اقتصاد۲۴-شیب ریزش شاخص‌کل به حدی تند بود که شایعات زیادی را نیز به‌همراه داشت. گمانه زنی‌ها درخصوص دخالت سازمان بورس در روند کاهشی که البته توسط ریاست این سازمان ردشد، پربحث‌ترین موضوع بین فعالان بورسی در هفته گذشته بود. با این همه، اما تحلیلگران افت شاخص را اصلاحی طبیعی و علت شدت آن را شدت رشد شاخص با کمی چاشنی هیجان دانستند، اما وضعیت بازار سرمایه چگونه خواهد شد؟ آیا بورس بازهم رنگ آرامش به خود می‌گیرد یا اصلاحات ادامه دار خواهد بود؟ کارشناسان مختلف در گفتگو با «دنیای‌اقتصاد» بر سناریویی مشابه تاکید کردند و آن‌هم این بود که متغیر‌های مثبت همچنان برای رشد شاخص وجود دارد و بازار بعد از اندکی استراحت که بیشتر هم از جنس زمانی خواهد بود مجددا رشد خواهد کرد.
تحقق شاخص ۴میلیونی در سال‌جاری
محمد خبری زاد، تحلیلگر بازار سرمایه در بررسی اتفاق‌هایی که هفته گذشته در بازار سرمایه رخ‌داد، گفت: هفته گذشته شاهد اصلاحی قوی و شدید بودیم که از نظر مقدار و‌درصد ریزش جزو رکورد‌های هفتگی محسوب می‌شد و سابقه نداشته در یک هفته بازار با این مقدار در شاخص از نظر‌عددی و‌درصدی ریزش داشته باشد. شایعات زیادی نیز مبنی‌بر اینکه اصلاح بازار دستوری و از سوی برخی از نهاد‌ها انجام‌شده وجود داشت، اما من با این موضوع موافق نیستم.
وی با اشاره به اتفاق‌هایی که در سال۹۹ در بازار سرمایه افتاد، اظهار کرد: به‌نظرم بازار سرمایه همچنان در دل خود ترس اتفاقات سال۹۹ را دارد، بنابراین بعد از رشد نسبتا شدید و خوبی که تجربه کرد، ریزش قابل پیش‌بینی بود، اگرچه با وجود همان رشد هم همچنان نسبت به سایر بازار‌ها عقب بود، اما رشد بازار سهام طی ۶ ماه گذشته همه را دست به‌عصا کرده بود و همه منتظر بودند تا بالاخره اصلاح اتفاق بیفتد و سهامداران اصلاح پرتفو انجام دهند یا نسبت به شناسایی سود اقدام کنند. خبری زاد بیان کرد: در ابتدای هفته گذشته ابتدا دو سهم تاثیرگذار صف‌فروش شدند و بعد از آن بقیه بازار صف‌فروش شد.
من، چون می‌خواهم از بازار و از این سرمایه‌گذاری لذت ببرم نمی‌خواهم فکر کنم که این زمین بازی با ناداوری به این روز افتاده و شواهد امر نیز نشان می‌دهد این اصلاح باید صورت می‌گرفت.
وی ادامه داد: اگرچه مقدار و شدت اصلاح بازار زیاد بود، اما همانطور که رشد بازار نیز شدید بود چنین اصلاحی دور از انتظار نبود و تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند که بازار سهام چنین ریزشی را تجربه کند. در این میان گلایه‌هایی نیز برقرار است که مربوط به ذات بازار سرمایه است. خیلی از سهم‌ها در روند صعودی رشدی نداشتند، اما در این نزول آن‌ها هم با افت مواجه بودند. متاسفانه مدل بازار سرمایه در ایران اینطور است و نمی‌توان کاری کرد.
بیشتر بخوانید: عشقی به تمام شایعات بورس پاسخ داد
این تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه در هفته‌جاری احتمالا از شدت اصلاح کاسته خواهد شد، گفت: دورنمای قیمت دلار و نرخ تورم همچنان صعودی است، دورنمای سودسازی شرکت‌ها نیز خیلی خوب است و به زمان انتشار گزارش‌های ۱۲ماهه نزدیک می‌شویم و گزارش‌هایی که تاکنون منتشرشده نیز گزارش‌های بسیار خوبی بوده‌است.
همه این موارد حاکی از این است که سرعت این اصلاح به آرامی کم می‌شود و حتی روند آن نیز متوقف خواهد شد، اما برای ادامه روند روبه‌رشد بازار احتیاج به یک پیشران قوی داریم. این متغیر مثبت می‌تواند گزارش‌های مطلوب ۱۲ماهه، گزارش‌های سه‌ماهه شرکت‌ها که در تیر منتشر می‌شود، رشد شارپی دلار در بازار آزاد یا رونق معاملات بورس‌کالا باشد.
خبری زاد اظهار کرد: یکی از این موارد یا ترکیب چند مورد با هم می‌تواند متغیری قوی برای رشد بازار و لمس سقف تاریخی شاخص که محدوده ۵/ ۲میلیون واحد است باشد و در ادامه نیز شاخص می‌تواند به سمت سقف‌های جدید که برای امسال می‌تواند ۳ تا ۴میلیون واحد نیز باشد حرکت کند، اما به‌طور کلی روند بازار سرمایه مثبت است و هنوز اتفاق بدی نیفتاده که بخواهیم بگوییم بازار قرار است ریزش شدیدی را تجربه کند.
وی ادامه داد: همانطور که رشد شدید بود و کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد شاخص‌کل در این زمان کوتاه عدد ۵/ ۲میلیون واحد را به خود ببیند، اصلاحات نیز طبیعی است. گرچه سرمایه‌گذاران عصبی هستند، اما واقعا این ذات بازار است و چه بخواهیم و چه نه زمین بازی ما قواعدی دارد که شاید با سایر کشور‌ها همخوانی نداشته باشد، اما هست و ما باید با این شرایط در بازار رفتار کنیم. همانطور که رشد بازار شدید بود و از دید خیلی از کارشناسان سرعت آن در این حد پیش‌بینی نمی‌شد این نزول هم شدید، اما طبیعی بود.
این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: برای هفته پیش‌رو به‌نظر می‌رسد از شدت نزول کاسته شود و بازار سرمایه خود را بازیابی کند و در ادامه به کمک یکی از متغیر‌هایی که به آن‌ها اشاره شد مجددا به سمت صعود حرکت خواهد کرد.
حذف چاشنی هیجان از رشد
نیما میرزایی، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به رشد‌های هیجانی بازار سرمایه در هفته‌های اخیر عنوان کرد: در ابتدای هفته گذشته شاخص‌کل به محدوده مقاومت ۲میلیون و ۶۰۰هزار‌واحدی نزدیک شد و انتظار اصلاح را از کلیت بازار سرمایه داشتیم، اما به‌نظر می‌رسد همانطور که قبلا نیز به آن اشاره شده‌بود، هیجان چاشنی رشد بازار سرمایه شده‌بود و صعود‌های پیاپی و هیجانی در بسیاری از سهم‌ها در نهایت ریزش احساسی و هیجانی در کلیت بازار سرمایه را نیز به‌دنبال داشت.
وی ادامه داد: در اواسط هفته گذشته و با شدت‌گرفتن اصلاحات در بورس شاهد این بودیم که در برخی از مواقع ۹۰درصد بازار سرمایه در منفی‌های کامل معامله می‌شدند. البته در ادامه و هرچه به انتهای هفته نزدیک شدیم مسیر سهام ارزنده از سهام پرریسک جدا شد و سهام ارزنده و عمدتا سودساز بازار سرمایه توانستند در دو روز آخر معاملاتی هفته گذشته متعادل معامله شوند. در این میان طبیعی است سهم‌هایی که رشد‌های پیاپی داشتند بدون اینکه بنیاد خوبی داشته باشند با حجم فروش بالایی در روز‌های آخر روبه‌رو باشند و این طبیعی و واکنشی به رشد پرشتاب هفته‌های گذشته این سهم هاست.
این تحلیلگر بازار سرمایه با تاکید بر اینکه این اتفاق تجربه خوبی برای ادامه مسیر صعودی بازار سرمایه بود، گفت: این موضوع باعث شد تا افراد کمتر به سمت سهم‌های پرریسک بروند و اتفاقات روز‌های اخیر را باید به‌عنوان یک تجربه مثبت دید. به‌نظرم بازار سرمایه در وضعیت فعلی به یک تعادل نسبی می‌رسد و به این منظور احتمالا مدتی را نوسانی خواهد بود.
میرزایی ادامه داد: از دید تکنیکال بازار احتمالا کف سازی‌هایی را در محدوده‌های فعلی خواهد داشت و انتظار ریزش یا صعود شدید را فعلا در معاملات ندارم. به‌نظر می‌رسد وضعیت نوسانی مدتی در بازار ماندگار خواهد بود تا قدرت خریداران دوباره افزایش پیدا کند و شاهد راند‌های بعدی حرکت صعودی بازار سرمایه در آینده میان‌مدت باشیم، لذا وضعیت فعلی را می‌توانیم بیشتر به چشم یک فرصت برای اصلاح پرتفو، دوری از سهامی که بنیاد خاصی ندارند و رعایت اصول پرتفوچینی ببینیم.
وی گفت: بر همین اساس برای هفته‌جاری انتظار بازاری نوسانی را داریم. ممکن است بازار سرمایه دست‌کم یکی دو هفته در محدوده ۲میلیون و ۲۰۰هزار واحد تا ۲میلیون و ۳۰۰هزار واحد نوسان داشته باشد و بازار موقتا در فاز استراحت زمانی باشد. باید توجه داشت که اصلاح سهام ارزنده، بزرگ و سودساز بازار بیشتر از نوع زمانی خواهند بود و سهم‌هایی که ارزنده‌بودند، اما ریزش‌های هیجانی داشتند نیز به‌زودی به مسیر رشد باثبات خود برمی گردند.
این تحلیلگر بازار سرمایه بیان کرد: در این میان لازم است به این نکته تاکید داشت که در دلار نیمایی به هیچ‌وجه افت قیمتی نداشتیم و عدم‌تقارن عرضه و تقاضا این سیگنال را به ما می‌دهد که احتمالا ظرفیت رشد دلار نیمایی در نیمه دوم سال‌جاری مجددا وجود دارد.
ریزش دلار بازار آزاد که افت محسوسی داشت نیز متوقف شده و اگر بتواند در محدوده‌های فعلی و حوالی ۵۳هزار‌تومان برای هفته‌های پیش‌رو تثبیت یا افزایش قیمت داشته باشد به کمک ذهنیت سهامداران خواهد آمد و طرف عرضه را در بازار سرمایه تضعیف خواهد کرد، بنابراین از نظر بنیادی مشکلی در بازار سرمایه وجود ندارد و فروش‌هایی که انجام می‌گیرد نیز اگر در سهام سودساز و ارزنده بازار با P/ E مناسب باشد، می‌توان گفت تا حدودی بازهم با هیجان است.