اقتصاد۲۴-قیمت دلار امروز به پله‌های پایین‌تر کانال ۵۱ هزار تومانی برگشت. دیروز برخلاف انتظار، این اسکناس با روند افزایشی همراه بود و امروز متعاقب برخی اخبار سیاسی که در بازار پیچیده است، دلار روند نزولی داشت. اسکناس آمریکایی با قیمت ۵۱ هزار و ۲۵۰ تومان معامله شد و نزدیک به ۵۰۰ تومان کاهش داشت.
معامله‌گران بازار آزاد، کاهش قیمت دلار را متاثر از زمزمه‌هایی که در بازار ارز درباره آزادسازی و تبادل زندانیان سیاسی پیچیده است می‌دانند. در بازار آزاد ارز، امروز فروشنده بیشتر از خریدار بود و کاهشی‌های بازار امید داشتند روند نزولی قیمت با تزریق این اخبار سرعت گیرد.
کارشناسان اقتصادی همواره بر مسائل سیاسی به‌عنوان یکی از محرک‌های موثر بر قیمت دلار تاکید می‌کنند. تفاهم با اروپا و آمریکا و احیای برجام، ثبات در شرایط فعلی بدون توافق و روابط نامساعد سیاسی ایران با سایر کشور‌های منطقه و غربی هر یک می‌تواند روند قیمت دلار را به کانال‌های بالاتر یا پایین‌تر بکشاند.
با این وجود آنچه اقتصاد کشور و بازار‌های مالی را با چالش مواجه کرده است ریشه در سیاست‌های غلط دارد. سیاست‌های غلط پولی، رشد بی‌رویه نقدینگی، تصمیمات نادرستی که سیاست‌گذار در حوزه بانک‌ها گرفته، ناترازی بانک‌ها و کسری بودجه عواملی است که شرایط حال حاضر را ایجاد کرده است.
اثر افزایش سپرده‌های دیداری بر قیمت دلار
در همین راستا سجاد بوربور کارشناس و فعال اقتصادی درباره رفت و برگشت قیمت دلار با هر سیگنال سیاسی گفت: «حرکات رفت و برگشتی قیمت دلار را نمی‌توان به مثابه یک روند در نظر گرفت. کاهش قیمت در بازار ارز نوسان محدودی است که دوام زیادی نیز ندارد.»
وی با اشاره به افزایش تورم و رشد انتظارات تورمی خاطرنشان کرد: «نسبت سپرده‌های بلندمدت کاهش پیدا کرده و پول به سمت سپرده‌های دیداری در حرکت است. باید توجه داشت اگر قیمت دلار به زیر کانال ۵۰ هزار تومانی برگردد، فعالان اقتصادی برای خرید دلار یا طلا هجوم می‌آورند و اجازه افت قیمت بیش از این مقدار را نمی‌دهند.»
این کارشناس اقتصادی روند دلار را صعودی پیش‌بینی کرد و گفت: «بالا و پایین‌های فعلی قیمت دلار نوسان است و فعالان اقتصادی نباید به آن توجهی کنند. چشم‌انداز قیمت دلار با توجه به مولفه‌های موثر بر آن صعودی است و حرکت‌های کاهشی فعلی استراحت در مسیر افزایشی است.».
اما همچنان این سوال مطرح است که آیا روند صعودی دلار مهار می‌شود؟ بوربور در پاسخ به این سوال گفت: «غیر از سرکوب دلار، هیچ کاری از دست دولت برنمی‌آید. توجه داشته باشید ما باید دلار را به مثابه کالا در نظر بگیریم. مگر تورم روی همه کالا‌ها و خدمات تاثیر نمی‌گذارد؟»
وی با بیان اینکه در سال جاری به راحتی تورم ۵۰ درصدی خواهیم داشت افزود: «این تورم روی تمام کالا‌ها و خدمات مورد استفاده مردم می‌نشیند و دلار نیز یکی از همین کالاهاست. در نتیجه باید رشد نقدینگی را مهار کنیم و رشد اقتصادی را به درجه خوبی برسانیم.»
رشد نقدینگی مهار شدنی است؟
وی ریشه رشد نقدینگی را ناشی از کسری بودجه ساختاری دولت عنوان کرد و توضیح داد: «دولت مادامی که کسری بودجه ساختاری داشته باشد به هیچ عنوان نمی‌تواند نقدینگی را کنترل کند. در نتیجه تورم را نه تنها روی دلار بلکه بر قیمت همه کالا‌ها مشاهده خواهیم کرد.»
این کارشناس اقتصادی قیمت‌گذاری دستوری دولت را عامل اصلی رشد نقدینگی عنوان کرد و افزود: «تا زمانی که دولت قیمت‌گذاری دستوری انجام دهد رشد نقدینگی کنترل نخواهد شد.»
وی به تاثیر دومینویی قیمت‌گذاری دستوری دولت بر اقتصاد اشاره کرد و گفت: «قیمت‌گذاری دستوری دولت منجر به افت تولید می‌شود و متعاقب آن رشد نقدینگی ایجاد و تورم افزایشی خواهد شد. به این ترتیب کالا‌ها و خدمات گران می‌شوند و دلار و ارز نیز رشد می‌کند. رشد دلار به تنهایی نیز یک پرده دیگر از تورم را روی کالا‌ها و خدمات می‌گذارد که به آن اصطلاحا اثر نرخ ارز می‌گویند؛ بنابراین در ریشه‌یابی وضعیت فعلی برمی‌گردیم به قیمت‌گذاری دستوری دولت‌ها.»
اخبار برجامی در راه است؟
روز جمعه هفته گذشته وزارت امور خارجه عمان در بیانیه‌ای اعلام کرد که میانجی‌گری‌های این کشور بین ایران و بلژیک برای حل مسئله شهروندان بازداشت‌شده دو کشور موفق بوده و زندانیان مبادله شده به مسقط منتقل خواهند شد. روز گذشته نیز نخست‌وزیر بلژیک، در مصاحبه با یک هفته‌نامه بلژیکی بر این موضوع تاکید کرد. به نظر می‌رسد این رویداد سیاسی یکی از اقداماتی است که پادشاه عمان را عازم ایران کرده بود. حال باید دید در روزهای آینده چه سیگنالی از دستاورد‌های این سفر می‌تواند بازار ارز را تحت تاثیر قرار دهد.
امروز نیز خبر سفر محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی ایران به واشنگتن برای دیدار و گفتگو با مقامات صندوق بین‌المللی پول، سیگنال جدیدی بود که به بازار ارز مخابره شد.
معامله‌گران امید دارند با حجم بالایی از اخبار سیاسی که در روزهای اخیر روانه بازار می‌شود و گسترش روابط خارجی ایران با سایر کشور‌ها در روزهای اخیر، اخباری در حوزه برجامی بتواند روند قیمت دلار را به کانال‌های پایین‌تر بکشاند.
روز گذشته قیمت دلار در بازار‌های همسایه نیز مانند قیمت دلار در تهران روند کاهشی داشت. قیمت درهم کاهش محدودی داشت و با قیمت ۱۴ هزار و ۴۱۰ تومان مبادله شد. دلار سلیمانیه هم به قیمت ۵۰ هزار و ۶۳۰ تومان رسید و دلار هرات نیز با رقم ۵۱ هزار و ۳۵۰ تومان عرضه شد.