اقتصاد۲۴- مصطفی پورکاظم شایسته، معاون امور مقابله و هماهنگی حقوقی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در گفتگو با رادیو اقتصاد درباره سهم پوشاک قاچاق در بازار ایران توضیحاتی داد. به گفته او ۶۰ درصد پوشاک قاچاق از طریق مسافران و منطقه آزاد وارد می‌شود.
سوال: چرا بازار پوشاک ایرانی همچنان جولانگاه قاچاقچیان است؟
شایسته: در رابطه با پوشاک بحث قاچاق و بحث تولید داخل با سایر کالا‌ها متفاوت است، اولا ۶۰ درصد این چیزی که ما نام می‌بریم به عنوان قاچاق که در بازار موجود است این تجارت رویه‌ای ما را در بر می‌گیرد که به اسم قاچاق تلقی می‌شود. مهم‌ترین آن هم در پوشاک بحث رویه مسافری ما است و منطقه آزاد ما است.
سوال: یعنی به این حجم سنگین بازار تحت تاثیر است؟ یعنی ما این قدر مسافر داریم؟
شایسته: ما از سال ۹۷ تاکنون که موضوع پوشاک را به طور جدی مورد رصد قرار دادیم و برای آن برنامه کنترلی قرار دادیم، اتفاقا در زمانی که بحث کرونا بود و مسافرت‌ها خیلی کاهش پیدا کرد یا اصلا انجام نشد با یک افت شدیدی از پوشاک رویه‌ای یا قاچاقی که مدنظر است مواجه شدیم.
بیشتر بخوانید: مناطق آزاد؛ وصله‌ای ناجور در اقتصاد ایران یا شاهراه توسعه؟/ بیراهه‌ای به نام ایرانیزه کردن مناطق آزاد
دو حرف است یکی این که مسافرانی که می‌روند و می‌آیند و یکی کسانی که در قالب مسافرتی به ویژه در مرز‌های غربی ما و به صورت چمدانی با استفاده از معافیت ۸۰ دلاری بخش عمده و قابل توجهی از پوشاک را وارد می‌کنند از جمله مثلا در استان آذربایجان غربی که مدنظرما است و اخیرا مطالعه کردیم و طرحی را هم برای کنترل اجرا کردیم، یک بخشی هم خود مسافران هستند که با خودشان می‌آورند که هیچ کنترلی نمی‌شود و موقع ورود هیچ مانعی برای وارد کردن کالا نیست این یک بخش است، بخش دیگری هم این است که ما یک بخشی از جهت فرهنگی و از جهت مصرف یک بخشی از پوشاکی که امروز به عنوان خارجی تلقی می‌شود همان پوشاکی است که در داخل تولید می‌شود و با نام‌های خارجی متاسفانه ارجاع می‌شود، در جا‌های مختلف مراجعه کردیم برای جمع آوری و بازدید و بازرسین متوجه شدیم که این پوشاک ایرانی است، قانون می‌گوید استعلام کنید آن چیزی را که کشف می‌کنید، ما از وزارت صمت استعلام می‌کنیم و از صمت‌های استان‌هایی که آن جا کشف می‌شود و بیش از ۷۰-۶۰ درصد به ما اعلام می‌کنند که این پارچه از جهت دوخت و خیاطی که انجام شده و مصنوعی که ساخته شده ایرانی است و برائت حاصل می‌کند، بیشترین پرونده‌های برائتی من در پوشاک است، ولی در پاسخ به سوال شما این نکته‌ای که مهم است این است که ما بعد از این اتفاقات اقتصادی که در کشور است ۳۰ درصد از حجم مصرف ما کاهش پیدا کرده است براساس اعلامی که خود اتحادیه و سایر متولیان بازار می‌گویند یعنی با توجه به سایر هزینه‌هایی که خانوار می‌کند سبد مصرف پوشاک ما کاهش پیدا کرده تا حد ۳۰ درصد و این اتفاقا فرمایش شما را تائید می‌کند که آن بخشی از قاچاق که حتی مقداری هم کاهش پیدا کرده این جا نمودش بیشتر باشد.
سوال: یک تصوری است شما هم شنیدید و آن هم این که می‌گویند در گمرک کالا‌ها جزئیات بیشتری را جز فهرست‌های موجود ندارند بنابراین می‌گویند بخش عمده‌ای از قاچاق از طریق گمرک وارد می‌شود در این حجمی که بازار تحت تاثیر آن است مثلا فرض کنید من در اظهارنامه گمرکی می‌نویسم کانتینری که وارد می‌کنم تقویم رومیزی است، ولی وقتی کانتینر را باز می‌کنیم داخلش لباس است و می‌گویند، چون در فهرست‌ها دقت کافی صورت نمی‌گیرد از آن جا است، شما چنین چیزی را تائید می‌کنید؟
شایسته: خیر، نه این که اتفاق نیفتاده باشد و اتفاق می‌افتد، ولی سهم آن خیلی کم است اگر سایر کالا‌ها را ذکر می‌کردید، می‌گفتم حجمش می‌تواند خیلی قابل توجه باشد که کشف می‌شود و پلیس در ۳۲ تا از گمرکات مستقر شده و به صورت مستقیم این نظارت را می‌کند ما در کشفیات خود در پوشاک چنین چیزی را به صورت انبوه خوشبختانه نداریم. پیشنهاد من این است که شما بخش فرهنگی آن را به طور جدی مورد توجه قرار دهیم انشاالله میل به مصرف، چون من در پاسخی که شما دادید تائید می‌کنم یکی از کالا‌هایی که ما واقعا نیاز به تولید خارجی هم نداریم و می‌توانیم در کشور خودمان استفاده کنیم پوشاک است و انشاالله کمک کنیم به تولیدکنندگان داخلی ما هم در حوزه مبارزه کمک می‌کنیم.