اقتصاد۲۴-روز گذشته بانک مرکزی در ادامه روند هفتگی انتشار گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی، آمار و ارقام مرتبط با عملکرد خود در بازار باز و بازار بین بانکی در تاریخ ۱۲ تیر ماه سال جاری را از طریق وبسایت رسمی خود منتشر کرد.
بررسی آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی حاکی از آن است که در این حراج بازار باز، میزان سفارش‌های ارسالی بانک‌ها برای تامین نقدینگی بار دیگر صعودی شده و بانک مرکزی نیز در پاسخ به این افزایش نیاز، میزان تزریق پول خود در بازار بین بانکی را افزایش داده است.
از سوی دیگر، اما نکته قابل توجه در این گزارش، دخالت نکردن بانک مرکزی در بازار بین بانکی این هفته بود که از بهمن ماه سال گذشته به این سو بی‌سابقه بوده است.
جزئیات حراج شماره ۱۵
بر اساس گزارشی که بانک مرکزی منتشر کرده است، در پانزدهمین حراج بازار باز امسال که این هفته برگزار شد، ۲۱ بانک و موسسه اعتباری شرکت کردند و از طریق سازوکار توافق بازخرید، بخشی از نیاز خود به وجوه نقد را از این طریق برطرف کردند. جزئیات حراج این هفته نیز مثل هفته‌های گذشته بود؛ به طوری که مدت توافق بازخرید هفت روزه و حداقل نرخ توافق بازخرید نیز همچنان ۲۳ درصد بود.
افزایش تزریق پول در بازار باز
در حراج بازار باز روز ۱۲ تیر ماه، بانک‌ها سفارش‌های خود به ارزش ۱۳۱.۵ هزار میلیارد تومان را به بانک مرکزی ارسال کردند. به این ترتیب میزان سفارش‌های ارسالی بانک‌ها که در سه هفته اخیر کاهشی شده بود، بار دیگر به روند صعودی خود بازگشت. بانک مرکزی نیز در پاسخ به این سفارش‌ها، همه آن‌ها را پذیرفت و این مبلغ را به بانک‌های کشور تزریق کرد.
از سوی دیگر، اما بیش از ۱۲۹ هزار میلیارد تومان از توافق‌های بازخرید مربوط به حراج شماره ۱۴ بازار باز در این هفته سررسید شد و این مبلغ به بانک مرکزی بازگشت.
سکوت بانک مرکزی در بازار بین بانکی
یکی از مهم‌ترین نکات گزارش عملیات اجرای سیاست پولی این هفته، دخالت نکردن بانک مرکزی در بازار بین بانکی بود. به طوری که میزان تزریق پول بانک مرکزی در بازار بین بانکی که در ابتدای امسال به اوج خود در ۲۳۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود، با طی کردن روندی نزولی در این هفته به صفر رسید؛ اتفاقی که از بهمن ماه سال گذشته به این سو بی‌سابقه بوده است.
این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که به عقیده بسیاری از کارشناسان اقتصادی، دخالت بانک مرکزی در این بازار می‌تواند به قیمت افزایش نرخ تورم در اقتصاد کشور تمام شود. از همین روی توقف پول‌پاشی بانک مرکزی در این بازار می‌تواند قدم مثبتی به شمار رود. البته باید دید که سکوت بانک مرکزی در بازار بین بانکی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.
بازار باز چیست؟
عملیات بازار باز سازوکاری را فراهم می‌کند که بانک‌ها بتوانند از طریق آن کسری وجوه نقد خود را برطرف کنند؛ با استفاده از این سازوکار، بانک‌ها اوراق قرضه دولتی در اختیار خود را به بانک مرکزی واگذار می‌کنند و در عوض، وجوه نقد مورد نیاز خود را قرض می‌گیرند.
از سوی دیگر در زمان سررسید، بانک‌های مقروض مکلف هستند که اوراق واگذارشده را با سرسید و نرخ بهره‌ای مشخص بازخرید کنند. از آنجا که معاملات بین بانک‌ها در این بازار معمولا یک‌شبه است، به بازار بین بانکی، بازار شبانه و به نرخ بهره این بازار، نرخ بهره شبانه نیز گفته می‌شود.