اساسی این روز‌ها نبود گاز برای صنایع است که مازوت نیز نمی‌تواند جایگزین درستی برای آن باشد.
زمین خوردن صنایع صادرات‌محور
در حال حاضر گاز بسیاری از صنایع قطع شده و این روز‌ها صنایع پتروشیمی و شرکت‌های تولید آهن و فولاد نیز در وضعیت وخیمی قرار گرفته‌اند. چرا که از یک سو گازی برای مصرف ندارند و از سوی دیگر نیز برای مصرف منابع آبی مشکل دارند در نتیجه شرکت‌ها و صنایع مجبور به توقف تولید هستند.
پتروشیمی فن‌آوران از جمله شرکت‌هایی است که به تازگی خط تولید متانول خود را متوقف کرده است.
بر اساس اخرین گزارش منتشرشده از عملیات این شرکت روی سامانه کدال، مقدار تولید متانول داخلی این شرکت در آذرماه نسبت به آبان‌ماه با کاهش روبرو بوده است.
در همین حال متانول صادراتی این شرکت نیز در این ماه با کاهش جدی نسبت به ماه قبل روبرو بوده است. این وضعیت البته مختص پتروشیمی فن‌آوران نیست و تمامی شرکت‌های پتروشیمی با این مشکل مواجهند.
در حالی بی‌تدبیری مکرر دولت‌ها در تولید گاز، پتروشیمی‌ها را از تولید متانول عقب انداخته است که این محصول همواره یکی از مهمترین ارکان ارزآوری اقتصاد محسوب می‌شود.
این مشکل را البته باید به صنایع ارزآور دیگر نظیر فولادی‌ها نیز تسری داد.
اگرچه برخی کارشناسان معتقدند که قطعی گاز برای صنایع زیان‌ساز نیست و در این مدت صنایع به تعمیرات ماشین‌آلات خود می‌پردازند و کمبود تولید در سودآوری آن‌ها تاثیر ندارد.
با این حال، اما در مقابل، گروهی دیگر از کارشناسان عقیده دارند که قطعی گاز، تولیدات صنایع را متوقف می‌کند و این موضوع زیان شرکت‌ها را افزایش می‌دهد و به تبع آن، کاهش جذابیت سهام آن‌ها در بورس را هم به دنبال دارد.
از بین رفتن جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس
احسان رضاپور، کارشناس بازار سرمایه در این باره به تجارت‌نیوز گفت: «محدودیت استفاده از گاز صنایع، امسال با برنامه‌ریزی رخ داد که موجب شد برخی از شرکت‌ها دوره تعمیرات اساسی و اورها‌ل‌های خود را به این دوره زمانی منتقل کنند.»
وی ادامه داد: «تا زمانی که این رویه وجود داشته باشد یعنی یک ریسک یا محدودیت جدید به فضای تولید تحمیل شود، سرمایه‌گذاران با در نظر گرفتن شرایط رقبا علاقه کمتری به سرمایه‌گذاری در صنایع خواهند داشت.»
بیشتر بخوانید: نفت ۱۴۰ دلاری می‌شود؟
رضاپور افزود: «این در حالی است که کشور‌های منطقه با پیشنهاد‌ها و راهکار‌های جذاب، سعی در مشارکت حداکثری سرمایه‌گذاران در واحد‌های صنعتی و تولیدی دارند.»
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: «افزایش و ادامه‌دار بودن ریسک‌ها می‌تواند باعث که میزان رقبت مردم برای سرمایه‌گذاری در صنایع کاهش یابد.»
اثر قطعی گاز صنایع بر بورس
رضاپور اظهار کرد: «قطعی گاز یا برق به دو صورت می‌تواند روی بازار سرمایه تاثیر داشته باشد؛ نخست روانی و بر اساس اخبار و دوم تاثیر عملیاتی و مالی که می‌تواند روی فروش و درآمد صنایع تاثیرگذار باشد.»
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: «حال اگر این قطعی موقتی باشد تاثیر آن نیز موقت خواهد بود، اما در اگر این محدودیت‌ها هر سال و در بلندمدت اجرایی می‌شود می‌تواند روی وضعیت سرمایه‌گذاری روی صنایع تاثیرگذار باشد.»
اگرچه هر ساله شرکت‌های بزرگ و صنایع مادر در کشور با قطعی گاز و برق روبرو هستند، اما به نظر می‌رسد حل این مشکل در اولیوت هیچکدام از دولت‌ها نبوده است؛ دولت سیزدهم هم مانند دولت‌هی پیش از خود اهمیت این مساله را درک نکرده است.
به این ترتیب همان‌گونه که صنایع در تابستان امسال با قطعی برق و اورهال اجباری روبرو شدند، حالا با زمستانی سخت به دلیل قطعی گاز مواجه هستند.