اقتصاد۲۴- آن‌چه حالا دولت سیزدهم به عنوان کالابرگ معرفی کرده است فرسنگ‌ها با وعده‌های داده شده از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در خصوص حمایت کالابرگی از اقشار ضعیف جامعه فاصله دارد. جامعه ایران اگر با واژه کالابرگ چندان خو نگرفته باشد، اما با واژه کوپن بسیار آشناست. کوپن از اوایل دهه شصت تا میانه دهه هشتاد میهمان خانوار‌های ایرانی بود و بخشی از اقلام پرمصرف در قالب کوپن با قیمت کمتر در کشور توزیع می‌شد.
با بهبود وضعیت اقتصادی ایران در اوایل دهه هشتاد اهمیت کوپن در سفره خانوار به تدریج کاهش یافته بود به طوری که حذف کوپن بی‌سروصدا در اقتصاد ایران اتفاق افتاد و اعتراض چندانی را در بر نداشت. حساسیت عمومی به کوپن دستخوش کاهشی جدی شده بود. اوایل دهه شصت، اما اهمیت کوپن برای اقتصاد ایران بالا بود و بازار خارج از توزیع کوپنی اقلام بازار سیاه نام می‌گرفت. در حقیقت بخش اصلی و مهم اقلام مصرفی خانوار‌ها در قالب کوپن توزیع می‌شد تا هدف دولت وقت که دسترسی به اقلام اولیه زندگی است محقق شده و کالا‌ها نیز با قیمت کمتر البته در حجم محدود به دست همه خانوار‌ها برسد.
حالا، اما آن‌چه دولت سیزدهم بدان کالابرگ می‌گوید تفاوتی ماهوی با وعده‌های پیشین دارد. نمایندگان مجلس سال گذشته در مصاحبه‌های خود تاکید داشتند دولت قرار است کالابرگ را با قیمت اقلام در شهریور ۱۴۰۰ توزیع کند. وزیر امور اقتصادی دارایی نیز در این دوره زمانی وعده داده بود سه ماه یارانه نقدی به مردم پرداخت شده و از شهریور ماه حمایت کالابرگی جایگزین پرداخت نقدی گردد حالا، اما هادی کاشف، مجری طرح کالابرگ الکترونیک و مدیرعامل شرکت خدمات فناوری اطلاعات رفاه ایرانیان (فارا) گفته است یارانه‌بگیران مخیر هستند بین کالابرگ و دریافت یارانه نقدی یکی را انتخاب کنند.
بیشتر بخوانید: جزئیات جدید اجرای طرح کالابرگ الکترونیک
بر اساس توضیحات وی یارانه‌بگیران می‌توانند از اعتبار یارانه در قالب کالابرگ الکترونیکی اقلام اساسی خود را خرید کنند. وی گفته است: چنانچه سرپرستان خانوار در ماه گذشته از کالابرگ الکترونیکی استفاده نکرده باشند، رقم کامل یارانه برایشان قابل برداشت است و در صورت استفاده به همان میزان از یارانه خانوار کسر شده و باقی مانده مبلغ به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.
وی توضیح داده است سرپرستان خانوار می‌توانند یک ماه زودتر از واریز یارانه، مسبت به خرید اقلام مشمول کالابرگ از فروشگاه‌های طرف قرارداد اقدام کنند. به این ترتیب حمایت کالابرگی متوجه خرید اعتباری زودتر از موعد با استفاده از همان اعتبار یارانه نقدی است.
سیاستگذار ۱۰ قلم کالا را مشمول طرح ویژه کالابرگ کرده است. بر اساس اعلام صورت گرفته شیر، پنیر سفید، ماست کم‌چرب، مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی، قند، شکر و برنج، با هر برندی که در فروشگاه موجود باشد، مشمول این طرح است.
مجری طرح کالابرگ الکترونیکی توضیحی درباره قیمت این اقلام نداده و در مصاحبه‌های تعدد خود به ذکر این نکته بسنده کرده است که ۵۰ هزار فروشگاه در این طرح حضور دارند و به زودی تا پایان اردیبهشت شمار این فروشگاه‌ها به شصت هزار فروشگاه افزایش خواهد یافت.
بحث‌هایی درباره افزایش شمار اقلام مشمول طرح کالابرگ مطرح است و برخی خبر از بررسی اضافه شدن حبوبات، اقلام پروتئینی، ماهی و حتی گوشت داده‌اند. به این ترتیب کالابرگ در شرایط فعلی تنها به مفهوم استفاده زودتر از موعد از یارانه برای خرید اقلام خاصی است که دولت ان‌ها را اقلام پرمصرف خانوار می‌داند. خرید اقلام در این قالب نیز سبب کسر مبلغ یارانه نقدی خانوار‌ها خواهد شد.
به این ترتیب تنها دریافت‌کنندگان یارانه نقدی قادر به استفاده از این طرح هستند، که البته شمارشان بیش از شصت میلیون نفر اعلام شده است.
طرح کالابرگ الکترونیکی که از ۱۵ اسفندماه با نظارت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سراسر کشور اجرایی شده است، اما طبق اعلام رسمی تا کنون تنها ۳۵۰ هزار خانوار از این طرح استقبال کرده‌اند. گفته می‌شود دولت در صدد تدوین بسته تشویقی برای استفاده بیشتر از کالابرگ به جای یارانه نقدی است.