اقتصاد۲۴- در صندوق آینده‌ساز اجباری به بازنشستگی پیش‌از‌موعد نیست/ "قوانین بخشنده" یکی از دلایل بحران در صندوقهای بازنشستگی
معاون فنی و امور بیمه‌ای صندوق آینده‌ساز اظهار کرد: یکی از آپشن‌های صندق آینده‌ساز این است که اجباری به بازنشستگی پیش از موعد ندارد.
سپیده بهفر؛ معاون فنی و امور بیمه‌ای صندوق آینده‌ساز در حاشیه رویداد اینوتکس ۲۰۲۳ اظهار کرد: صندوق آینده‌ساز از سال ۱۳۵۴ تأسیس شده و کوربیزینس اصلی صندوق، پرداخت حق بیمه توسط شرکت‌ها و کارفرمایان است.
وی گفت: در سال ۱۳۵۴ دکتر نیازمند به این موضوع فکر کرد که مدیران خبره ایران در سازمان گسترش دور یکدیگر جمع شدند، این‌ها کسانی هستند که سطح زندگی بالایی دارند و تصمیم گرفتند که یک صندوق بازنشستگی با سطح بالا برای این افراد تأسیس کنند.
بهفر تأکید کرد: یکی از محسنات صندوق، فرمول خاص و تمام شمار صندوق است. درواقع کوربیزینس اصلی صندوق، گرفتن حق بیمه و پردازش آنها، نشاندن سابقه و بازنشسته کردن است که کل این پروسه در واحد فنی صندوق انجام می‌شود. اگر درخواستی وجود داشته باشد انجام شده و درخواست ۳۰ سال فرد که پر شد، ذخیره و سابقه به حساب وی می‌رود.
وی خاطرنشان کرد: شرکت‌های سرمایه‌گذاری ساپورتیو و پشتیبان ما هستند یعنی ما حق بیمه‌ها را دریافت کرده که به حساب صندوق واریز می‌شود. شرکت‌های زیرمجموعه ما و سرمایه‌گذاری ما باید بر روی این موضوعات کار کرده و بازده‌سازی کنند تا بتوانیم حقوق بازنشستگی را انجام بدهیم.
بهفر تأکید کرد: هر کسی با هر عنوان شغلی می‌تواند عضو صندوق باشد البته در اوایل تشکیل، صندوق، برای شرکت‌های زیرمجموعه سازمان گسترش ایجاد شد، اما به مرور زمان این امر تغییر کرد. شما به عنوان خویش‌فرما نیز می‌توانید عضو صندوق آینده‌ساز شوید. اعضای بانک پارسیان و اعضای بیمه پارسیان عضو صندوق ما هستند که ربطی نیز به سازمان گسترش ندارند.
معاون فنی و امور بیمه‌ای صندوق آینده‌ساز تصریح کرد: اعضا بعد از عضو شدن، پرداخت کسور خواهند داشت و پرداخت کسور نیز بدین شکل است که ۷ درصد را عضو از حقوق خود پرداخت می‌کند و مابقی تا ۲۶ درصد را کارفرما می‌دهد که در این ۲۶ درصد نزدیک به ۳ درصد بابت بیمه بیکاری دریافت می‌کنیم، ۲ درصد بابت درمان دوران بازنشستگی دریافت می‌کنیم. هر ماهی که این‌ها پرداخت می‌شود سابقه نیز اضافه می‌شود. شما این ماه ۱۰ میلیون تومان حقوق دریافت می‌کنید ۳۰ روز کار کرده‌اید و برمبنای ۱۰ میلیون تومان به ما حق بیمه می‌دهید، ۳۰ روز سابقه می‌نشیند و در ۳۰ سالگی اگر حائز شرایط شده و ۵۰ سال نیز سن داشتید در صورت تمایل می‌توانید تقاضای بازنشستگی کنید.
وی گفت: یکی از آپشن‌های صندق آینده‌ساز این است که اجباری به بازنشستگی ندارد. به عنوان مثال در تأمین اجتماعی سقف ۳۵ سال برای بازنشستگی تعیین شده است. امروز عضوی در صندوق آینده ساز داریم که ۵۲ سابقه داشته یعنی به اندازه دو نفر سابقه داشته است! بعضی از افراد در سن بازنشستگی همچنان سرشار از انرژی و تجربه هستند که سرمایه‌های این مملکت هستند و علاقه‌ای به بازنشستگی ندارند.
بهفر گفت: در آیین‌نامه صندوق، بندی آمده است مبنی بر اینکه در شرایط بازنشستگی شرکت یا تأمین اجتماعی می‌تواند اجبار به بازنشستگی کند! در آیین نامه صندوق آینده ساز گفته شده است که تا ۵ سال بعد از اینکه حائز شرایط شده‌اید شرکت اجازه ندارد کسی را اجبار به بازنشستگی کند و بایستی رضایت فرد را داشته باشد. این یکی از بزرگترین مزایای صندوق است.
وی تأکید کرد: فلسفه رایج در سایر صندوق‌ها این است که ما می‌خواهیم نیرو‌های موجود بروند و نیرو‌های جدیدتر و جوان‌تر جایگزین شوند. اما نکته اساسی این است که امروز نیروی جوانی نداریم ضمن آنکه این نیروی جوان، صفر کیلومتر است و باید کسی باشد که تجربه‌ها را انتقال بدهد.
بهفر با اشاره به بحران در صندوقهای بازنشستگی گفت: یکی از دلایل بحران در صندوقهای بازنشستگی، قوانین بخشنده‌ای است که دولت وضع می‌کند به عنوان مثال یک بازنشسته در ۲۵ سالگی بازنشستگی پیش از موعد می‌شود و فرد دوست دارد بازنشسته شده و حقوق کامل را نیز دریافت کند. درحالیکه ۲۵ سال به ما حق بیمه پرداخت کرده است یعنی فردی که در ۲۰ سالگی سرکار رفته در ۴۵ سالگی با قوانین بخشنده بازنشسته شده است! با توجه به اینکه امید به زندگی در ایران ۷۳ سالگی است از ۴۵ سالگی تا ۷۳ سالگی از صندوق حقوق بازنشستگی دریافت می‌کند.
علاوه بر این ۱۰ سال بعد از آن نیز باید خانواده فرد بازنشسته را ساپورت کنیم یعنی فرد ۲۵ سال به صندوق پرداختی داشته است درحالی که صندوق بایستی ۴۰ سال به این فرد حقوق بازنشستگی پرداخت کند و به این صورت بحران در صندوقهای بازنشستگی ایجاد می‌شود.
صندوق آینده ساز افراد را تشویق به دیر بازنشسته شدن می‌کند. علت اینکه ریسک صندوق ما به نسبت سایر صندوق‌ها بسیار پایین‌تر است تشویق به دیربازنشسته شدن
اعضای صندوق است و اجباری به بازنشسته کردن افراد نداشتیم. امروز کشور‌های شبیه آلمان بازنشستگی را ۶۵ سال تعریف کردند یعنی دقیقاً زمانی که افراد به صورت واقعی نیاز به بازنشسته شدن دارند.
معاون فنی و امور بیمه‌ای صندوق آینده‌ساز گفت: ما عضوی داشتیم که از ۲۰ سالی سرکار رفته و ۲۰ سال هم سابقه سخت و زیان آور داشته است و در ۴۲ سالگی این فرد که مجرد نیز بود قصد بازنشستگی آن هم به اجبار داشت! این فرد ۲۰ سال برمبنای ۲۶ درصد به ما پرداخت کرده است، اما صندوق بایستی ۴۰ سال به صورت ۱۰۰ درصد پرداخت کند و این یکی از دلایل بحران در صندوقهای بازنشستگی است.
وی تأکید کرد: قوانین بخشنده‌ای که در بازنشستگی‌های پیش از موعد وجود دارد بحران‌های صندوقهای بازنشستگی را ایجاد می‌کنن. تا برنامه پنجم توسعه می‌گفتند که افراد با ۲۵ سال سابقه بتوانند بدون شرط سنی بازنشسته بشوند. شرط سنی که در صندوق بازنشستگی گذاشته می‌شود افراد را به امید به زندگی نزدیک می‌کند، اما زمانی که این موضوع برداشته می‌شود دیگر این موضوع وجود ندارد و بار مالی دارد که بار مالی آن را دولت و کارفرما تامین می‌کند.