اقتصاد۲۴- روز گذشته دولت اعلام کرد که لایحه تشکیل وزارت بازرگانی را به مجلس ارسال کرده است. این در شرایطی است که استیضاح وزیر صمت جدی‌تر از پیش در حال پیگیری است و مشخص نیست دولت در آستانه این تصمیم مجلس با چه هدفی به دنبال دو نیم کردن وزارت صمت است.
در ادامه تلاش‌ها برای ابقای فاطمی‌امین، افرادی از وزارت صمت برای تاثیرگذاری در استیضاح به حوزه‌های انتخابیه نمایندگان رفته‌اند.
روز گذشته و پس از جلسه هیات دولت، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری از تصویب لایحه تشکیل وزارت بازرگانی در دولت خبر داد. این اقدام که به نظر می‌رسد با جدیت مجلس برای استیضاح وزیر صمت و در جهت منتفی شدن این استیضاح به جریان افتاده، پس از آن بود که محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی روز سه‌شنبه در نامه‌ای به ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور خواستار ارائه لایحه دوفوریتی تشکیل «وزارت بازرگانی داخلی و تنظیم بازار» به مجلس شد. سخنگوی دولت نیز اعلام کرد دولت در راستای عمل به بیانات رهبری در زمینه هماهنگی و همکاری و همدلی میان قوا، لایحه‌ای دوفوریتی برای تشکیل وزارت بازرگانی تصویب کرد که تقدیم مجلس می‌شود.
بر اساس آیین‌نامه داخلی مجلس لوایح دوفوریتی پس از تصویب دوفوریت حداکثر ظرف مدت شش ساعت چاپ و توزیع می‌شوند و حداکثر ۴۸ساعت پس از چاپ و توزیع در دستور کار جلسه مجلس قرار می‌گیرند. این‌گونه طرح‌ها و لوایح به کمیسیون ارجاع نمی‌شوند. در صورت تصویب دو فوریت لایحه تشکیل وزارت بازرگانی در هفته آینده در مجلس به نظر می‌رسد که در کمتر از ۱۵ روز این لایحه در مجلس به تصویب برسد، اما زمان تشکیل وزارت بازرگانی بعد از تایید شورای نگهبان و ایجاد زیرساخت‌های لازم است که زمان ایجاد آن مشخص نیست، اما به نظر نمی‌رسد که دست‌کم کمتر از ۳ماه این زیرساخت‌ها ایجاد شود.
البته هنوز نظر مجلس در خصوص تشکیل وزارت بازرگانی مشخص نیست. اگرچه بسیاری از نمایندگان به دلیل نظارت‌پذیر نبودن سازمان با تشکیل سازمان بازرگانی مخالف کردند، اما برخی از نمایندگان به صورت کلی با ایجاد تشکیلات جدید در دولت مخالف هستند، چرا که این اقدام در راستای بزرگ شدن دولت و مغایر اصل ۴۴ و کوچک‌سازی دولت می‌دانند.
استیضاح منتفی می‌شود؟
نکته‌ای که حائز اهمیت است تاثیر تقسیم وزارت صمت بر استیضاح وزیر این وزارتخانه است. اگرچه به نظر می‌رسد دولت با دو نیم کردن وزارت صمت به دنبال ابقای وزیر محبوبش است، اما نمایندگان این اقدام را بی‌تاثیر در استیضاح فاطمی‌امین می‌دانند.
لطف‌الله سیاهکلی، رئیس کمیته استیضاح وزیر صمت در همین زمینه به «دنیای اقتصاد» گفت: اصل موضوع نشان‌دهنده ناتوانی مدیریت در وزارت صمت است و درخواست تشکیل وزارت بازرگانی کمک می‌کند به اینکه استیضاح وزیر صمت رای بیاورد و آقای فاطمی‌امین جای خود را به یک فرد باتجربه و توانمند بدهد. رئیس مجلس و رئیس‌جمهور هم موافق هستند که وزارت صمت خوب اداره نمی‌شود و اگر فرض کنیم وزارت بازرگانی تشکیل شود، این موضوع زمان‌بر است در حالی‌که ما امروز در وزارت صمت گرفتاری‌های زیادی داریم؛ بنابراین باید در وزارت صمت جراحی کنیم. او ادامه داد: همه متوجه شدند که وزارت صمت خوب اداره نمی‌شود و وزیر نمی‌تواند این مجموعه را به خوبی مدیریت کند.
بیشتر بخوانید: دلیل حمایت بیش‌از اندازه دولت از فاطمی‌امین
آمار و ارقام و نارضایتی مردم در خصوص خودرو، بازار لوازم خانگی و بخش فولاد کاملا مشهود است. این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس خاطرنشان کرد: دولت معتقد است که، چون وزارت صمت بزرگ است به خوبی اداره نمی‌شود و در همین راستا لایحه تشکیل سازمان بازرگانی را به مجلس ارسال کرد، اما مجلس قبول نکرد. نظر آقای قالیباف این است که باید وزارت بازرگانی تشکیل شود و جمعی از نمایندگان با تشکیل وزارت بازرگانی موافق هستند. البته ممکن است این لایحه در صحن مجلس رای نیاورد، چون تعداد قابل توجهی از نمایندگان نیز با آن مخالف هستند.
سیاهکلی با انتقاد از اقدامات تیم رسانه‌ای وزارت صمت، تاکید کرد: با فعالیت‌های رسانه‌ای ناشیانه تیم وزارت صمت حامیان استیضاح فاطمی‌امین بر انجام استیضاح مصمم‌تر شدند این گروه جمعیتی از رسانه‌ها را مزدور خطاب کردند. این موضوع بدی است که زمانی‌که وزیر می‌خواهد به سوال جواب بدهد، به در و دیوار بزند و رسانه و نمایندگان را محکوم کند. استیضاح قباحت ندارد، بلکه ابزار نظارتی قانونی برای نمایندگان و وکلای ملت است. نهایتا اگر نمایندگان قانع شدند به استیضاح رای نمی‌دهند.
مساله، ابقای وزیر نیست
همچنین حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو هیات رئیسه مجلس در همین خصوص گفت: تشکیل وزارت بازرگانی داخلی را قبول داریم، اما اگر وزارت بازرگانی عمومی باشد با آن مخالف هستیم، چون مشکل به وجود می‌آورد و ما نمی‌خواهیم به تولید آسیب بزنیم.
معتقدیم امر واردات و صادرات باید دست دو وزارتخانه تخصصی یعنی وزارت صمت و وزارت جهادکشاورزی باشد. اما تنظیم بازار داخلی شامل توزیع کالا، خدمات و نظارت بر آن‌ها را وزارت بازرگانی داخلی می‌تواند عهده‌دار باشد که بازرسی اصناف و سازمان تعزیرات هم برعهده آن گذاشته شود و بتواند نقش تنظیم‌گیری و نظارت بر بازار داخلی را بر عهده داشته باشد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا تشکیل وزارتخانه جدید بزرگ شدن دولت نیست، اظهار کرد: اگر تشکیل یک وزارتخانه جدید ضرورت داشته باشد ناچار به این اقدام هستیم. این نماینده مجلس در خصوص تاثیر لایحه دولت برای جدا کردن بخشی از وزارت صمت بر استیضاح فاطمی‌امین، تاکید کرد: تشکیل وزارت بازرگانی داخلی تاثیری بر استیضاح وزیر صمت ندارد. محور‌های استیضاح وزیر صمت به وظایف تخصصی این وزارتخانه در بخش صنعت، معدن و تجارت مربوط است.
برای مثال بحث خودروسازان و شرکت‌های بزرگ تولیدکننده فولاد و سیمان، نیروی انسانی به‌کار‌گیری شده و این‌گونه مسائل به این وزارتخانه بر می‌گردد و ارتباطی با مباحث داخلی بازار ندارد. او در خصوص نامه قالیباف برای ارسال لایحه تشکیل وزارت بازرگانی گفت: علت ارسال نامه از سوی آقای قالیباف برای ارائه لایحه تشکیل وزارت بازرگانی را باید از ایشان پرسید، اما آنچه من اطلاع دارم این است که در جلسه سران قوا، آقای رئیس‌جمهور می‌گوید که موافق تشکیل وزارت بازرگانی است و در جلسه مشترک مجلس و رئیس‌جمهور نیز ایشان این موضوع را اعلام کردند. اما پس از آن صحبتی میان آقای پورسید، معاونت قوانین مجلس با آقای حسینی، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری برای پیگیری ارائه این لایحه صورت گرفت، آقای حسینی موضوع را با رئیس‌جمهور در میان می‌گذارد و لایحه تشکیل سازمان بازرگانی را به مجلس ارسال می‌کنند که در مجلس مطرح شد و فوریت آن رای نیاورد. به گفته حاجی‌دلیگانی، احتمالا تشکیل وزارت بازرگانی داخلی رای می‌آورد.
فرستادگان وزارت صمت در حوزه‌های انتخابیه
فشار بر نمایندگان مجلس برای رای نیاوردن استیضاح وارد فاز جدیدی شده است. احد آزادی‌خواه، سخنگوی کمیسیون کشاورزی و از استیضاح‌کنندگان وزیر صمت، با اشاره به اقدامات وزارت صمت برای منتفی کردن استیضاح گفت: در هفته حضور نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه از سوی وزارتخانه سفر‌هایی انجام شده است. مامورین اعزامی وزیر صمت برای تعامل با دولت یا انصراف نمایندگان از استیضاح تلاش‌هایی را انجام داده‌اند.
همچنین روز سه‌شنبه فرستاده وزارت صمت در استان همدان حضور پیدا کرد. ممکن است برای ناکام ماندن استیضاح با برخی از نمایندگان حتی خود وزیر یا معاونان او تماس بگیرد. او تاکید کرد: برخی افراد می‌گویند استیضاح به صلاح نیست، چون رهبر انقلاب بر وحدت بین قوا و دوری از حاشیه‌سازی تاکید کردند. اما این فرافکنی است، رهبری نگفتند که استیضاح نکنید بلکه ایشان تاکید داشتند که حاشیه‌ها را کنار بگذارید.
ما هم قول می‌دهیم حاشیه‌های مشمئز‌کننده را کنار بگذاریم و افترا به کسی نبندیم و برابر با ضابطه‌ها استیضاح را انجام می‌دهیم. معتقدیم استیضاح وزیر صمت در راستای کمک به دولت و تقویت دولت است. این نماینده مجلس تصریح کرد: شرایط استیضاح فاطمی‌امین کاملا ضابطه‌مند و قانون‌مند درحال انجام است.
یک بار ما به دلیل تعامل با دولت به آقای رئیس‌جمهور یک امتیازی دادیم و آقای فاطمی‌امین با کمک مجلس ابقا شد. اما این‌بار افزایش حجم نارضایتی‌ها باعث واکنش سران قوا و آقای محسنی‌اژه‌ای شد. شخص مقام معظم رهبری نیز در خصوص وضعیت خودرو قبلا موضع گرفته بودند و نارضایتی‌ها کار را به جایی رساند که نمایندگان مجددا استیضاح را به جریان انداختند. این‌بار با قدرت استیضاح را پیش می‌بریم.
آزادی‌خواه خاطرنشان کرد: حجم فشار بر نمایندگان برای تضعیف استیضاح بسیار بالا است، اما پیش‌بینی می‌کنم استیضاح رای می‌آورد. هفته حضور نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه کمک کرد تا نمایندگان با قوت بیشتری به استیضاح رای بدهند. چون از بس گله‌مندی‌ها نسبت به عملکرد وزارت صمت زیاد شده است که نمایندگان با ذهن آشفته‌ای به مجلس می‌آیند.
او در ادامه در خصوص لایحه دولت برای تشکیل وزارت بازرگانی، گفت: تشکیل وزارت بازرگانی داخلی تاثیری در تضعیف استیضاح ندارد و استیضاح با قوت انجام می‌شود. اگر دو فوریت دیگری در نوبت نباشد هفته آینده این لایحه مطرح می‌شود و در صورت تصویب دو فوریت آن کمتر از ۱۵ روز تعیین تکلیف می‌شود. این نماینده مجلس نامه قالیباف به رئیس‌جمهور برای ارسال لایحه تشکیل وزارت بازرگانی را در راستای حفظ و تعامل قوا با رئیس‌جمهور دانست و اظهار کرد: رئیس‌جمهور در پاسخ به نامه رئیس مجلس لایحه تشکیل وزارت بازرگانی را به مجلس ارسال کرد و این اقدام یعنی وحدت بین قوا و سعی می‌کنیم دو فوریت این لایحه در مجلس رای بیاورد.