اقتصاد۲۴- نماگر‌های تالار شیشه‌ای در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران از رونق خاصی برخوردار نبودند. به‌نظر می‌رسد بورس تهران در برهه کنونی در یک دوره انتظار به‌سر می‌برد و بازار سهام اثر روانی کلیه متغیر‌های تاثیرگذار بر روند قیمت‌ها را در بطن خود هضم کرده و چشم‌انتظار تغییر در روند متغیر‌ها است. دلار در مقطع کنونی از نیروی مضاعفی برای عبور از سقف خود برخوردار نیست و قیمت‌های جهانی نیز حال و روز خوشی را سپری نمی‌کنند، به‌گونه‌ای که روند بورس تهران را تحت‌تاثیر قرار دهد.
مذاکرات و گشایش روابط در سطح بین‌الملل نیز به مانند سال‌های اخیر در یک وضعیت خنثی و قمر در عقرب به‌سر می‌برد و برآیند کلیه نیرو‌های یادشده و برخی عوامل دیگر سبب‌شده تا بورس تهران در روز‌های اخیر اوضاع نابسامانی را تجربه کند، به‌گونه‌ای‌که روند قیمت‌های تالار شیشه‌ای در این روزها، اهالی بورس تهران را چندان دلگرم نمی‌سازد و مردمی که بازار سهام را به‌عنوان پناهگاه حفظ ارزش پول در برابر اژد‌های غول پیکر تورم انتخاب کرده اند، به‌نوعی در بورس تهران دچار عدم‌کسب نتیجه مطلوب سرمایه‌گذاری شده‌اند.
آمار معاملاتی
در روزی که گذشت، شاخص‌کل بورس تهران با کاهش ارتفاع ۹هزار واحدی در سطح ۲میلیون و ۱۴۳هزار واحدی آرام گرفت. در کلیت بازار، اما قضیه کمی متفاوت‌تر بود و نماگر هم وزن توانست با رشد ناچیز ۰۴/ ۰درصدی همراه شود. نوسان اندک در نماگر‌های اصلی بازار سهام گواهی بر این مدعا است که در این روزها بورس تهران نه از یک بمب خبری مثبت در زمینه‌های مختلف برای افزایش ارتفاع برخوردار است و نه از یک خبر منفی که بتواند نماگر‌های بازار را به سطوح پایین‌تری سوق دهد.
برآیند خنثی در نیرو‌های اثرگذار بر بورس تهران سبب‌شده تا قیمت‌های بازار سهام در سطوح فعلی شاهد رفت و برگشت باشند و به‌نوعی سهم‌ها کف خود را در محدوده‌های کنونی تثبیت کنند. در روز گذشته همچنین شاهد خروج پول ۲۵۷میلیارد تومانی از سوی حقیقی‌ها از گردونه معاملات بازار سهام بودیم تا همچنان قهر و غضب حقیقی‌ها علیه بازار سهام در این متغیر آماری مشهود باشد. همچنین پارامتر ارزش معاملات خرد بازار سهام که از آن به‌عنوان معیاری برای سنجش پویایی و رخوت بازار سهام استفاده می‌شود، در روز گذشته رقم ۳هزار و ۱۷۶میلیارد‌تومان را تجربه کرد تا این پارامتر آماری کمترین مقدار خود را در ۸۱روز معاملاتی اخیر تجربه کرده باشد.
بیشتر بخوانید: بررسی تمامی معاملات ۱۷ اردیبهشت بورس تهران!
سرانجام برجام؟
مساله مذاکرات هسته‌ای و احیای روابط کشور در سطح سیاست خارجی، یکی از مهم‌ترین مواردی است که در سال‌های اخیر اخبار ضد‌ونقیضی پیرامون آن مطرح شده‌است. بعد از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده، بار‌ها زمزمه‌هایی از دستیابی به توافق در سطح اخبار سیاسی کشور مخابره شده‌است و با توجه به تاثیر مسائل سیاسی براقتصاد کشور، بار‌ها شاهد تاثیرپذیری روند بازار‌ها از این موضوع بوده ایم. بورس تهران نیز از این امر مستثنی نبوده و بار‌ها شاهد تغییر روند در بورس تهران به دلیل اخبار مذاکرات بوده ایم. برخی از اهالی بورس تهران مذاکرات و حصول توافق را به ضرر بازار سهام تلقی می‌کنند و مدعی هستند که در صورت دستیابی به توافق، بازار از ناحیه کاهش قیمت اسکناس آمریکایی تحت‌فشار و مضیقه قرار خواهد گرفت.
عده‌ای نیز اثرات بلندمدت توافق را گوشزد می‌کنند و ادعا می‌کنند که با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای سپهر بورس تهران آفتابی‌تر از قبل خواهد شد.
اقدامات استراتژیک بانک‌مرکزی
نرخ بهره بین بانکی که در ماه‌های اخیر در جریان یک روند صعودی موفق شده بود تا محدوده ۷۶/ ۲۳ در ۲۷اردیبهشت سال‌جاری پیشروی کند، در هفته‌های اخیر کمی از سقف خود فاصله گرفت و در جدیدترین به‌روز‌رسانی این متغیر آماری در سایت بانک‌مرکزی، شاهد عقب‌نشینی آن تا سطح ۴۱/ ۲۳درصد بوده ایم. نرخ سود بین بانکی به‌عنوان یکی از نرخ‌های بهره موجود در اقتصاد، به‌عنوان مبنایی که برای تعیین نرخ بدون ریسک استفاده می‌شود، از جمله فاکتور‌های مهمی است که اهالی بورس تهران نیم‌نگاهی به روند تغییرات آن دارند.
موضوعی که در هفته‌های اخیر موجبات کاهش نرخ بهره بین بانکی را فراهم آورده است، این است که بانک‌مرکزی در عملیات بازار باز، میزان تقاضای پذیرفته نشده از سوی بانک‌ها را به حداقل رسانده است و بانک‌هایی که دچار کسری منابع هستند، با توجه به برآورده شدن کمبود‌ها و نیاز‌ها در عملیات بازار باز، کمتر به بازار بین بانکی رجوع می‌کنند.
نکته جالب‌توجه در این زمینه، پذیرفتن کامل همه تقاضا‌های بانک‌ها در عملیات بازار باز از سوی بانک‌مرکزی در دو نوبت اخیر بوده‌است. میزان تقاضای پول بانک‌ها در عملیات بازار باز و مقدار پذیرش تقاضای بانک‌مرکزی تا ۸خرداد ماه تفاوت فاحشی داشت و عموما ۵۰ الی ۶۰هزار‌میلیارد‌تومان از تقاضای بانک‌ها از سوی بانک‌مرکزی بدون پاسخ و تزریق پول، راهی بازار بین بانکی می‌شد تا کسری خود را در آن بازار جبران کنند و همین موضوع موجبات جهش نرخ بهره بین بانکی را به سطوح بسیار بالایی فراهم کرده بود، اما از روز۱۰خرداد، شاهد تغییر رویکرد بانک‌مرکزی در عملیات بازار باز برای کنترل نرخ سود بین بانکی در بازار بین بانکی بودیم و بانک‌مرکزی در جریان ۵تزریق متوالی، بخش‌اعظم کسری و تقاضای بانک‌ها را پاسخ‌داده، تا جایی‌که همان‌طور که گفته شد، در دو هفته اخیر هیچ تقاضایی از سوی بانک‌ها بدون تزریق پول همراه نشده‌است و همین موضوع سبب‌شده که بانک‌ها از رجوع به بازار بین بانکی خودداری کنند و با کم‌شدن تقاضا در آن بازار، نرخ بهره بین بانکی نیز از سقف خود فاصله بگیرد.