اقتصاد۲۴- از زمان ورود خودروسازان چینی به بازار ایران و به‌ویژه پس ممنوعیت واردات خودرو به کشور، بازار خودرو‌های چینی و مونتاژی به دلیل نیاز اکثر مردم به خودرو‌های صفر غیر داخلی در کشور بسیار داغ شد.
با گذشت زمان این خودرو‌ها نیاز به سرویس‌های دوره‌ای و تعمیرات اساسی پیدا کردند، حال امروز به دلیل تحریم‌ها و عدم اسقاط خودرو‌های فرسوده چینی در بازار کشور بیش از هر زمان دیگری کمبود قطعات این خودرو‌ها احساس می‌شود. البته ممکن است منافعی دیگری پشت کمبود قطعه و لوازم یدکی خودرو‌های چینی برای گروه‌هایی خاص ایجاد شده باشد.
بی‌توجهی به خدمات پس از فروش دامن‌گیر مصرف‌کنندگان
اکثر شرکت‌های مونتاژکننده از تیراژ استانداردی برخودار نیستند، به همین جهت این شرکت‌ها به میزانی که مطلوب‌شان است، کسب سود نمی‌کنند. در چنین شرایطی این شرکت‌ها در تامین قطعات و لوازم یدکی چندان کوشا نیستند، چراکه هزینه سرباری برای آن‌ها محسوب می‌شود و در سوی دیگر به دلیل تعدد و کثرت مشکلات صنعت خودرو نظارتی که منجر به بهبود وضعیت شود صورت نمی‌گیرد.
اکثر خودرو‌های چینی که در ایران مونتاژ می‌شوند، متعلق به برند‌های درجه دوم یا سوم کشور چین هستند، اما به دلیل تنوع کم و کیفیت پایین محصولات خودروسازان داخلی و از سوی دیگر نبود خودرو‌های به‌روز برند‌های جهانی در کشور، گمان می‌شود که این خودرو‌ها از کیفیت بسیار بالا و مطلوبی برخوردارند.
بیشتر بخوانید: بازار داغ خریدوفروش حواله خودرو
این کیفیت پایین محصولات مونتاژی باعث شده تا نیاز مالکان این خودرو‌ها به لوازم یدکی در فواصل مختلف افزایش پیدا کند. در بازار خودرو‌های داخلی نیز همین وضعیت حکم‌فرماست و کیفیت خودرو‌ها چنگی به دل نمی‌زند، اما به دلیل تعدد تولیدکنندگان و تنوع کم سبد محصولات خودروسازان داخلی این مشکل به این اندازه نمایان نشده است.
بحران کمبود قطعات خودرو‌های چینی
علیرضا نیک‌آیین، رئیس اسبق اتحادیه تعمیرکاران خودرو تهران، در مصاحبه با تسنیم اعلام کرد که بعضاً خودرو‌های چینی مشکل رادیاتور، توربوشارژر و قطعات اصلی موتور دارند که برای مردم بحران‌هایی را به وجودآورده است. بر این اساس هیچ توجهی به خدمات پس از فروش خودرو‌های چینی نمی‌شود.
حال با توجه به اظهارات این فعال صنفی، در چنین شرایطی تجار و واردکنندگان لوازم یدکی برای رفع نیاز بازار در مقطعی خاص، اقدام به واردات چند محموله از کالایی خاص می‌کنند تا حداقل برای مدتی نیاز بازار را برطرف و از این راه کسب درآمد کنند. اما سؤالی که مطرح می‌شود، این است که چرا شرکت‌های مونتاژکننده و واردکنندگان لوازم یدکی، قطعاتی نظیر توروبوشارژر را که در اکثر خودرو‌های چینی استفاده می‌شود را با توجه به نیاز بازار وارد نمی‌کنند؟
کندی داخلی‌سازی قطعات خودرو‌های چینی
پس از خروج آمریکا از برجام بسیاری از قطعه‌سازان، سفارشهای متعددی را از خودروسازان داخلی دریافت کردند که تا هر میزان که می‌توانند قطعات خودرو‌های داخلی را بومی‌سازی کنند، این فرایند از لحاظ تیراژ و کمیت موفقیت‌آمیز بود، اما از لحاظ کیفیت از مطلوبیت چندانی برخوردار نیست.
حال برخی از شرکت‌ها که خود مالک قطعه‌سازی‌های بزرگ هستند، می‌توانند قطعات خودرو‌های چینی را با مهندسی معکوس تولید کنند. این کار چندین مزیت دارد، ابتدا به ساکن منجر به رونق گرفتن فعالیت این کاخانه‌ها می‌شود و سپس به دلیل کاهش ارزش پول ملی، این قطعات با هزینه بسیار کمتری به دست مصرف‌کنندگان می‌رسند.
نظارت حلقه مفقوده بازار لوازم یدکی خودرو
مشکلاتی که امروز به دلیل نبود نظارت برای لوازم یدکی خودرو‌های چینی رخ داده است، در صورت عدم پیگیری و حل نشدن به‌زودی می‌تواند منجر به خاموش شدن تعداد زیادی از خودرو‌های مونتاژی چینی شود، به این دلیل که اکثر محصولاتی که امروز در خیابان‌ها و جاده‌ها در حال تردد هستند، به طور میانگین سه سال از عمر خود را سپری کرده‌اند و نیاز به تعویض و تعمیر دارند.
اگر ناظران بازار و حاکمیت نتوانند این مشکل را برطرف کنند، می‌توان پیش‌بینی کرد در صورت واردات خودرو‌های کارکرده و عدم نظارت وضعیتی به‌مراتب بدتر ایجاد شود، چراکه قطعات خودرو‌های چینی به دلیل رابطه نسبتاً خوب کشور مبدأ با ایران بسیار سهل‌الوصول‌تر از قطعات خودرو‌هایی همچون فیات یا تویوتا هستند.