اقتصاد۲۴- کدال در اولین روز مرداد ۱۴۰۲ اخبار خوبی را به سهامداران «خودرو» مخابره نکرد؛ طبق معمول، صورت‌های مالی ایران خودرو نشان‌دهنده تکرار زیاندهی در این «کارخانه تولید زیان» بود. اما این بار اعداد ترسناکتر بود، به طوری که زیان خالص بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته بیشتر از ۴.۵ برابر شده است!
نکته‌ای که در صورت مالی بهار امسال خودرو به چشم می‌خورد، افزایش ۲۱۳ درصدی دستمزد مستقیم تولید نسبت به بهار ۱۴۰۱ است. اما آیا با احتساب افزایش حدود ۳۰ درصدی حقوق کارگران، این عدد منطقی است؟
روابط عمومی شرکت ایران خودرو در پاسخ به پیگیری‌های تجارت‌نیوز مدعی شده دلیل رشد دستمزد مستقیم، افزایش تعداد پرسنل است. اما در این مورد هم دو سوال وجود دارد؛ اول اینکه مگر ایران خودرو همیشه از مازاد نیرو گله ندارد، پس چرا نیروی جدید جذب کرده است؟ روابط عمومی این شرکت مدعی است که افزایش پرسنل به دلیل رشد تولید است. حالا سوال دوم مطرح می‌شود و آن اینکه مگر تولید ایران خودرو چند درصد رشد کرده که این حجم نیرو را به بدنه خود اضافه کرده است؟
بیشتر بخوانید: پیش بینی بورس امروز چهارشنبه ۴ مرداد ۱۴۰۲
نکته اول اینکه بررسی اعداد و ارقام نشان می‌دهد رشد مقدار تولید شرکت در حدی نبوده است که دستمزد مستقیم تولید را تا این اندازه بالا ببرد.
در همین ارتباط، نگاهی به صورت‌های مالی فصلی ایران خودرو نشان می‌دهد، رشد مقدار تولید شرکت در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته، حتی به پنج درصد هم نمی‌رسد. آیا رشد پنج درصدی تیراژ تولید، نیازمند جذب پرسنل جدید است آن هم تا حدی که هزینه‌ها را ۲۱۳ درصد بیشتر کند؟
نکته دوم اینکه همواره اخباری مبنی بر اینکه ایران خودرو، پرسنل مازاد دارد، مطرح بوده است. برای مثال علیرضا سلیمی عضو هیات رئیسه مجلس در سال ۱۴۰۰ و در یک گفت‌وگوی تلویزیونی اعلام کرده بود، خودروسازی کشور ۲۵ هزار نیروی مازاد دارد که توسط دولتی‌ها، مجلس و افراد با نفوذ به این صنعت تحمیل شده‌اند. با این اوصاف آیا باز هم ایران خودرو نیازمند جذب نیروی جدید است؟ به ویژه اینکه شرکت همواره مدعی است توان تولید بیشتر را ندارد و به این ترتیب توجیهی برای جذب نیروی جدید نخواهد داشت.
افزایش ۷.۳ برابری زیان «خودرو» نسبت به بهار ۱۴۰۱
بر اساس آنچه ایران خودرو در صورت‌های مالی خود اعلام کرده است، رشد ادامه‌دار هزینه‌های این شرکت به همراه درآمد‌هایی که تنها به افزایش قیمت خودرو متکی هستند، سبب شده است تا بار دیگر و مانند همیشه، ایران خودرو پیشتاز شرکت‌های زیان‌ده بورس شود!
به این ترتیب عایدی ایران خودرو از مجموع عملیات خود در بهار، زیان بیش از هفت هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیشتر از ۷.۳ برابر شده است.
موجودی سوال‌برانگیز انبار در پایان بهار
صورت‌های مالی ایران خودرو یک نکته مهم دیگر را هم نشان می‌دهد و آن نیز رقم قابل توجه موجودی کالای ساخته شده در پایان دوره سه ماهه ابتدایی ۱۴۰۲ است. به طوری که این عدد در صورت مالی «خودرو» بیشتر از ۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان ثبت شده است. عددی که از زیان ناخالص ایران خودرو بیشتر بوده و می‌توانست مرهمی بر زیاندهی این شرکت باشد!
ثبت کمترین تیراژ فروش در ۶ فصل گذشته
بررسی صورت مالی میاندوره‌ای سه ماهه ابتدایی شرکت ایران خودرو نشان می‌دهد، مقدار فروش ایران خودرو به کمترین میزان خود در ۶ فصل اخیر رسیده است.
همان‌طور که در نمودار پیداست، تیراژ فروش شرکت ایران خودرو در سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲، تعداد ۱۱۹ هزار و ۴۲۷ دستگاه بوده است. این عدد نسبت به فصل گذشته بیشتر از ۲۹ درصد کاهش و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۱۲ درصد افت داشته است.
این در حالیست که هم‌اکنون ایران خودرو با تعهد تحویل بیش از ۹۰۰ هزار دستگاه، دست و پنجه نرم می‌کند؛ بنابراین با توجه به وضعیت کنونی فروش محصولات، بعید است ایران خودرو بتواند به تعهدات خود در موعد مقرر عمل کند.
افزایش ۲۷ درصدی درآمد‌ها در مقایسه با بهار ۱۴۰۱
با این حساب ایران خودرو از فروش محصولات خود در بهار، حدود ۵۳ هزار و ۵۶۰ میلیارد تومان درآمد کسب کرده که بیشترین آن مربوط به فروش قطعات و لوازم و همچنین خودرو‌های گروه پژو است. این عدد در مقایسه با درآمد بهار سال گذشته حدود ۲۷ درصد رشد داشته است.
اگرچه این رشد درآمد را نباید به پای عملکرد خوب ایران خودرو در درآمدزایی گذاشت؛ زیرا تنها دلیل افزایش درآمد ایران خودرو، گران شدن محصولات این شرکت در یک سال اخیر بوده است.
رشد ۱۹ برابری زیان ناخالص ایران خودرو!
در طرف دیگر ماجرا نیز اعداد به نفع ایران خودرو نیست. چرا که همچنان بهای تما‍‌م‌شده شرکت ارقام بالاتری را نسبت به درآمد ثبت می‌کند. برای مثال در سه ماهه ابتدایی امسال، ایران خودرو برای تولید محصولات فروخته شده خود ۵۸ هزار و ۴۲۷ میلیارد تومان هزینه کرده که از درآمد فصلی چهار هزار و ۸۶۶ میلیارد تومان بیشتر است. همین امر سبب شد تا این شرکت مبلغ فوق را به عنوان زیان ناخالص خود اعلام کند. زیان ناخالصی که در مقایسه با بهار ۱۴۰۱ حدود ۱۹ برابر شده است.
افزایش حدود ۱۹ برابری زیان «خودرو» سوالات زیادی را مطرح می‌کند؛ از جمله اینکه اصولا با این میزان زیان‌سازی، چرا ایران خودرو به کار خود ادامه می‌دهد؟ مگر هدف از تولید خودرو، در کنار ارائه خدمت، سودسازی شرکت نیست؟
اگر تحمیل قیمت‌های شورای رقابت مسبب وضعیت کنونی‌ست، چرا ایران خودرو نسبت به این موضوع شکایتی طرح نمی‌کند؟ همان‌گونه که شرکت‌های پتروشیمی طی مدت اخیر همواره اعتراض خود را نسبت به افزایش نرخ خوراک مطرح کرده‌اند! با این حال، کارخانه تولید زیان ایران خودرو درباره افزایش تعهدات همزمان با رشد زیان انباشته، سکوت کرده است!