اقتصاد۲۴ - وضعیت نامعلوم مذاکرات هسته‌ای ایران و شرایط نابسامان اقتصادی، باعث ناپایداری بازار‌های مالی و سردرگمی مردم در شناسایی زمان مناسب ورود به بازارها شده است.
در هفته‌ای که گذشت بازار‌های مالی تحت تاثیر اخبار سیاسی روند قیمتی پر افت و خیزی را پشت سر گذاشتند؛ تمامی بازارها در این هفته در لاک دفاعی فرو رفتند که نشان از سرگردانی سرمایه‌گذاران برای ورود به بازارها بود. اکنون سوال اصلی صاحبان سرمایه این است که ورود به کدام بازار به عنوان سپری در برابر تورم از ارزش دارایی آن‌ها محافظت می‌کند و در حالت بهینه، سودآورتر خواهد بود؟
افت حتمی ارزش ریال در سایه تورم
پیمان مولوی، اقتصاددان در خصوص وضعیت بازار‌های مالی در بازه یک ساله به تجارت‌نیوز گفت: «اگر بخواهیم به صورت کلان و در یک دوره یک ساله روند بازارها را بررسی کنیم، واقعیت امر این است که با توجه به شرایط اقتصاد کشور، چشم‌انداز‌های موجود خوش‌بینانه نیست.»
وی افزود: «همچنین از لحاظ نقدینگی و رشد اقتصادی و موارد مشابه، کاهش ارزش ریال یک امر حتمی است.» این کارشناس اقتصادی ادامه داد: «اگر بتوان تورم را کنترل کرد یا برجام به نتایج خوبی برسد، کاهش ارزش ریال کندتر خواهد بود.»
مولوی تصریح کرد: «اما برای بررسی اینکه چه بازار‌هایی می‌توانند سرعت بیشتری داشته باشند، باید این‌گونه سنجید که در صورت وجود تورم ۶۰ درصدی، تمامی بازارها به دلیل کمیاب بودن کالای مورد تقاضا و ضعف عرضه، مثل در دسترس نبودن خودرو و ملک به اندازه کافی، با افزایش قیمت روبه‌رو می‌شوند.»
کدام بازار بازدهی دلاری بیشتری دارد؟
مولوی در مورد بازدهی دلاری بازارها نیز توضیح داد: «به نظر من در سال ۱۴۰۲ بیشترین بازدهی دلاری بازارها از نظر ریسک، متعلق به بازار املاک و مستغلات خواهد بود.»
وی اظهار کرد: «پس از بازار املاک، به ترتیب بازار‌های دلار، طلا و سپس سهام قرار دارند. البته در نهایت به لحاظ بازدهی دلاری، به هم نزدیک می‌شوند و شاهد تفاوت زیادی نخواهیم بود.»
بازار دلار چشم به راه برجام
قیمت دلار در روز‌های ابتدایی این هفته مشابه با هفته گذشته بین کانال ۵۱ و ۵۲ هزار تومانی در جا زد، اما سفر پادشاه عمان ابتدا سیگنال افزایشی را به بازار ارسال کرد؛ زیرا معامله‌گران منتظر انتشار خبری از دیدار سلطان عمان با مقامات ایران بودند، اما این دیدارها در سکوت خبری انجام شد. به این ترتیب قیمت دلار از لاک دفاعی خارج شد و اندکی رشد کرد.
با این حال، اما به تدریج مشخص شد این مقام سیاسی حامل پیام آمریکا به ایران مبنی بر تمایل این کشور برای از سرگیری مذاکرات بوده است؛ بنابراین قیمت دلار دوباره در مسیر کاهشی قرار گرفت و تا پایان هفته به کانال ۵۰ هزار تومان رسیده است.
گفتنی است این کاهش قیمت هم باعث نشد که آینده‌ای روشن برای بازار دلار ترسیم شود. برخی معتقد هستند که کانال ۵۰ هزار تومان خط حمایت دلار است و اگر آن را بشکند ممکن است روند کاهشی دلار ادامه‌دار باشد، اما در صورتی که دلار این حمایت را حفظ کند، احتمالا در همین محدوده‌های فعلی نوسان خواهد کرد.
با این حال، اما باید اشاره کرد که با توجه به تجربه‌های پیشین بازارها، در صورتی که اتفاق ویژه‌ای در عرضه سیاسی یا اقتصادی رخ دهد، می‌تواند دلار را در مسیر صعودی یا نزولی خود تقویت کند.
طی روز‌های اخیر خبر‌های برجامی سیگنال کاهشی به دلار ارسال کرده‌اند. شب گذشته نیز خبر‌ها حاکی از احتمال تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا بود. در همین حال برخی رفت‌وآمد‌ها به عمان از سوی مقامات آمریکایی، فرضیه‌های از سرگیری مذاکرات را تقویت کرده است.
پیروی بازار طلا و سکه از دلار
بازار طلا و سکه همواره تابع دو عامل دلار و قیمت انس جهانی طلاست. طی این هفته، قیمت سکه که در روز شنبه در کانال ۳۱ میلیون تومانی قرار داشت با سیگنال ورود پادشاه عمان به کشور حدود ۶۰۰ هزار تومان کاهش قیمت را تجربه کرد و از نیمه کانال ۳۰ میلیون تومانی نیز عقب‌تر نشست.
بیشتر بخوانید: سمت و سوی اقتصاد ایران بعد از احیای برجام
همان‌طور که گفته شد با منتشرنشدن اخبار موثر از دیدار پادشاه عمان با مقامات ایرانی در نخستین روز دیدارها، سکه همسو با دلار دوباره در مسیر افزایشی قرار گرفت و به آستانه کانال ۳۱ میلیون تومانی رسید. سکه امامی با سیگنال خبر‌های مثبت از تمایل آمریکا برای ورود دوباره به مذاکرات، اکنون مجددا در کف کانال ۳۰ میلیون تومانی قرار گرفته است.
از سوی دیگر، طلای جهانی نیز در این هفته روندی کاهشی را پشت سر گذاشته بود؛ با این حال، اما تا پایان هفته جاری، قیمت طلای جهانی نیز افزایشی شد و تا لحظه تنظیم این گزارش به ۱۹۸۳ دلار رسید. این روند می‌تواند قیمت طلا و سکه در بازار ایران را نیز اندکی تقویت کند. با این حال، اما در هفته پیش رو، بازارها در حالت نیمه‌تعطیل قرار گرفته‌اند و بر همین اساس مشخص نیست اثر این دست از تحولات اقتصادی را چگونه و در چه زمانی بروز خواهند داد.
کارشناسان معتقدند در صورتی که دلار از مرز ۵۰ هزار تومان عبور کند و وارد کانال‌های پایین‌تر شود سکه هم احتمالا به پیروی از دلار، کانال ۳۰ میلیون تومانی را ترک کرده و وارد بازه ۲۰ میلیون تومان شود.
بازار مسکن داغ می‌شود؟
بازار مسکن، اما بازاری نیست که همانند سکه تاثیر مستقیمی از اخبار قیمت دلار و روند‌های سیاسی بپذیرد؛ با این حال کارشناسان معتقدند به دلیل وجود شرایط نابسامان بازار املاک و چشم‌انداز افزایشی تورم، به نظر می‌آید قیمت مسکن در کشور حداقل تا پایان سال ۱۴۰۲ افزایشی باشد.
این در حالی است که مشاوران املاک در برخی مناطق تهران می‌گویند، سیاست‌هایی مانند مالیات بر عایدی سرمایه که اخیرا در بازار مسکن اجرا شده، باعث شده است از نیمه اردیبهشت‌ماه بدین سو، عرضه مسکن از سوی فروشندگان شدت بگیرد. این امر در نهایت می‌تواند احتمال یافتن آپارتمانی با شرایط مناسب‌تر را برای هر دو دسته متقاضیان یعنی خریداران واقعی و خریداران سرمایه‌ای فراهم کند.
بازار خودرو جان می‌گیرد؟
بازار خودرو نیز همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است. به ویژه طی ماه‌های گذشته، اجرای طرح یکپارچه خرید خودرو و عرضه خودرو در بورس کالا، نشان داد که سرمایه‌های سرگردان تا چه میزان تشنه ورود به این بازار هستند.
قیمت خودرو در ماه‌های انتهایی سال ۱۴۰۱ روندی کاهشی را پشت سر گذاشت، اما با شروع سال ۱۴۰۲ تا اواسط اردیبهشت‌ماه مسیری باثبات را در پیش گرفته بود. از این بازه به بعد، اما اجرای مرحله دوم طرح فروش خودرو در سامانه یکپارچه، قیمت‌ها را دوباره کاهشی کرد تا آنجا که برخی خودرو‌های مونتاژی افت قیمتی نیم میلیاردی را پشت سر گذاشتند.
پس از آن هم تا کنون معاملات بازار، در حالت رکودی فرو رفته و به صفر رسیده است؛ فروشنده در بازار زیاد است، اما خریداران در حال حاضر تمایلی برای خرید ندارند. در صورتی‌که موعد تحویل خودرو‌های ثبت‌نامی جلوتر باشد، این روند ادامه پیدا می‌کند؛ در غیر این صورت احتمال دارد قیمت‌ها در مسیر صعودی قرار گیرند.
البته چند سیگنال منفی اکنون پتانسیل آن را دارد که آتش زیر خاکستر قیمت خودرو را شعله‌ور کند. سیگنال‌هایی مانند نامه مدیرعامل مدیران خودرو به وزارت صمت مبنی توقف تولید محصولات این شرکت و رخداد‌های مربوط به بازار ارز در کنار تحولات و اخبار سیاسی، از متغیر‌های اثرگذار بر روند قیمت‌ها در بازار خودرو هستند.
سودسازی بازار سهام برای سرمایه‌گذاران هوشمند
بازار سهام تنها بازاری بود که در سال گذشته از تورم جا ماند و نشان داد که هنوز ظرفیت زیادی برای ورود سرمایه دارد. این بازار، اما از ابتدای سال جاری تا کنون روز‌های پر افت و خیزی را پشت سر گذاشته است. در حالی که بازار سهام نخستین ماه سال جاری را با رکوردشکنی‌های پی در پی سپری کرد و شاهد ارزش معاملات خرد بالا و حجم زیاد خرید و فروش برگه سهام بود، اما از نیمه اردیبهشت‌ماه ورق برگشت و بازار نزولی شد.
به این ترتیب اعتمادی که داشت اندک‌اندک به معامله‌گران باز می‌گشت ناگهان از میان رفت تا بازار سهام با روندی نوسانی و پر افت و خیز به سومین ماه سال وارد شود. طی روز‌های اخیر نیز بازار سهام روند امیدوارکننده‌ای را طی نکرده و با ارزش و حجم معاملات بسیار پایین روبرو بوده است.
با این حال، اما یک خصوصیت مهم، به‌عنوان مزیت سرمایه‌گذاری در بازار سهام به شمار می‌رود و این بازار را در مقایسه با دیگر سرمایه‌گذاری‌ها جذاب می‌کند؛ این خصوصیت در واقع تنوع اهداف سرمایه‌گذاری است.
بازار سرمایه این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد تا بتوانند سبدی از سهام متنوع بچینند و از سیگنال‌های مختلف اقتصادی و سیاسی سود کسب کنند. در همین حال انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری اعم از سهامی و کالایی نیز از جذابیت‌های بالایی برای خرید برخوردار هستند. اما آنچه باید در مورد سرمایه‌گذاری در بازار سهام در نطر گرفته شود، توجه به رکن تحلیل و مشاوره سرمایه‌گذاری است تا تجربه تلخ سال ۹۹ دوباره تکرار نشود.
به نظر می‌رسد تا زمانی که خبر‌های مستدل و محکمی از تحولات سیاسی میان ایران و آمریکا منتشر نشود، بازارها افتان و خیزان به مسیر خود ادامه می‌دهند؛ گاه صعودی خواهند بود و گاه نزولی، اما در این میان، با کاهش حجم معاملات روبه‌رو خواهند بود که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران فعلا در فاز احتیاط هستند.
بر همین اساس شاید صبر و تحلیل بتواند مسیر درست سرمایه‌گذاری را طی روز‌های آینده روشن کند.