اقتصاد ۲۴، صبا رضایی- سفر کردن در سالی که دلار نوسانات بسیاری داشت و تورم به بیش از ۶۰ درصد رسید، آنقدر‌ها هم مهم نبود؛ اما همین کاهش سفرهای داخلی و ورودی و خروجی گردشگران موجب شده افراد بسیاری در صنعت گردشگری بیکار شده و کسب و کار‌های بسیاری نیز به تعطیلی کشانده شوند.
صنعت گردشگری در دنیا به عنوان یکی از درآمدزاترین صنایع شناخته می‌شود اما این صنعت در ایران اکنون رو به نابودی است.
ناامیدی فعالان حوزه از آینده صنعت گردشگری در ایران
بسیاری از تورلیدر‌های آلمانی زبان از ادامه فعالیت ناامید شده‌اند و معتقدند باید به فکر شغل جایگزین باشند.
محمد نوروزی، فعال گردشگری در این زمینه به اقتصاد ۲۴ گفت: صنعت گردشگری در ایران نابود شده است. سال ۱۴۰۱ فقط دو تور داشتم و با اینکه مجوز داشتم توریست‌ها را به پاک ملی گلستان ببرم، اما به دلیل اختلاف بین حراست و مدیر پارک من و توریستم را از آن‌جا اخراج کردند.
وی افزود: بیشتر توریست‌های خارجی از سفر به ایران هراس دارند. سفرای کشور‌های اروپایی توصیه کرده‌اند شهروندانشان به ایران سفر نکنند و حتی سفرهای خود را به ایران لغو کنند. بسیاری از تور‌های اروپایی به ایران نیز به دلیل اعتراضات پاییز ۱۴۰۱ لغو شدند.
نوروزی گفت: بیشتر مسافران من آلمانی هستند؛ دولت آلمان هم با ایران روابط خوبی ندارد. آلمانی‌ها می‌ترسند به ایران سفر کنند چرا که گمان می‌کنند دستگیر می‌شوند! تورلیدر‌هایی که در حال حاضر تور برگزار می‌کنند، اکثرا روس زبان و چینی زبان هستند. در حال حاضر فقط تور‌های چینی و روسی در ایران برگزار می‌شود. به ندرت اتفاق می‌افتد که اروپایی‌ها به ایران سفر کنند.
این فعال گردشگری افزود: بخشی از درآمدزایی توریست‌ها برای حوزه‌های مختلف است، مثل خرید سوغات و اجاره بهای هتل‌های لوکس. ایرانی‌ها توان مالی این را ندارند که شبی ۵ میلیون تومان کرایه بها بپردازند، بنابراین باید توریست خارجی بیاوریم تا هزینه کند. البته گردشگران روسی و چینی به اندازه اروپایی‌ها خرج نمی‌کنند. بسیاری از تور‌های ویژه روس‌ها و چینی‌ها با تخفیفات بسیار بالا برگزار می‌شوند.
سالی که با امید برای صنعت گردشگری آغاز شد اما ...
امیرپویان رفیعی شاد، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران نیز به اقتصاد ۲۴ گفت: سال ۱۴۰۱ را با امید آغاز کردیم چراکه پاندمی کرونا در حال گذر بود. در حال عبور از بایکوت دو ساله گردشگری بودیم و زمزمه‌هایی شروع شد که گردشگری در حال رونق گرفتن است و شرایط رونق گردشگری فراهم است. کم‌کم سفر‌ها به تدریج شروع شد و در نوروز ۱۴۰۱ هم سفر‌ها رونق گرفت. اردیبهشت و خرداد نیز پروتکل بهداشتی و قرنطینه و شرط و شروط کرونایی برداشته شد.
وی وضعیت گردشگری در بهار ۱۴۰۱ را «بسیار مناسب» توصیف کرد و گفت: در تابستان نیز شرایط امیدوارکننده‌ای داشتیم البته گردشگری هیچگاه به رونق سال ۹۸ نرسید. درخواست‌های بسیاری نیز برای تور‌های ورودی در پاییز داشتیم. تور‌های داخلی، ورودی و خروجی بسیاری در حال برگزاری بود و برنامه ریزی‌ها برای برگزاری آن در پاییز نیز به نسبت بالا بود.
رفیعی شاد گفت: با وجود تمامی امیدواری‌ها و برنامه ریزی‌ها از شهریور با بحران مواجه شدیم. گپ کاری داشتیم و مانع بزرگی بر سر راه گردشگری ایجاد شد. سال ۱۴۰۱ تیری به پیکره نیمه جان گردشگری اصابت کرد. گردشگری دو سال بحرانی را پشت سر گذاشته بود و در این مدت نیز بسیاری از دفاتر مسافرتی تعطیل و فعالان این صنعت بیکار شدند. بعد از کرونا چالش بزرگی پیش روی گردشگری ایجاد شد که این صنعت را مجددا دچار رکود کرد.
از دولت نمی‌خواهیم دست ما را بگیرد، توقع داریم پایمان را رها کند
به گزارش اقتصاد ۲۴ ، در دوران پاندمی کرونا بسیاری از کشور‌ها نه تنها مالیات را بخشیدند بلکه بسته‌های حمایتی برای کسب و کار‌ها تدوین کرده و به آن‌ها مبلغی برای جبران خسارت پرداخت کردند. در ایران، اما سازمان امور مالیاتی برای دوران شیوع کووید نیز مالیات‌های سنگینی وضع کرد که این مسئله برای صنعت گردشگری دردسرهای بسیاری را ایجاد کرد.
رفیعی شاد در این زمینه گفت: بخشی از بحران گردشگری به دلیل رویکرد حاکمیت به این صنعت است. همواره گفته ایم از متولیان و مسئولان دولتی انتظار کمکی نداریم. در واقع از آن‌ها نمی‌خواهیم دست ما را بگیرند، توقع داریم پایمان را رها کنند. اداره شهرداری، مالیات و بیمه مشکلات بزرگی بر سر راه کسب و کار‌های گردشگری ایجاد کرده‌اند. اداره مالیاتی برای دوران کووید ۱۹، مالیات‌های سنگینی برای تاسیسات و کسب و کار‌های گردشگری تعیین کرده که منصفانه نیست.
بیشتر بخوانید: آقای وزیر! توریست امنیت می خواهد نه سیم کارت خاص/ کاپیتولاسیون مرد، زنده باد کاپیتولاسیون!
وی افزود: دولت و حاکمیت باید به صنعت گردشگری به عنوان نخستین صنعت درآمدزای دنیا بها بدهند، اما فقط به شعار‌های تبلیغاتی در دوران انتخابات بسنده می‌کنند و در عمل هیچ حمایتی از این صنعت صورت نمی‌گیرد.
این فعال گردشگری تاکید کرد: اگر دولت به این درک رسیده که تنها راه برون رفت اقتصادی کشور توجه به صنعت گردشگری است که صنعتی زود بازده بشمار می‌آید، بنابراین باید راهکاری برای عبور از بحران پیدا کند.
گردشگری خروجی رونق بیشتری دارد
اگرچه گفته می‌شود گردشگری خروجی نسبت به دیگر حوزه‌ها رونق بیشتری داشته، اما به گفته فعالان گردشگری تعداد تور‌های خروجی نیز نسبت به سال‌های قبل ۷۰ درصد کاهش داشته است.
حسین عبادتی، تورلیدر انگلیسی زبان به اقتصاد ۲۴ گفت: به صنعت گردشگری امیدی نیست. گردشگری خروجی نسبت به حوزه‌های دیگر در شرایط بهتری است. قشر مرفه همچنان به سفرهای نوروزی در خارج از کشور ادامه می‌دهد، اما سفر به کشور‌های همسایه که عموما توسط قشر متوسط انجام می‌شد، نیز از رونق افتاده است. بسیاری از تور‌ها برگزار نشده و تعداد تور‌هایی که به مقصد ترکیه و کشور‌های همسایه صورت گرفته نسبت به سال‌های گذشته بسیار کمتر شده است.
وی افزود: بعد از آنکه دولت‌های اروپایی به اتباع خود گفتند به ایران سفر نکنند، بسیاری از تور‌های ورودی امسال لغو شدند، اما همچنان تور‌های چینی و روسی برگزار می‌شوند. البته آمار این تور‌ها نسبت به دیگر کشور‌ها ناچیز است.
این فعال گردشگری تصریح کرد: قشر مرفه همچنان تور‌های کره، آرژانتین و برزیل را خریداری می‌کند. هر سال از ۱۳ و ۱۴ اسفند تور‌ها را آغاز می‌کردیم، اما امسال خبری نبود. سال بسیار بدی برای گردشگری بود. هر ساله ۳۰۰ روز از سال را در سفر بودم، اما امسال تنها سه ماه تور داشتم و بعد تور‌های ورودی تعطیل شدند. گردشگری ورودی از شهریور متوقف شد.
عبادتی معتقد است سال آینده گردشگری در بهار نیز در رکود خواهد بود. باید منتظر پاییز بود تا اگر شرایط مساعد باشد شاید توریست‌های ورودی به کشور سفر کنند.
وی در رابطه با تاثیر توافقات احتمالی سیاسی بر رونق صنعت گردشگری گفت: گردشگری ورودی به این صورت نیست که به توریست‌ها بگوییم اکنون شرایط مساعد است و به ایران بیایید، آن‌ها هم بپذیرند. حداقل یک سال طول می‌کشد تا گردشگری ورودی مجددا رونق بگیرد. اگر شرایط برای گردشگری مساعد شود، باز هم فصل بهار را از دست داده ایم.
نگرش مسئولان به گردشگری مثبت نیست
این تور لیدر انگلیسی زبان با اشاره به افزایش نرخ ارز و ارزان شدن سفر به ایران برای توریست‌های ورودی گفت: ایران جزو مقاصد بسیار ارزان برای توریست‌های ورودی است. هزینه غذا در ایران یک دلار می‌شود. مشکل اینجاست که نگرش مسئولان به گردشگری مثبت نیست و اراده‌ای برای بهبود وضعیت این صنعت وجود ندارد. این در حالی است که گردشگری صنعتی زودبازده بوده و بر اساس توسعه پایدار است.
عبادتی افزود: در حال حاضر حتی تبلیغات هم به گردشگری کمکی نمی‌کند. شرایط نامساعد است و کلیپ‌هایی که از ایران منتشر می‌شود مانع از سفر توریست‌ها به کشور می‌شود. از سویی دیگر تبلیغات منفی و حرکت‌های نامناسب در کشور فراوان است، مثلا بالا رفتن از سفارت خانه ها. در کنار سفارت آلمان (دیوارنویسی) نیز اتفاقات ناخوشایندی رخ داد. در صورتی که توریست آلمانی مهم‌ترین توریست در تمام دنیاست. آلمانی‌ها فرهنگ سفر کردن دارند، از حقوق خود اول سهم سفر را کنار می‌گذارند. توریست‌های اروپایی بعید است که به ایران سفر کنند، اما آمریکایی‌ها هرچند بسیار محدود، اما همچنان به کشورمان سفر می‌کنند.