اقتصاد۲۴- برخی رسانه‌های نزدیک به دولت مدعی «ارزان شدن خانه» هستند، اما مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از وضعیت بحرانی مسکن در تهران و افزایش ۹۵۰ درصدی قیمت آن طی پنج سال گذشته خبر داده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس در یک برش پنج‌ساله از بازار مسکن، با استناد به آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی، اعلام کرده است که هر مترمربع واحد مسکونی در مناطق بیست و دوگانه تهران از آذرماه ۹۶ تا آذرماه ۱۴۰۱، از ۵ میلیون و ۸۸ هزار تومان به ۴۸ میلیون و ۷۳ هزار تومان رسیده است.
بر این اساس، مسکن در کلانشهر تهران شاهد رشدی حدود ۹۵۰ درصدی بوده، حال آنکه در همین بازه زمانی پنج‌ساله، حداقل دستمزد نیروی کار که از سوی دولت تعیین می‌شود، حدود ۶۰۰ درصد افزایش داشته و از یک میلیون و ۱۲۵ هزار تومان به ۶ میلیون و ۷۲۵ هزار تومان رسیده است.
تورم مسکن در ۱۲ سال
گزارش‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد متوسط قیمت مسکن شهر تهران در پاییز سال ۱۳۸۹، یک میلیون و ۸۴۳ هزار تومان بوده است؛ این میانگین قیمتی، ۱۲ سال بعد یعنی پاییز ۱۴۰۱ در اتفاقی بی‌سابقه تا ۴۸ میلیون و ۲۸۸ هزار تومان رشد کرده است.
به عبارتی می‌توان گفت متوسط قیمت مسکن شهر تهران در بازه زمانی پاییز ۱۳۸۹ تا فصل مشابه آن در سال ۱۴۰۱ حدود دو هزار و ۵۰۰ درصد افزایش قیمت داشته و ۲۶ برابر رشد کرده است.
به عبارت دیگر، در سال ۱۳۸۹ یک فرد با حدود ۱۰۰ میلیون تومان می‌توانست یک آپارتمان حدود ۵۰ متری در سطح متوسط بخرد؛ حالا، اما باید برای همان واحد مسکونی حدود دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان هزینه کند.
دلایل افزایش قیمت مسکن در ایران
بازار مسکن ایران از تمام این موارد رنج می‌برد و مدت‌هاست، هم از سمت عرضه و هم از سمت تقاضا با مشکلاتی روبه‌روست؛ گرانی‌ها قدرت خرید مردم را تا اندازه زیادی پایین آورده و حالا نه تنها این بازار با کمبود تقاضای مصرفی مواجه است، بلکه کاهش سود انبوه‌سازان و افزایش قیمت نهاده‌های ساختمانی نیز این بازار را با چالش جدی عرضه مواجه کرده است.
این در حالی است که با کاهش ارزش پول ملی این بازار به عرصه‌ای برای کسب سود و حفظ ارزش دارایی‌ها در برابر تورم نیز تبدیل شده است. در ماه‌های اخیر تقاضای سرمایه‌ای تا حد زیادی در بازار مسکن رشد داشته است که این موضوع خود می‌تواند دلیلی دیگر برای افزایش تورم در این بخش باشد.
از دیدگاه کلی قیمت مسکن در ایران را می‌توان تابعی از وضعیت بحرانی اقتصاد کلان در سال‌های گذشته دانست که به وسیله تحریم‌های بین‌المللی، رشد نرخ تورم و در نهایت افزایش قیمت دلار تقویت شده است.
بیشتر بخوانید: مالیات برای مالکانی که ۱۰۰ خانه دارند!
قیمت مسکن این روز‌ها کاهشیست؟
کاهش قیمت ملک در روز‌های اخیر، نقل محفل فعالان بازار مسکن بوده است. زمزمه‌ای که از بازار مسکن شهر‌های جدید پردیس و پرند آغاز شد و حالا برخی خبرگزاری‌ها ادعا دارند این کاهش قیمت در تهران نیز اتفاق افتاده است. بیت‌الله ستاریان، کارشناس بازار مسکن، اما معتقد است:
یچ‌گاه قیمت مسکن و اجاره‌بها کاهش نداشته است، اگر در این مورد نیز حرفی زده شده است به نظر درست نمی‌آید. این روز‌ها چه اتفاقی افتاده و چه عصای موسایی آمده است که قیمت‌ها کاهش پیدا کند؟
ستاریان توضیح داد: قیمت مسکن برای مثال ۵۰ درصد افزایش پیدا می‌کند و پس از آن پنج درصد پایین می‌آید؛ این را نمی‌توانیم بگوییم کاهش پیدا کرده است. البته در مناطق لوکسی که دیگر مشتری برای آن وجود ندارد ممکن است کاهش پیدا کرده باشد، اما در مناطق عادی که قشر بزرگی از مردم در آن حضور دارند معضل قیمتی همچنان وجود دارد.
البته فعالان بازار موارد دیگری را نیز در کاهش قیمت مسکن دخیل می‌دانند. اکنون در پی کاهش قدرت خرید مردم و همچنین افزایش بی‌رویه قیمت مسکن طی سال گذشته، تقاضا به شدت کاهش پیدا کرده است.
در نهایت مالکان و واسطه‌ها نیز از آنجا که برای قیمت‌های موجود در بازار مشتری وجود ندارد، مجبورند برای واحد‌های مسکونی تخفیف قائل شوند و آن‌ها را درصدی زیر بازار بفروشند. هر چند برخی بنگاه‌های املاک معتقدند برای این واحد‌های تخفیف‌خورده زمان زیادی نیاز است.
همچنین فعالان مسکن چشم‌انداز بلندمدت قیمت مسکن را افزایشی می‌بینند. پیمان مولوی، اقتصاددان نیز پیش از این در مصاحبه‌ای با تجارت‌نیوز عنوان کرده بود که متوسط قیمت مسکن تهران در خردادماه از متری ۶۲ میلیون تومان نیز عبور خواهد کرد.