اقتصاد۲۴- بنابر گزارشی که ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به بورس ارائه داده‌اند، آن‌ها در مجموع ۵۸ هزار و ۴۷۲ دستگاه انواع محصول سواری و وانت را به تولید رسانده‌اند تا در مقایسه با فروردین سال گذشته رشد ۲۹ درصدی را تجربه کنند. این رشد در حالی است که غول‌های جاده‌مخصوص نتوانسته‌اند مطابق با برنامه وزارت صمت پیش بروند؛ هرچند البته این موضوع تا حد زیادی با تعطیلی حدودا ۱۵ روزه خودروسازان در نیمه نخست فروردین در ارتباط است.
طبق برنامه‌ریزی وزارت صمت، بناست طی امسال بین یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار تا یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو در کشور به تولید برسد که اگر حد وسط را در نظر بگیریم، باید چیزی حدود یک‌میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه محصول در ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو تولید شود. البته برنامه کلی تولید (آنچه وزارت صمت برای امسال در نظر گرفته) دومیلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه است، اما سهم محصولات سواری و وانت تولیدی در ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو تقریبا همین عدد ۷/ ۱ میلیون دستگاه است. با این پیش‌فرض، اگر سه خودروساز بزرگ کشور بناست هدف تولیدی مدنظر وزارت صمت را محقق کنند، باید به طور میانگین ماهی حدودا ۱۴۲ هزار دستگاه محصول را به تولید برسانند. با‌این‌حال کل تولید خودروسازان بزرگ کشور در فروردین، به ۶۰ هزار دستگاه نیز نرسیده است، بنابراین آن‌ها در فروردین حدودا ۴۲ درصد از برنامه میانگین ماهانه را محقق کرده‌اند.
البته این نکته را نباید فراموش کرد که خودروسازان تقریبا نصف فروردین را به دلیل تعطیلات نوروزی از دست داده‌اند. از همین رو توان تولید ماهانه خودروسازان حداقل دوبرابر رقمی است که در فروردین ثبت شده است. با توجه به این موضوع، می‌توان ادعا کرد که خودروسازان بزرگ کشور در صورت فراهم بودن شرایط لازم و کافی، توانایی تولید ماهی حداقل ۱۲۰ هزار دستگاه محصول (تقریبا دو برابر تولید نصف و نیمه فروردین) را دارند. این عدد (۱۲۰ هزار دستگاه) البته در مقایسه با میانگین تولید ماهانه (۱۴۲ هزار دستگاه) باز هم ۲۲ هزار دستگاه کم دارد که باید دید خودروسازان چه فکری برای رفع این کسری و همچنین جبران تولید نصف‌و‌نیمه فروردین دارند.
اگر فرض کنیم خودروسازان کشور در ۱۱ ماه باقیمانده از سال به طور میانگین ماهی ۱۲۰ هزار دستگاه محصول را به تولید برسانند، تیراژ آن‌ها طی امسال به حدود یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه خواهد رسید، بنابراین حتی برنامه حداقلی وزارت صمت (تیراژ ۶/ ۱ میلیون دستگاهی) را هم محقق نخواهند کرد. غول‌های جاده‌مخصوص اگر می‌خواهند هدف امسال وزارت صمت را در بخش تیراژ محقق کنند، باید ضمن جبران کسری تیراژ فروردین (حدودا ۸۳ هزار دستگاه) به طور میانگین ماهی ۱۴۲ هزار دستگاه نیز تولید کنند.
بیشتر بخوانید: سقوط آزاد قیمت‌ها در بازار خودرو + جدول
این البته در حالی است که برنامه تولید ۷/ ۱ میلیون دستگاهی مربوط به دوران مسوولیت رضا فاطمی امین در وزارت صمت است و حالا که وی از این وزارتخانه رفته، باید منتظر ماند و دید سکاندار بعدی صمت چه برنامه‌ای برای تولید دارد. این امکان وجود دارد که وزیر صمت بعدی کلا اعتقادی به رشد تولید تا یک‌میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه نداشته باشد و مسائل دیگری مانند کیفیت را در اولویت قرار دهد. حتی این امکان وجود دارد که وزیر صمت بعدی بخواهد تنظیم بازار خودرو را با فرمول واردات پیش ببرد و از همین رو چندان اصراری به رشد تولید تا ۷/ ۱ میلیون دستگاه (تیراژی که تا به امروز در خودروسازی کشور به ثبت نرسیده) نداشته باشد.
مساله دیگر، اما به موضوع زیرساخت‌های تولید ۷/ ۱ میلیون دستگاهی مربوط می‌شود. تحقق چنین تیراژی نیاز به بستری هموار به‌خصوص از حیث تامین نقدینگی دارد، حال آنکه اتفاقا چالش اصلی خودروسازان برای رسیدن به این رقم تولید، همین موضوع - نقدینگی - است. در حال حاضر شورای رقابت و وزارت صمت مسوول تعیین قیمت خودرو‌های داخلی به شمار می‌روند و هرچند سال گذشته این بنا را داشتند که قیمت‌ها را بر اساس هزینه واقعی تولید و تورم موجود تعیین کنند، اما با توجه شعار امسال - مهار تورم - این امکان را عملا از دست دادند. دقیقا به همین دلیل (نامگذاری امسال به نام مهار تورم)، شورای رقابت و وزارت صمت از برنامه سال گذشته خود مبنی بر افزایش قیمت خودرو تا سقف ۷۰ درصد عقب‌نشینی کرده و آن را تا ۴۲ درصد پایین آوردند. فعالان صنعت خودرو به‌خصوص قطعه‌سازان به‌صراحت اعلام کرده اند در صورت عدم اصلاح قیمت، نه‌تن‌ها برنامه تولید ۷/ ۱ میلیون دستگاهی محقق نخواهد شد، بلکه حتی ممکن است تیراژ نسبت به سال گذشته نیز پایین بیاید.
توقف تولید رانا
به سراغ آمار تولید خودروسازان بزرگ کشور در نخستین ماه امسال برویم و ببینیم سه خودروساز بزرگ کشور چه کارنامه‌ای از خود در فروردین به جا گذاشته‌اند. طبق آنچه ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به بورس اعلام کرده اند، این شرکت‌ها در نخستین ماه امسال، در مجموع ۵۸ هزار و ۴۷۲ دستگاه انواع خودروی سواری و وانت را تولید کرده‌اند که این آمار از افزایش حدودا ۲۹ درصدی تیراژ نسبت به ماه مشابه سال گذشته حکایت دارد. در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران خودرویی‌ها شده که توانسته اند نزدیک به ۲۹ هزار دستگاه محصول را در فروردین امسال تولید کنند. سایپایی‌ها نیز تولیدی بالغ بر ۲۲ هزار دستگاه را در ماه نخست امسال ثبت کرده‌اند که نسبت به فروردین سال گذشته رشد را نشان می‌دهد. در نهایت، پارس خودرویی‌ها نیز با توجه به آمار تولید کمتر از هشت‌هزار دستگاهی خود در فروردین، عملکرد بهتری را نسبت به ماه مشابه سال گذشته در کارنامه خود ثبت کرده‌اند.
بنابر آمار منتشرشده از سوی ایران‌خودرو در سایت کدال، این شرکت در فروردین امسال و نسبت به ماه مشابه سال گذشته حدودا ۱۵ درصد رشد تولید داشته است. بیشترین تیراژ در بین مدل‌های تولیدی ایران‌خودرو در بازه زمانی تحت بررسی، نصیب خانواده پژو شده است. ایران خودرویی‌ها در فروردین حدود ۱۸ هزار دستگاه از مدل‌های پژو را تولید کرده اند که در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته، افزایش ۵/ ۳ درصدی را نشان می‌دهد. ایران‌خودرو در‌حال حاضر پژو را در مدل‌های ۲۰۷، ۲۰۶ و پارس تولید می‌کند. در بین دیگر محصولات ایران خودرو، سمند تیراژ هزار و ۴۸۰ دستگاهی را در نخستین ماه امسال از خود به جا گذاشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت سنگینی را تجربه کرده و بیش از ۵۰ درصد نزول داشته است. این موضوع با حذف مدل پایه سمند در ارتباط است و ایران‌خودرو در حال حاضر تنها مدل سورن را به تولید می‌رساند.
بنابر آمار ارائه‌شده به بورس، دنا نیز در نخستین ماه امسال پنج‌هزار و ۳۸۹ دستگاه تولید داشته است. در مقایسه با فروردین سال گذشته، تولید دنا بیش از ۲۱۷ درصد رشد را به خود می‌بیند. این رشد با ماجرای حذف سمند در ارتباط است، چه آنکه ایران‌خودرو با کنار گذاشتن مدل پایه سمند، ظرفیت تولید دنا را بالا برده است.
رشد تولید دنا در حالی است که دیگر محصول ایران‌خودرو به نام رانا هیچ تولیدی در فروردین نداشته است. ایران‌خودرویی‌ها فروردین سال گذشته هزار و ۷۷۲ دستگاه رانا را به تولید رسانده بودند و مشخص نیست چرا در نخستین ماه امسال تولید این محصول متوقف شده است. از رانا که بگذریم، ایران خودرو محصولی چینی به نام هایما نیز دارد که تولید آن در نخستین ماه امسال و نسبت به ماه مشابه سال گذشته تقریبا دو برابر شده است. طبق آمار، در فروردین امسال ایران خودرویی‌ها هزار و ۱۴ دستگاه هایما تولید کرده اند. سری هم به تارا بزنیم؛ محصولی که ایران خودرویی‌ها آن را روی پلتفرم پژو ۳۰۱ ساختند. طبق آمار ارائه شده به بورس، ایران خودرو در نخستین ماه امسال دو هزار و ۵۴۷ دستگاه تارا تولید کرده، محصولی که در ماه مشابه سال گذشته تنها ۴۷۷ دستگاه تیراژ داشته است؛ بنابراین تولید تارا در فروردین امسال و نسبت به ماه مشابه سال گذشته بیش از پنج برابر شده است. در لیست محصولات ایران‌خودرو، گزینه‌ای به نام «سایر محصولات» قید شده که عدد ۳۶۱ دستگاهی برای تیراژ آن به ثبت رسیده است.
بهبود تولید در گروه سایپا
از ایران خودرو بگذریم و به سراغ سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که آمار تولید بهتری را در فروردین امسال و نسبت به ماه مشابه سال گذشته به ثبت رسانده است. در بین محصولات این شرکت، گروه X۲۰۰ شامل کوییک و ساینا بیشترین سهم از تولید فروردین امسال را داشته است، گروهی که دیگر تیبا را در خود نمی‌بیند. سایپایی‌ها تا پایان فروردین ۱۶ هزار و ۱۲۰ دستگاه از محصولات عضو این گروه را به تولید رسانده اند. در مقایسه با فروردین سال گذشته، تولید گروه X۲۰۰ سایپا بیش از ۳۵ درصد رشد را نشان می‌دهد.
بنابر آمار بورس، در نخستین ماه امسال شاهین تیراژی کمتر از سه‌هزار دستگاه را به ثبت رسانده، هرچند در مقایسه با فروردین سال گذشته حدودا ۷۹ درصد رشد تیراژ را به خود اختصاص داده است. در آمار تولیدی سایپا همچنان خبری از امثال چانگان و آریو نیست؛ اما این شرکت توانسته است در نخستین ماه امسال سه‌هزار و ۹ دستگاه وانت پراید را به تولید برساند. در مقایسه با فروردین سال گذشته، تولید وانت پراید رشد ۵۷ درصدی را به ثبت رسانده است.
سری هم به پارس خودرو زیرمجموعه گروه خودروسازی سایپا بزنیم؛ شرکتی که در نخستین ماه امسال تولید انواع کوییک و ساینا را در کارنامه اش به ثبت رسانده است. بیشترین تعداد تولید در پارس خودرو طی بازه زمانی تحت بررسی به گروه Q۲۰۰ مربوط می‌شود. طبق آمار، در نخستین ماه امسال چهارهزار و ۴۲۴ دستگاه از محصولات این گروه در پارس خودرو به تولید رسیده که در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته، افزایش حدودا ۶۰ درصدی را به ثبت رسانده است. در لیست محصولات پارس خودرو، نام سه مدل کوییک شامل اس، دنده‌ای و اتومات‌پلاس آمده است. در این بین البته تیراژ کوییک مدل اس و کوییک اتومات پلاس، صفر بوده است. این دو خودرو در فروردین سال گذشته به ترتیب ۱۹۴ و ۳۱۲ دستگاه تیراژ داشتند. طبق آمار مدل معمولی دنده‌ای کوییک در فروردین امسال تیراژ سه‌هزار و ۲۳۹ دستگاهی داشته که نسبت به فروردین سال گذشته بالغ بر ۱۲۶ درصد رشد را نشان می‌دهد.