اقتصاد۲۴ - آمار و ارقام متناقض ارائه شده توسط مسئولان مختلف سازمان زندان‌های کشور حالا شاید به محل جدی برای اختلاف بر سر هزینه و بودجه لازم برای نگهداری هر زندانی در کشور تبدیل شده است.
آمار و ارقامی گاه با فاصله نجومی از یکدیگر در حالی توسط مسئولان مختلف سازمان زندان‌ها در دوره‌های مختلف و حتی مسئولان سازمان‌های دیگر طرح شده است که همین مساله منجر به بروز اختلاف میان ارقام و البته هزینه‌های انجام شده برای زندان‌ها شده باشد.
به گزارش اقتصاد ۲۴ ، اما آنچه بار دیگر مساله هزینه‌های هر زندانی بر کشور و دخل و خرج نامتوازن سازمان زندان‌ها را بر سر زبان‌ها انداخت مساله عفو بزرگ رهبری به مناسب سالگرد فرارسیدن ۲۲ بهمن ماه و پیروزی انقلاب اسلامی بود، عفوی که تقریبا همه از آن استقبال کردند، اما شاید اگر نگاهی به وضعیت بودجه و هزینه‌های سازمان زندان‌ها بیاندازیم، آن وقت می‌توان تصور کرد که مسئولان این سازمان احتمالا از همه بیشتر خوشحال‌ترند و از آن استقبال کردند.
روسای سازمان زندان ها همیشه از نبود بودجه گفته اند
اما نکته جالب و شاید عجیب دیگر فارغ از ارقام مختلف گفته شده درباره هزینه هر زندانی که بار‌ها نیز تکرار شده، شاید این باشد که تقریبا در دوران تمامی روسای سازمان زندان‌های کشور، از ناتوانی این سازمان در پوشش هزینه‌های زندانیان سخن گفته می‌شود.
۳۰ مهر سال ۱۳۹۰ اسماعیلی، رئیس وقت سازمان زندان‌ها درباره بودجه اندک این سازمان و نپرداختن آن در دو ماه ابتدای سال، سخن گفت.
اسماعیلی در آن زمان گفته بود که زندان‌ها جا ندارند و سازمان زندان‌ها هم پول ندارد. اسماعیلی از بودجه زندان‌ها گلایه کرده و گفته بود: «سازمان زندان‌ها بدهکارترین سازمان به بازار است.»
وی دلیل این بدهکاری را عدم توان در تامین هزینه زندانیان بر شمرده که طبق محاسبات مسئولان سازمان، روزانه ۲۰ هزار تومان بوده است. به بیان دیگر، هزینه نگهداری، خوراک، پوشاک، برق، آب و اسکان زندانیان با محاسبه دستمزد نیرو‌های سازمان زندان ها، روزانه ۵ میلیارد تومان برای خزانه، در آن زمان هزینه داشت.
سازمان زندان‌ها توانایی سیر کردن زندانیان را نداشت!
۹ دی ماه سال ۱۳۹۶، اصغر جهانگیر، رئیس وقت سازمان زندان‌های کشور در پاسخ به سوالی در مورد کاهش بودجه سازمان زندان‌ها در لایحه بودجه سال آینده، از کاهش ۱۳ درصدی بودجه جاری این سازمان در لایحه بودجه سال ۹۷ در مقایسه با بودجه سال قبلش خبر داد و گفته بود: «هفته گذشته در جلسه کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی حضور یافتیم و نسبت به این کاهش اعتراض و اعلام کردیم که کاهش بودجه جاری سازمان زندان‌ها می‌تواند مشکلات زیادی را برای زندان‌ها ایجاد کند.»
رییس وقت سازمان زندان‌ها در آن زمان گفته بود: «امکان دادن سه وعده غذای مناسب به زندانیان را نداریم و بابت پول آب و برق و گاز بیش از ۸۰ میلیارد تومان بدهی داریم و ۱۰ تا ۱۵ درصد زندانیان‌مان کف‌خواب هستند. همچنین گفته بود هزینه سه وعده غذای زندانیان تنها ۵۴۰۰ تومان محاسبه شده است.»
عجیب اینکه در آن زمان (سال ۱۳۹۶) جهانگیر به عنوان رییس سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی درباره وضعیت غذای زندانیان گفته بود: «پیشنهاد سازمان زندان‌ها، افزایش مبلغ سه وعده غذای زندانیان به حداقل ۹ هزار تومان است، ولی متاسفانه افزایشی شامل مبلغ غذای زندانیان نشد و چنانچه بودجه پیشنهادی دولت اصلاح نشود، در این بخش هم دچار مشکل می‌شویم.»
تصور کنید اگر تعداد زندانیان را در آن زمان ۲۰۰ هزار نفر در نظر بگیریم و بر اساس گفته مشخص رئیس وقت سازمان زندان‌ها رقم هزینه غذای روزانه هر زندانی را ۵۴۰۰ تومان بدانیم، در واقع روزانه رقمی حدود یک میلیارد تومان هزینه فقط غذای روزانه زندانیان می‌شده است و این رقم در ماه به ۳۲ میلیارد تومان و در سال به رقم ۳۸۸ میلیارد تومان می‌رسیده است. رقمی که نه تنها کافی نبوده که جهانگیر را واداشته به صراحت بگوید از تامین غذای زندانیان نیز عاجر مانده اند.
حال فرض کنید با توجه به تورم سالیانه طی ۵ سال اخیر این رقم با تورم ۵۰ درصد بدون احتساب افزایش زندانیان و کاملا خوشبینانه تا بیش از یک هزار میلیارد تومان رشد کرده است.
حال تصور کنید به تعداد ۲۰۰ هزار زندانی اضافه نیز شده باشد.
هزینه نگهداری هر زندانی سالی بیش از ۵۰ میلیون تومان
به گزارش اقتصاد ۲۴ ، این آمار‌ها البته در حالی بیان می‌شود که معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان چهارمحال و بختیاری در ۱۴ آبان سال ۱۳۹۷ گفته بود: «هزینه نگهداری هر زندانی از بودجه عمومی کشور سالیانه به‌طور میانگین بیش از ۵۰ میلیون تومان است.»
البته این مدیر نگفته بود که دقیقا با چه متر و معیاری چنین رقمی را بیان کرده و اساسا مبنای رقم ۵۰ میلیون تومان برای هر زندانی چقدر است؟
این مدیر البته تعداد کل زندانیان را در آن زمان ۲۲۰ هزار نفر عنوان کرده بود که با همین رقم ۵۰ میلیون تومانی پس بودجه سازمان زندان‌ها باید رقمی حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان باشد.
این در حالی است که بودجه سازمان زندان‌ها ۴ سال بعد از این تاریخ یعنی در سال ۱۴۰۱، رقمی حدود ۶ هزار میلیارد تومان بوده و این به آن معناست که پس یا سازمان زندان‌ها بنا به گفته رئیس سابقش بدهکارترین سازمان دولت است و یا بودجه‌ای از غیب به کمک آن آمده است و یا اینکه ارقام گفته شده درباره نگهداری هر زندانی صحت ندارد.
بیشتر بخوانید: قصه تلاش برای ایجاد اشتغال پشت دیوارهای قزلحصار / بزرگترین زندان خاورمیانه در انتظار ورود کارآفرینان
در آذر سال ۱۴۰۰ رئیس کل زندان‌های ایلام نیز گفته بود که هر زندانی روزانه ۱۲۰ هزار تومان خرج روی دست دولت می‌گذارد؛ که در سال مبلغی در حدود ۴۴ میلیون تومان می‌شود.
بر اساس رقم ارائه شده از سوی رئیس کل زندان‌های ایلام، اگر تعداد زندانیان را ۲۴۰ هزار نفر فرض کنیم، پس سالانه رقمی حدود ۱۰.۵ هزار میلیارد تومان هزینه زندانیان بوده است؛ این در حالی است که بودجه این سازمان بر اساس لایحه طرح شده رقمی حدود ۴ هزار میلیارد تومان است.
کمک از سازمان هدفمندی یارانه‌ها برای خرد و خوراک زندانی‌ها!
کما اینکه در همان سال ۱۴۰۰ حداقل دو بار برای کسری بودجه سنگین سازمان زندان‌های کشور تلاش شده است.
نخست در ۵ آبان سال ۱۴۰۰، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها در راستای اجرای قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور مبلغ ۲۵۳۰ میلیارد ریال به سازمان زندان‌ها و و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور بابت کسری و خوراک زندانیان پرداخت می‌کند.
بار دوم نیز در تاریخ ۳ اسفند همان سال، مجلس تصویب می‌کند که سازمان زندان‌ها مجاز است تا سقف ۲۰ هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۱ و در قالب اختیارات آیین‌نامه اجرایی آن از محل فروش یا واگذاری اراضی و املاک، در آمد کسب کند.
چند زندانی در ایران داریم؟
در همین حال، اما باید توجه کرد که حسن نوروزی، نماینده مجلس و نایب رئیس کمیسیون قضایی مجلس نیز در مهر ماه سال ۱۴۰۰، تعداد کل زندانیان کشور را رقمی در حدود ۲۴۰ هزار نفر اعلام کرده بود.
البته این رقم در حالی بیان می‌شود که اصغر جهانگیر، رئیس سابق سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور در سال ۱۳۹۹ گفته بود: «٢١١ هزار زندانی موجود در زندان‌های کشور هستند که در ٢۶٨ مرکز نگهداری می‌شوند.»
به گزارش اقتصاد ۲۴ ، این دو آمار در دو سال پیاپی حکایت از آن دارد که یا همچون بودجه متناقض و هزینه‌های متناقض نگهداری زندانیان، آمار تعداد زندانیان کشور نیز متناقض است و یا اینکه به واقع در طول یک سال ۳۰ هزار زندانی به زندان‌های کشور افزوده شده است؛ بدون اینکه به بودجه و ظرفیت این زندان‌ها چندان افزوده شود.
البته گزینه سوم نیز این است که زندانی‌هایی که محکومیت کمتر از یک سال داشته یا به صورت موقت وارد زندان شده اند نیز در این محاسبه لحاظ شده اند.
افزایش زندانی‌ها و مصیبت بودجه ثابت برای سازمان زندان‌ها
این آمار البته در حالی بیان می‌شود که پس از وقایع اخیر و اعتراضات مردمی رخ داده در سه ماه ابتدای پاییز سال جاری، خبر‌ها حکایت از افزایش این میزان زندانی تا ۳۰ هزار نفر دیگر نیز داشته است، رقمی که با توجه به اعلام عفو بزرگ و عمومی رهبر انقلاب و آماری که قوه قضاییه آن را اعلام کرده به نظر می‌رسد که صحت داشته باشد.
در این شرایط و با احتساب هزینه ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی برای هر زندانی در طول ماه باید حدس زد که اگر ۳۰ هزار زندانی اضافی را برای سه ماه در اختیار سازمان زندان‌ها فرض کنیم، فقط در سه ماه اخیر هزینه‌ای بالغ بر ۴۰۵ میلیارد تومان به هزینه‌های سازمان زندان‌ها افزوده شده است.
این البته در حالی است که بودجه سازمان زندان‌ها در سال ۱۴۰۱ رقمی حدود ۶ هزار میلیارد تومان بوده و این رقم در بودجه سال ۱۴۰۲ تا رقم ۹۲۷۳ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. این افزایش یعنی ۵۴.۵ درصد تغییر و افزایش بودجه برای سازمان زندان‌ها در نظر گرفته شده است.
به گزارش اقتصاد ۲۴ ، در عین حال باید توجه کرد که با توجه به هزینه ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی برای هر زندانی در طول ماه و هزینه حدود ۵۴ میلیون تومانی هر زندانی اعم از نگهداری و خوراک و پوشش و ... در طول سال بنا به گفته خود مسئولان زندان، نگهداری ۲۴۰ هزار زندانی رقمی حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان هزینه در بردارد که باید پرسید آیا با این دخل محدود سازمان زندان‌ها می‌تواند هزینه‌ها را پرداخت کند؟
مگر اینکه فرض کنیم احتمالا مساله کمک سازمان هدفمندی یارانه‌ها نه فقط یکبار بلکه مکرر تکرار می‌شود و احتمالا کمک‌های دیگری نیز از سوی سازمان‌های مختلف به سازمان زندان‌ها برای تامین هزینه‌های جاری انجام شود وگرنه این هزینه‌های گفته شده هیچ نسبتی با بودجه‌ای که سازمان دریافت می‌کرده است ندارد.