اقتصاد۲۴ چند روزی می‌شود که بودجه سال آینده تقدیم مجلس شده است. این بودجه نسبت به سال گذشته تغییرات بسیار زیادی داشت که اغلب این تغییرات به زیان بورس تمام می‌شود. در یکی از بند‌های بودجه سال آتی مقرر شده است نرخ خوراک پتروشیمی به ۷ هزار تومان برسد؛ این سقف در سال گذشته ۵ هزار تومان بود؛ بنابراین طبق فرمول ۴۰ درصدی فولادی‌ها، نرخ گاز برای این صنعت نیز برابر با ۲۸۰۰ تومان خواهد بود.
افزایش نرخ خوراک به یکی از معضلات بازار سرمایه تبدیل شده و احتمالا به واسطه این موضوع سال آینده با کاهش سودآوری صنایع روبه‌رو شویم. در زمان جنگ روسیه و اوکراین میزان عرضه گاز کاهش یافت و نتیجه آن رشد قیمت گاز در هاب اروپا و افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها بود.
این افزایش قیمت گاز تا جایی پیش رفت که در پاییز ۱۴۰۰ حاشیه سود متانول‌سازان به کمتر از ۴۰ درصد رسید و اکنون در محدود ۱۵ تا ۲۰ درصدی است و این یعنی فاجعه عمیق برای صنایع. بر اساس بودجه سال ۱۴۰۲ نرخ خوراک پتروشیمی‌ها افزایش ۴۰ درصدی داشته و به عقیده کارشناسان این موضوع زیان حدودا ۲۰ تا ۳۰ همتی به صنایع بورسی تحمیل می‌کند.
بررسی اظهارات نشان می‌دهد که اغلب پتروشیمی‌ها نرخ خوراک را مقصر زیان می‌دانند و افزایش قیمت گاز را یک روند طبیعی تلقی می‌کنند. البته به جز پتروشیمی‌ها صنعت سیمان نیز به علت استفاده از گاز زیان‌ده خواهد شد.
فرمول نرخ خوراک چیست؟
طبق فرمول هر مترمکعب گاز ۴۰ سنت یعنی در حدود ۱۸ هزار تومان است؛ البته با توجه به تعیین سقف ۵ هزار تومانی این محدوده ۱۱ هزار تومانی اکنون اعمال نشده است. بر اساس آمار، نرخ خوراک پتروشیمی‌ها با افزایش ۴۰ درصدی به ۷ هزار تومان رسیده که پتروشیمی باید از سال آینده تمامی این مبلغ را پرداخت کنند.
پس از انتشار بودجه ۱۴۰۲ انجمن صنایع پتروشیمی و فعالان بورسی اعتراضات بسیار زیادی نسبت به این نرخ داشتند و در نهایت اعلام کردند که شاخص هاب‌های اروپایی حذف شود و از نرخ‌های مصوب در کشور استفاده شود. در این صورت نرخ گاز صنایع از حدود ۴۰ به حدود ۱۱.۵ سنت خواهد رسید و این یعنی گاز صنایع بسیار ارزان‌تر از اعداد اعلام شده در بودجه سال آتی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: عکس/ نامه شورای رقابت به بورس
نرخ خوراک پتروشیمی‌ها گران است؟
سیدحمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی صنعت و تجارت با ارزیابی قیمت در نظر گرفته شده برای خوراک گاز پتروشیمی‌ها عنوان کرده است: بهتر است به جای مقایسه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها با کشور‌های مصرف‌کننده اروپایی، این نرخ را با دیگر صنایع نیز مقایسه کنیم. در کنار پتروشیمی صنایع دیگری داریم که حدود ۶۰ میلیون مترمکعب گاز مصرف می‌کنند، اما پتروشیمی‌ها ۱۰ برابر گران‌تر این گاز را دریافت می‌کنند.
وی در ادامه به فردای اقتصاد گفته است: آمریکا که تا سال ۲۰۰۸ واردکننده نفت خام بوده، در حال تبدیل شدن به رقیب ایران در صنعت پتروشیمی است. نرخ فعلی خوراک پتروشیمی‌ها در کنار مشکلات مربوط به تحریم، حمل‌ونقل و هزینه انتقال پول و مواردی از این دست سبب شده تا مزیت رقابتی خود را در بازار از دست بدهیم.
نرخ خوارک عامل زیان صنایع می‌شود؟
نرخ خوراک صنایع همواره برای صنایع مشکل‌ساز است و این مشکل در بودجه سال ۱۴۰۲ وخیم‌تر شد و نرخ ۵ هزار تومانی خوارک با افزایش ۴۰ درصدی به ۷ هزار تومان رسید. در حال حاضر صنایع به علت تحریم‌ها، قطعی گاز و برق و امثال این موارد زیان‌های سنگینی متحمل می‌شوند که اگر امسال نرخ خوراک افزایش داشته باشد این زیان بیشتر خواهد شد.
سال گذشته صنایع به واسطه افزایش نرخ خوارک زیان کردند و احتمالا این زیان در سال ۱۴۰۲ بیشتر شود و شاهد سرخ‌پوشی این صنایع در بورس باشیم.
دلار به کمک صنایع می‌آید؟
سعید امیرشاکرمی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با تجارت‌نیوز گفت: «قرار است نرخ خوراک گازی پتروشیمی‌ها به ۷ هزارتومان برسد. طی دوسال اخیر نرخ گاز اروپا در فرمول نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی اعمال شد و صنعت پتروشیمی کشور با معضل مواجه شده و روند سودسازی صنایع به زیان‌سازی تبدیل شده است.»
وی با اشاره به زیان‌سازی شرکت‌های متانول‌ساز اظهار کرد: «شرکت‌های متانول‌سازی همچون فناوران، زاگرس و خارک در دوسال اخیر به علت تغییر نرخ خوراک با زیان شدیدی مواجه شدند و با افزایش نرخ خوراک احتمالا میزان زیان صنایع چند برابر شود.»
این کارشناس بازار سرمایه درخصوص دلار گفت: «درصورتی که نرخ خوراک تغییری نداشته باشد و همچنان با قیمت پارسال محاسبه شود؛ افزایش نرخ دلار می‌تواند به کاهش زیان صنایع کمک کند چراکه اغلب این شرکت‌ها صادراتی‌محور هستند و افزایش قیمت دلار می‌تواند به کاهش زیان و سودسازی صنایع کند.»