اقتصاد۲۴- نرخ برابری لیر ترکیه در برابر هر دلار آمریکا طی داد و ستد‌های روز جاری بازار ارز با افت ۵.۵ درصدی از ۲۱.۹۴ به ۲۳.۱۴ رسید و رکوردی تاریخی جدیدی را ثبت کرد.
نرخ برابری لیر مقابل هر دلار آمریکا در روز برگزاری دور نخست انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در ۱۴ مه گذشته ۱۹.۶۳ بود که تا امروز (۷ ژوئن/۱۷ خرداد) بیش از ۱۷.۸ درصد افزایش یافته است.
طی همین مدت، نرخ برابری لیر در مقابل هر یورو هم از ۲۱.۳۱ به ۲۴.۷۵ رسیده است. نرخ برابری لیر در مقابل هر دلار آمریکا و هر یورو در روز پیروزی رجب طیب اردوغان در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری (۲۸ مه/۷ خرداد) به ترتیب ۱۹.۹۹ و ۲۱.۵۵ بود.
گروهی از منتقدان آقای اردوغان معتقدند که بانک مرکزی ترکیه در فاصله ابتدای ژانویه ۲۰۲۳ تا موعد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری حدود ۳۰ میلیارد دلار به بازار ارز تزریق کرده تا مانع از سقوط نرخ برابری لیر و افزایش نرخ تورم در آستانه انتخابات ریاست شود؛ اقدامی که بنا بر ادعای آن‌ها ذخایر ارزی کشور را به صفر نزدیک کرده و زمینه کاهش بیشتر نرخ برابری لیر را فراهم کرده است.
این در حالی است که آقای اردوغان در آغاز سومین دوره ریاست جمهوری خود به مردم وعده داد که نرخ تورم را مهار کند. او به همین منظور محمت (محمد) شیمسک را به عنوان وزیر اقتصاد معرفی کرد. آقای شیمسک از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ عهده‌دار سمت‌های وزیر دارایی و معاون نخست وزیر در امور اقتصادی بوده است؛ دوره‌ای که نرخ تورم ترکیه هیچ‌گاه از ۱۳ درصد فراتر نرفت.
بیشتر بخوانید: ریزش سنگین لیر ترکیه
منتقدان دولت رجب طیب اردوغان معتقدند که کاهش غیرمتعارف نرخ بهره که با حمایت شخص رئیس جمهوری انجام شد، به افت نرخ برابری لیر در مقابل هر دلار آمریکا دامن زد و روند صعودی اخیر نرخ تورم را حاکم کرد. آقای شیمسک هم پس از روی کار آمدن در روز یکشنبه، تاکید کرد که «اقدامات عقلایی» را برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور در پیش خواهد گرفت.
بر همین اساس، برخی کارشناسان اقتصادی این احتمال را مطرح می‌کنند که آغاز دور تازه افت نرخ برابری لیر می‌تواند متاثر از برآورد فعالان اقتصادی از تغییر سیاست‌های پولی و مالی در دولت تازه ترکیه باشد.
دولت پیشین ترکیه معتقد بود که کاهش نرخ بهره و پایین آمدن نرخ برابری لیر به دلیل تشویق سرمایه‌گذاری موجب رشد تولید و صادرات می‌شود و در میان‌مدت زمینه افت نرخ تورم و کاهش بیکاری را فراهم خواهد کرد.